Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rimdä İzrail-Liban nizağın xäl itü turında söyläştelär, älegä urtaq qararğa kilenmäde


Libandağı krizisnı çişü yulları çärşämbedä Yaqın Könçığış töbägennän çittäräk torğan İtaliä başqalası Rimdä ezlände, xörmätle tıñlawçılar. Anda barlığı 17-läp il wä xalıqara oyışmanıñ yuğarı wäkilläre cıyıldı. Yewropa häm ğäräp däwlätläre suğışlarnı kiçekmästän tuqtatıp, Liban belän İzrail çigenä xalıqara köçlär urnaştırunı alğa sörsä, Quşma Ştatlar nigezdä İzrail qaraşın yaqlıy - şulay uq Rimgä kilgän däwlät sekretare Rice, töp maqsat - däwamlı solıx, ä monıñ öçen Xizbullanıñ köçen yuq itärgä kiräk, dip belderä.

Başta şunı äytep kitü urınlı bulır - İtaliä başqalasındağı şuşı oçraşuda Xizbullanıñ da, İran häm Süriä kebek däwlätlärneñ dä wäkilläre yuq ide. Libannan isä anda ilneñ premyer-ministrı Fuad Siniora qatnaştı, cıyında şulay uq Berläşkän Millätlär citäkçese Kofi Annan, İtaliä, Quşma Ştatlar, Rusiä, Fransiä, Britaniä tışqı eşlär ministrları, ğäräp illärennän Mısır, Ürdün häm Söğüd Ğäräbstanı wäkilläre bar ide.

Cıyınnıñ üzennän bigräk annan soñ Fuad Siniora, Condoleezza Rice, Kofi Annan häm italyan tışqı eşlär ministrı Massimo D''Alemonıñ xäbärçelär qarşına çığuı mäğlümatlıraq buldı, älbättä. Häm härkem anda üze möhim sanağan närsä turında süz alıp bardı. Liban premyer-ministrı kiçekmästän suğışlarnı tuqtatu häm üz ilenä aşığıç matdi yardäm kürsätü kiräklegenä basım yasadı, Kofi Annan xäzerge suğışlardan berençe çiratta ğadi xalıqqa zian kilüen äytte, däwlät sekretare Rice isä Xizbulla artında toralar dip Süriä häm İrannı telgä aldı.

Cıyında qatnaşqan taraflarnıñ şulay itep nizaqnıñ törle yaqlarına basım yasawı säbäple anda nindider ber xälitkeç qararğa ireşelmäde. İtaliä tışqı eşlär ministrı süzlärenä qarağanda, cıyında barı tik, Liban xökümäte ilneñ bar ciren dä üze kontrol itärgä tieş digän urtaq fiker yaqlanğan. Normal'' telgä küçergändä monı, Liban xökümäte üzendäge Xizbullanıñ qorallı militsiäsen taratırğa tieş, dip añlarğa kiräk.

Ä inde suğışlarnı kiçekmästän tuqtatu taläbenä kilgändä, anda qatnaşqannarnıñ barısı da diärlek, bigräk tä Berläşkän Millätlär general'' sekretare Annan monı yaqlawğa qaramastan, Condoleezza Rice, bu üze genä nizaqqa çişeleş kiterä almıy, dip, mäs''älägä kiñräk qaraw kiräklegenä basım yasağan.

Rimgä kilü aldınnan Yaqın Könçığışta bulğan, häm anda İzrail citäkçeläre belän dä küreşkän amerikan däwlät sekretare sişämbedä, üz ileneñ, suğışlarnı tuqtatu kileşüe qayber şartlar ütälgändä genä köçenä kerä ala, digän qaraşın qabatlağan ide. Washington, töp maqsat bulıp Yaqın Könçığışta däwamlı solıx urnaştıru tora, ä moña İminlek Şurası qararın bozıp üz qorallı militsiäsen oyıştırğan Xizbullanıñ xärbi qüwäten yuq itmi torıp ireşep bulmayaçaq, di. Amerikan yağınıñ şuşı qaraşı xaqında Jenevadağı Strategik tikşerenülär üzäge mödire Şäxräm Çubin radiobızğa bolay digän ide:

"Quşma Ştatlar häm İzrail diplomatiäseneñ bu oçraqta maqsatı şul - berençe bulıp Xizbullanıñ höcüm itü säläten beterü, bar şul raketalardan qotılu, alarnı ata torğan infrastrukturanı xäldän kilgänçä yuq itü. Küräbez ki, bu ğadi xalıq arasında yuğaltularğa kiterä. İkençe yaqtan, Washington bar xalıqara cämäğätçelekne, İzrail çigendä Xizbulla bula almıy digän fikergä kiterergä tırışa", di Jenevadağı Strategik tikşerenülär üzägennän Şäxräm Çubin.

Amerikan yağınıñ şuşı qaraşın iskä alu belän bergä, Rim cıyınında qatnaşuçılar alay da suğışlarnı tuqtatu yünäleşendä barın da eşlärgä bulğan, häm alar İzrailne "köç qullanudan niçek kenä bulsa da totılıp toruğa" öndägän.

Ä Kofi Annan äle mondıyraq belderü dä yasadı:

"Çişeleş tabu öçen töbäktäge illär belän bergä eş itü möhim, häm bu İran belän Süriäne dä üz eçenä alırğa tieş", di Berläşkän Millätlär citäkçese.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG