Rusiäneñ törle şähärlärendä çit il keşelärenä, urıs bulmağan millät wäkillärenä ber-ber artlı höcümnärgä räsmilär ozaq waqıt ğadi xuliganlıq digän bäyä birep kilde. Misal öçen 2004 yılda Peterburda 9 yäşlek Tacıq qızı Xörşidäneñ çänçep üterelüe xulğanlıq dip bäyälände. Yänäse, futbol uyınınnan qaytıp barğan yarsığan malay-şalaylarnıñ qulları qıçıta, yulda oçrağan teläsä kemne dömbäsli başlıylar.
Tik bu ütereşlärneñ sanı inde çamadan aştı. Älege wahşileklär nigezendä millätara näfrät yatuın räsmilär da tanıy başladı kebek. Düşämbedä Peterburda başlanğan mäxkämä utırışında 2004 yılda Vietnam studentın üterüdä ğäyeplängän 17 keşeneñ 14nä millätara näfrät nigezendä üterü ğäyepläwe belderlde. Cämäğät Pulatı qarşında şuşı millätara näfrätne tikşerü öçwen kiñäşmä törkeme buldırıldı.
Ämmä bu räsmi çaralarnıñ qayberläre, döresen äytkändä, şik tudıra. Misal öçen, Fivral ayında berniçä firqä "Faşizmğa qarşı pakt" digän dokument imzaladı. İmzalawçılar arasında LDPR da bar. Anıñ yulbaşçısı Vladimir Jiriniovski ksenofobik belderüläre belän dan qazanğan keşe. Tağın ber izmalawçı – Kreml taraflı Berdäm Rusiä – Yabloko räise urınbasarı Sergei İvanenko süzlärençä, faşizm häm ksenofobiägä qarşı ber çara da kürmi.
Kreml köyenä biegän Naşi isemle yäşlär xäräkäteneñ dä faşizmğa qarşı retorikası ällä ni ışanıç uyatmıy. Alarnıñ bar täniqtläre Kremlneñ köndäşlärenä yünälgän. Qayber xäbärlärgä qarağanda, Naşi citäkçeläre şul uq futbol canatarları dip atalğan suğış çuqmarları, taqırbaşlar belän bäyle.
Belegeçlär fikerençä, küp millätle Rusiädä millätara näfrät bik qurqınıç närsä. Uzğan yıl ütkärelgän tikşerü näticälärenä kürä Rusiädä 12 millionnan artıq möhacir bar, bu san belän ul dönyada ikençe urında tora. Millätara näfrät bigräk tä, Rusiägä eş ezläp kilgän migrantlarğa yanıy. Tacıq rejiserı Dawlat Xudonazarov süzlärençä, Rusiädä yıl sayın eş ezläp kilgän yözlägän tacıq ülä: tözeleş urınnarında, yullarda, taqırbaşlar, cinäyätçelär, militsiä qulınnan.
Rusiä räsmilärneñ millätara näfrätkä qarşı köräşü niäte – ägär inde ul ixlas bulsa – uñay küreneş. Belgeçlär fikerençä, bu wahşilekkä qarşı çaralar kürelmäsä, ul Rusiäneñ azçlılıqlarına ğına tügel, küpçelegenä dä qurqınıç tudıraçaq.
ali ğilmi
Tik bu ütereşlärneñ sanı inde çamadan aştı. Älege wahşileklär nigezendä millätara näfrät yatuın räsmilär da tanıy başladı kebek. Düşämbedä Peterburda başlanğan mäxkämä utırışında 2004 yılda Vietnam studentın üterüdä ğäyeplängän 17 keşeneñ 14nä millätara näfrät nigezendä üterü ğäyepläwe belderlde. Cämäğät Pulatı qarşında şuşı millätara näfrätne tikşerü öçwen kiñäşmä törkeme buldırıldı.
Ämmä bu räsmi çaralarnıñ qayberläre, döresen äytkändä, şik tudıra. Misal öçen, Fivral ayında berniçä firqä "Faşizmğa qarşı pakt" digän dokument imzaladı. İmzalawçılar arasında LDPR da bar. Anıñ yulbaşçısı Vladimir Jiriniovski ksenofobik belderüläre belän dan qazanğan keşe. Tağın ber izmalawçı – Kreml taraflı Berdäm Rusiä – Yabloko räise urınbasarı Sergei İvanenko süzlärençä, faşizm häm ksenofobiägä qarşı ber çara da kürmi.
Kreml köyenä biegän Naşi isemle yäşlär xäräkäteneñ dä faşizmğa qarşı retorikası ällä ni ışanıç uyatmıy. Alarnıñ bar täniqtläre Kremlneñ köndäşlärenä yünälgän. Qayber xäbärlärgä qarağanda, Naşi citäkçeläre şul uq futbol canatarları dip atalğan suğış çuqmarları, taqırbaşlar belän bäyle.
Belegeçlär fikerençä, küp millätle Rusiädä millätara näfrät bik qurqınıç närsä. Uzğan yıl ütkärelgän tikşerü näticälärenä kürä Rusiädä 12 millionnan artıq möhacir bar, bu san belän ul dönyada ikençe urında tora. Millätara näfrät bigräk tä, Rusiägä eş ezläp kilgän migrantlarğa yanıy. Tacıq rejiserı Dawlat Xudonazarov süzlärençä, Rusiädä yıl sayın eş ezläp kilgän yözlägän tacıq ülä: tözeleş urınnarında, yullarda, taqırbaşlar, cinäyätçelär, militsiä qulınnan.
Rusiä räsmilärneñ millätara näfrätkä qarşı köräşü niäte – ägär inde ul ixlas bulsa – uñay küreneş. Belgeçlär fikerençä, bu wahşilekkä qarşı çaralar kürelmäsä, ul Rusiäneñ azçlılıqlarına ğına tügel, küpçelegenä dä qurqınıç tudıraçaq.
ali ğilmi