Accessibility links

Кайнар хәбәр

Quşma Ştatlarnıñ Ğiraq turında iminlek xisabı Washingtonda şaw-şu tudırdı


Quşma Ştatlarnıñ Ğiraqqa basıp kerüe terrorçı törkemnärneñ artuına kiterde, digän yaña xisap Washingtonda zur şaw-şu quptardı. Küzläw idaräse citäkçese John Negroponte Ğiraq kampaniäse näticäsendä Quşma Ştatlarğa terror yanawı tağı da arttı digän näticäne kire qağa. Oppozitsiädäge demokratlar isä başqa fikerdä.

Quşma Ştatlarnıñ 16 küzläw xezmäteneñ urtaq qaraşın çağıldırğan bu yäşeren xisap älegä tulısınça ber qayda da bäyän itelmäde. Anıñ tiräsendä inde qızu bäxäs bara. 6 atnadan ütäçäk Kongress saylawları aldınnan ul säyäsi tösmer aldı. Respublikannar belän demokratlar arasında Kongress urınnarı öçen barğan köräştä terror mäsäläse töp urın alıp tora.

Matbuğatqa sarqıp çıqqan mäglümätlärgä kürä, Amerikanıñ küzläw xezmätläre bu xisapta, Ğiraq suğışı arqasında dönyada yaña buın islamçı radikallar barlıqqa kilde, terror qurqınıçı tağı da arttı, digän näticä yasağan.

New York Times gäzite xisapnıñ neçkälekläre turında distädän artıq räsmilär, belgeçlärdän soraşqan. Gäzit yazuınça, anda Ğiraq suğışı radikal İslam ideologiäse taraluğa etärgeç birgän, zamanında berniçä keşedän torğan Äl-Qaidä oyışması xäzer Osama bin Ladenğa turıdan-turı bäyläneşe bulmağan, üzennän-üze üsä torğan törkemnär belän tulılana, digän näticälär bar.

Añlaşıla ki, bu näticälär, Bush administratsiäseneñ, Ğiraq suğışı Amerikanı iminräk itte digän qaraşına qapma-qarşı.

Zamınında prezident Bill Clintonnıñ iminlek kiñäşçese bulıp eşlägän Philip Crowley Ğiraq suğışı strategik xata, İslam radikallarına zur büläk buldı di:

"Xäzer alarnıñ künegülär ütkärü, berläşü, tuplanu öçen nigeze bar. Berniçä Mısır, Äfğanstan suğışı veteranınnan torğan Äl-Qaidä törkeme xalıqara xäräkätkä äylände. Soñğı terror höcümnärendä Äl-Qaidä inde artıq yärdämçe tügel, kübräk ruxlandıruçı. Qısqası, Ğiraq suğışı Cihad xäräkätenä can örde" di Clintonnıñ elekke kiñäşçese.

Ä menä Bushnıñ xäzerge tarafdarı, xisap äzerläw eşen citäklägän İminlek idaräse başlığı John Negroponte, mäğlümät çaraları xisapnıñ töp fikeren bozıp kürsätä di:

"Ğäzitlärne uqısañ, älege xisap barı tik Ğiraq suğışı belän teror arasındağı bäyläneşne tikşergän digän fiker qala. Çınbarılqta ul aldağı 5 yılda Amerika mänfäğätlärenä yanağan qurqınıçlarnı añlaw öçen strategik tikşerenü" di İminlek idaräse başlığı.

Negroponte süzläreneñ döreselegen älegä tikşerep bulmıy, çönki äytkänemçä, xisapnıñ tulı eçtälege ber qayda da bäyän itelmägän.

Düşämbedä Senatnıñ Küzläw komitetı citäkçelege Bush administratsiäsen şuşı yäşeren xisapnı açırğa çaqırdı. Komitetnıñ räise respublikan Pat Roberts amerikannar xisap belän tanışıp, näticälären üzläre yasarğa tieş dip belderde. Komitettağı töp demokrat Jay Rockefeller bu xisapnı açu terrorğa qarşı säyäsät tiräsendäge bäxäskä zur öleş bulaçaq, dide.

Negroponte aldağı berniçä köndä bu täqdimnär turında uylayaçağın äytte.

Ali Ğilmi
XS
SM
MD
LG