Accessibility links

Кайнар хәбәр

Hadi Atlasi wäqıfı tatar ruxın uyatuğa zur öleş kertä


Kürenekle säyäsätçe, ğalim, publitsist häm möğallim Hadi Atlasi Qazan häm Seber xanlıqları, Söyembikä turındağı fänni xezmätlär avtorı bularaq bilgele. Monnan 130 yıl elek Tatarstannıñ Çüpräle rayonında mulla ğailäsendä tuğan kürenekle tatar ğalimeneñ xezmätläre aşa Qazan xanlığı beterelgän çorda anıñ sotsial'-iqtisadi xäle bilgele buldı. Möğallim Hadi Atlasi ozaq yıllar Älmättä üze buldırğan mädräsäne citäklägän. Ul möstäkıyl' räweştä rus, alman, ğäräp, farsı häm törek tellären üzläştergän. 20 ğasır başında farsı şağire Säğdineñ “Gölstan” dip atalğan şiğeren tatarçağa täcemä itkän. Fevral' inqilabınnan soñ Atlasi ilneñ ictimaği-säyäsi tormışında, milli-mädäni moxtariät'neñ eşçänlegendä aktiv qatnaşa. 1938 yılnıñ fevralendä Hadi Atlasi yalğan ğayıpläw buyınça qulğa alınıp, atıp üterelä. Ul barı tik 58nçe yılda ğına aqlanğan.

Ğalimneñ iseme Tatarstannıñ Bögelmä şähäre belän bik tığız bäylängän. Biredä ul yäşägän, mäğrifätçelek belän şöğellängän. Bögelmä xalqı kürenekle yaqtaşın onıtmıy. Un yıl däwamında anda Atlasi isemendäge ictimaği fond eşläp kilä. Yıl sayın älege fond tatar mädäniäte häm mäğärifenä zur öleş kertkän şäxeslärgä şäräfle isemnär häm büläklär tapşıra. Hadi Atlasi isemendäge premiäneñ lawreatları turında wäqıfnıñ räise Rämzis Qadıyrov söyli

Berençe lawreatıbız - Bögelmädä yäşäwçe tatar tele uqıtuçısı Daniä Aitova buldı. Annarı Färit İdelle, Rawil Fäxretdinov, Mirqasıym Usmanov, Räzil Väliev, Röstäm Aqyeget, Ğäli Dautov, Zinnur Mansurov häm başqalar.

Hadi Atlasi isemendäge fond räise Rämzis Qadıyrov buldı.

Bıyıl “Mäğrifätçe” digän şäräfle isem “Mizgellär” dip atalğan fotoal'bomnar seriäse häm çittän ber tienlek yärdäm almıyça, tulısınça üz xisabına Bögelmäneñ Qarabaş eşçelär bistäsendä Hadi Atlasi muzey-kitapxanä açuı öçen cämäğät eşleklese, “Qarabaş” munitsipal' berämlege deputatı Fazıl Väliäxmätovqa; tatar yazuçılarınıñ äsärlären rus telendä bastırıp, kiñ cämäğätçelekkä citkerüdä tırışlığı öçen Krasnoyarsk şähärendä yäşäp icat itüçe, “Den i noç'” ädäbi jurnalınıñ baş möxärrire Roman Solnsevqa, ä üz iseme belän äytkändä Rinat Sufeevqa tapşırıldı. “Fidaqär uqıtuçı” digän maqtawlı isem Bögelmä şähäreneñ 14nçe gimnaziä uqıtuçısı Rimma Taciewağa häm 33nçe balalar baqçası mödire Landış İbrahimovağa birelde. Ä “Şäfäğät iäse” iseme 1921yılğı açlıqta millätne aç ülemnän saqlap qaluğa, çit illärgä barıp, “Amerika payığı” oyıştıru eşenä zur öleş kertkän şäxes Tahir İl'yasi xäzrätkä ülgännän soñ birelde. Mäğlümat öçen Tahir İl'yasigä bağışlanğan yazma “Tatar ile” gäziteneñ 2005 yılnıñ dekaber sanında dönya kürde.

Menä şulay itep Hadi Atlasi wäqıfı elekke yıllarda rus şähäre dip sanalğan Bögelmä yaqlarında çın tatar ruxın uyatuğa zur öleş kertä.

Al'bina Zäynulla

XS
SM
MD
LG