Accessibility links

Кайнар хәбәр

Amerika 9/11neñ 5 yıllığın iskä ala


5 yıl elek Quşma Ştatlarğa bulğan terror höcümnäre näticäsendä berniçä säğät eçendä 3 meñgä yaqın keşe häläk buldı. AQŞ prezidentı George Bush urlanğan oçqıçlar töşkän här urınğa barıp amerikan xalqına möräcäğät itergä cıyına.



Quşma Ştatlar bügen bar il buylap bayraqlar töşerelgän. 5 yıl elek bu könne Amerikağa moñarçı kürelmägän höcüm yasaldı. Urlanğan oçqıçlarnıñ ikese New Yorktağı Säwdä üzäge manaralarına kilep bärelde, tağın berse Washingtondağı Pentagon binasına, dürtençese, yulçılar terrorçılarğa qarşılıq kürsätkännän soñ, Pennsylvania ştatında qırğa kilep töşte. Bu höcümnär näticäsendä barlığı 3 meñgä yaqın keşe häläk buldı.

Qorbannarnı iskä alu çaraları här urında ütäçäk. Perzident Bush alarnıñ barısında da qatnaşırğa cıyına. Dönya Säwdä üzägeneñ igezäk binaları torğan urında ul yäkşämbedä ük bulıp kitte.

"Ul qotıçqıç qaza urınında bulu miña şunı iskärtte, bezgä şundıy uq zıyan kiterergä teläwçe doşmannar äle dä bar" di George Bush.

Cirle waqıt belän kiçke 9da (Qazanda irtänge 5 bula) Bush amerikan xalqına möräcäğät itergä cıyına. Bu çığışında ul terrorğa qarşı suğışnı däwam itergä çaqırır dip kötelä.

Bushnıñ terrorğa qarşı suğışına cämäğätçelektä tänqit buluğa qaramastan, amerikan räsmiläre anı uñışlı itep kürsätergä tırışa. Yäkşämbedä NBC kanalına birgän äñgämäsendä vitse-prezident Dick Cheney bolay dide:

"Minemçä, ilebezne iminräk itü yünäleşendä bez şaqtıy yaxşı eş başqardıq. 11 Sintäberdän soñ inde 5 yıl ütte, älegä başqa höcüm bulmadı. Bu oçraqlı xäl tügel, ä iminlek, küzläw programmaları, totqınnar beläw eşläw näticäse" di Amerikanıñ vitse-prezidentı.

Oppozitsiädäge demokratlar isä, Osama bin Ladennı äle dä tota almağan öçen, 11 Sintäber belän turı bäyläneşe bulmağan Ğiraqta qimmätle suğış başlağan öçen Bush administartsiäsenä tänqit belderä. Senattağı demokratlar citäkçese Harry Reid, vitse-prezident Dick Cheney''nıñ tışqı säyäsätkä yoğıntısı Amerikanı iminsezräk itte, dide.

Ul arada Äl-Qaidäneñ ikençe keşese sanalğan Ayman Äl-Zawahri 5 yıllıqqa turı kiterep yasağan möräcäğätendä yaña höcümnär belän yanadı. İnternetta urnaştırılğan häm öleşçä Äl-Cäzirä, CNN kanalında kürsätelgän tasmada ul möselmannarnı Amerikağa qarşı torunı köçäytergä çaqırdı.

Ä menä İrannıñ elekke prezidentı, Amerikada säfärdä bulğan Möxämmät Xattami yäkşämbedä Harvard universitetında 11 Sintäber qorbannarın iskä alıp bolay dide:

"Min bu qotıçqıç qırğıy ğämälne iñ berençe bulıp tänqitlägän çit il citäkçeläreneñ berse buldım. Keşe bularaq, möselman bularaq, İranlı bularaq min sezneñ alda qorbannarnıñ ğailäläre, bar amerikan xalqınıñ tirän qayğısın qabat urtaqlaşam. Barıbız da köç qullanusız, näfrätsez dönya telik" di Möxämmät Xattami.

Quşma Ştatlarğa bulğan höcümnärneñ 5 yıllığı bügen dönyanıñ başqa illärendä dä iskä alına.

Ali Ğilmi
XS
SM
MD
LG