Üterelüenä berniçä atna qala, 14 Ğinwarda, Masxadov beryaqlı solıx iğlan itep, üzenä buysınğan köçlärgä xärbi ğämällären tuqtatıp torırğa färman birde. Masxadovnıñ süzçese Ğömär Xanbiev äytüençä, bu "yaxşı niätneñ" maqsatı – çeçen köçläreneñ ber citäkçegä buysınğanın kürsätü bulğan. Monnan tış Masxadov, Mäskäwgä yänä söyläşülär başlaw täqdime yasağan. Kön tärtibenä ike töp mäsälä quyıp: Çeçen xalqına iminlek garantaiäse häm Çeçnä tarafınnan Rusiäneñ Tönyaq Kafkazdağı mönfäğätlären ixtiram itüe.
Ülemenä berniçä atna qala, radiobıznıñ Tönayq Kafkaz redaksiäsenä birgän äñgämäsendä Masxadov, Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ Çeçnädäge çınbarlıqnı belüenä şik belderde. "İmanım kamil, Putin Çeçnädäge çın xällärne belüdän yıraq tora. Armiädä citäkçegä anıñ işetergä telägänen söyläw ğädäte bar. Küräseñ, Rusiäneñ maxsus xezmätlärendä şul uq ğädät" dide ul.
Masxadov şulay uq Rusiä prezidentı belän ber küreşep söyläşüneñ küp närsäne üzgärtä aluın äytte. "Bu suğışnı tuqtatu öçen küzgä-küz eçkersez 30 minut söyläşü citä. Rusiä prezidentına çeçennarnıñ närsä telägänen citkerü - imanım kamil ul monı belmi - häm dä anıñ awızınnan Rusiäneñ närsä telägänen işetü öçen" dide ul.
Rusiä räsmiläre anıñ täqdimen kire qaqtı. Prezidentnıñ Könyaq federal bülgedäge wäkile Dmitri Kozak, Masxadov Çeçnädäge wazğiätne indä küptännän kontrol itmi, anıñ belän söyläşü mäğnäsez, dide.
Raslanmağan xäbärlärgä qarağanda Rusiä räsmiläre Masxadovnı eläkterü öçen söyläşülär xäyläsen qullanğan. Bu turıda Masxadovnıñ warisı Äbdel-Xälim Sadullaev uzğan yılnıñ közendä çeçen xalqına möräcäğätendä äytte.
Rusiäneñ Novoe Vermya basması şuşı yılnıñ berençe sanında Masxadov üterelgän könne anıñ belän bergä bulğan yärdämçeneñ advokatınıñ süzlären kiterä. Anıñ äytüenä qarağanda, Rusiä räsmiläre Masxadovnıñ täqdimen qabul itkän, xättä aña iminlek garantiäse birgän. 1995-96 yıllarda Yewropada İminlek häm Xezmättäşlek oyışmasınıñ Groznıydağı törkemen citäklägän Şveitsariä diplomatı Tim Guldimann isemenä.
Masxadov beryaqlı solıx iğlan itep, söyläşülärgä äzerlänep, Avturıdan Tolstoi-Yort awılına kilgän, häm şunda üterelgän. Masxadovnıñ iseme äytelmägän yärdämçese äytüençä, Rusiäneñ maxsus xezmätläre Masxadovnı anıñ, näq menä Guldimann belän söyläşkändä, kesä telefonınnan kiitkän signal aşa ezläp tapqan. Äytkänemçä, bu xäbärneñ ikese dä raslanmağan, Guldimann üze radiobıznıñ Tönyaq Kafkaz redaksiäsenä bu turıda söyläwdän baş tarttı.
Masxadovnıñ üterelü neçkälekläre nindi genä bulmasın, anıñ üleme belän, çeçen ğisyançıları yağınnan söyläşülär alıp barırday soñğı legitim wäkil yuqqa çıqtı. Masxadovnıñ 1997 yılda prezident bulıp saylanuın Rusiä dä, Yewropa küzätüçeläre dä tanığan ide.
Masxadov urınına basqan Äbdel-Xälim Sadullaev, May ayında Könbatış frontnı cide öleşkä bülüen iğlan itte, xärbersenä komandirlar bilgeläde. Üktäberdä ğisyançılar Qabarda-Balqar başqalası Nalçikta, Masxadov ülgännän soñ berençe ere xärbi operatsiäsen başqardılar. Çeçen qarşılığınıñ çağıştırmaça kimüen, Mäskäwdäge qayber räsmilär döres saylanğan Çeçen militsiäsenä tayanu säyäsäte belän añlata. Ämmä Sadullaev belderülärenä qarağanda, alar Tönyaq Kavfkaznı azat itü köräşennän waz kiçergä cıyınmıy. Masxadovtan ayırmalı bularaq, ul Mäskäwgä başqa solıx söyläşülären täqdim itmäyäçägen beldetrde.
Ali Gilmi
Ülemenä berniçä atna qala, radiobıznıñ Tönayq Kafkaz redaksiäsenä birgän äñgämäsendä Masxadov, Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ Çeçnädäge çınbarlıqnı belüenä şik belderde. "İmanım kamil, Putin Çeçnädäge çın xällärne belüdän yıraq tora. Armiädä citäkçegä anıñ işetergä telägänen söyläw ğädäte bar. Küräseñ, Rusiäneñ maxsus xezmätlärendä şul uq ğädät" dide ul.
Masxadov şulay uq Rusiä prezidentı belän ber küreşep söyläşüneñ küp närsäne üzgärtä aluın äytte. "Bu suğışnı tuqtatu öçen küzgä-küz eçkersez 30 minut söyläşü citä. Rusiä prezidentına çeçennarnıñ närsä telägänen citkerü - imanım kamil ul monı belmi - häm dä anıñ awızınnan Rusiäneñ närsä telägänen işetü öçen" dide ul.
Rusiä räsmiläre anıñ täqdimen kire qaqtı. Prezidentnıñ Könyaq federal bülgedäge wäkile Dmitri Kozak, Masxadov Çeçnädäge wazğiätne indä küptännän kontrol itmi, anıñ belän söyläşü mäğnäsez, dide.
Raslanmağan xäbärlärgä qarağanda Rusiä räsmiläre Masxadovnı eläkterü öçen söyläşülär xäyläsen qullanğan. Bu turıda Masxadovnıñ warisı Äbdel-Xälim Sadullaev uzğan yılnıñ közendä çeçen xalqına möräcäğätendä äytte.
Rusiäneñ Novoe Vermya basması şuşı yılnıñ berençe sanında Masxadov üterelgän könne anıñ belän bergä bulğan yärdämçeneñ advokatınıñ süzlären kiterä. Anıñ äytüenä qarağanda, Rusiä räsmiläre Masxadovnıñ täqdimen qabul itkän, xättä aña iminlek garantiäse birgän. 1995-96 yıllarda Yewropada İminlek häm Xezmättäşlek oyışmasınıñ Groznıydağı törkemen citäklägän Şveitsariä diplomatı Tim Guldimann isemenä.
Masxadov beryaqlı solıx iğlan itep, söyläşülärgä äzerlänep, Avturıdan Tolstoi-Yort awılına kilgän, häm şunda üterelgän. Masxadovnıñ iseme äytelmägän yärdämçese äytüençä, Rusiäneñ maxsus xezmätläre Masxadovnı anıñ, näq menä Guldimann belän söyläşkändä, kesä telefonınnan kiitkän signal aşa ezläp tapqan. Äytkänemçä, bu xäbärneñ ikese dä raslanmağan, Guldimann üze radiobıznıñ Tönyaq Kafkaz redaksiäsenä bu turıda söyläwdän baş tarttı.
Masxadovnıñ üterelü neçkälekläre nindi genä bulmasın, anıñ üleme belän, çeçen ğisyançıları yağınnan söyläşülär alıp barırday soñğı legitim wäkil yuqqa çıqtı. Masxadovnıñ 1997 yılda prezident bulıp saylanuın Rusiä dä, Yewropa küzätüçeläre dä tanığan ide.
Masxadov urınına basqan Äbdel-Xälim Sadullaev, May ayında Könbatış frontnı cide öleşkä bülüen iğlan itte, xärbersenä komandirlar bilgeläde. Üktäberdä ğisyançılar Qabarda-Balqar başqalası Nalçikta, Masxadov ülgännän soñ berençe ere xärbi operatsiäsen başqardılar. Çeçen qarşılığınıñ çağıştırmaça kimüen, Mäskäwdäge qayber räsmilär döres saylanğan Çeçen militsiäsenä tayanu säyäsäte belän añlata. Ämmä Sadullaev belderülärenä qarağanda, alar Tönyaq Kavfkaznı azat itü köräşennän waz kiçergä cıyınmıy. Masxadovtan ayırmalı bularaq, ul Mäskäwgä başqa solıx söyläşülären täqdim itmäyäçägen beldetrde.
Ali Gilmi