Yarlı keşegä kredit birü berençe qaraşqa aqılsız fiker kebek. Ul anı ällä qaytara, ällä yuq. Härxäldä, bügen, keşe abruyı aqça küläme belän ülçängän zamanda, banklarnıñ fälsäfäse başqaça qorılğan. Üzeneñ 30 yıllıq eşçänlege belän Möxämmät Yunıs bu fälsäfäneñ astın öskä kiterde. Anıñ yärdäme belän Bangladesh qına tügel, dönyänıñ başqa illärendä dä, millionlağan keşe fäqirlektän çığa alğan.
Comğa könne Nobel komitetı, ber kem dä kötmägän şuşı qararın iğlan itep, bu eşçänlekkä iñ yuğarı bäyä birde:
"Cir şarında här keşeneñ layıqlı tormışqa säläte wä xoquqı bar. Yunıs häm anıñ Grameen bankı, teläsä qaysı ildä, cämğiättä xättä iñ xäyrçe keşeneñ dä eşläp üseşkä ireşä aluın kürsätte" di Nobel komitetı başlığı Ole Danbolt Mjoes.
Yunıs üze äytüençä, mikro-kredit töşençäsen ul uylap tapmağan, ul anı fäqät eşkä cikkän.
1970-nçe yıllar urtasında Quşma Ştatlarda iqtisad uqıp qaytqan Yunıs burıçqa batqan keşelärneñ nindi xäldä qaluın kürep şaqqatqan. Bank oyıştırıp, fäqir keşelärgä keçkenä kreditlar birä başlağan. Grameen Bank bangl telennän Awıl bankı dip tärcemä itelä. Yaqınça 100$ çaması kreditlarnı Yunıs ğädäti bank kreditın ala almağan keşelärgä, nigezdä xatın-qızlarğa birgän.
Alarnıñ kübese bu aqçanı üz eşen başlap cibärü öçen qullanğan, kemder tuqıma satıp alğan, kemder urındıq yasaw öçen bambuk çıbıqları. Käseplären oyıştırıp bu keşelär aqça eşli başlağan, häm äcätlären qaytara başlağan.
Nobel komitetı başlığı Ole Danbolt Mjoes bügenge qararın iğlan itkändä Yunıs eşçänlegeneñ tağın ber yağına iğtibar itte. Millionlağan keşe fäqirlektä yäşägändä tınıçlıq bula almıy. Mikrokredtilar dönyanıñ törle illärendä keşe xoquqları, demokratiä üseşenä dä öleş kertte dide ul.
Yunısnıñ xatın-qızlarğa iğtibar birüe möselman cämğiätendä xatın-qızlarnıñ abruyn arttırğan. Xäzer anıñ bank möştäriläre 96%qa xatın-qızlar, dielä.
Şuşı mikro-kreditlar sistemasın küp kenä başqa täräqqi itkän illär üzläştergän.
Möxämmät Yunıs isä fäqirlekkä qarşı köräşneñ başqa yulların ezli. 2000 yılda Berläşkän Millätlärdä yasağan çığışında ul bolay digän ide:
"Mikrokreditlar köçsezlärne köçäytä. Şunı uq mäglümät texnologiäse belän dä eşläp bula. Mikrokredtilar häm mäglümät texnologiäse keşeneñ mömkinlegen arttıra, üz yazmışın üze xäl itergä yärdäm itä. Alar ber-bersen tulılandıra, dönyada fäqirlekne beterü öçen çın mömkinlek birä" di Nobel büläge iäse.
Möxämmät Yunıs häm anıñ bankı 1 million 360 meñ dollar külämendä aqçalata büläk alaçaq.
Norvegiä TVsenä Yunıs bu büläkkä bik nıq quanıunı äytte. Bu minem fäqirleksez dönya tözü xıyalıma ber teräk dide ul. Bu oçraqta büläk aqçasın närsägä totasız digän soraw urınısz kebek.
Ali Ğilmi
Comğa könne Nobel komitetı, ber kem dä kötmägän şuşı qararın iğlan itep, bu eşçänlekkä iñ yuğarı bäyä birde:
"Cir şarında här keşeneñ layıqlı tormışqa säläte wä xoquqı bar. Yunıs häm anıñ Grameen bankı, teläsä qaysı ildä, cämğiättä xättä iñ xäyrçe keşeneñ dä eşläp üseşkä ireşä aluın kürsätte" di Nobel komitetı başlığı Ole Danbolt Mjoes.
Yunıs üze äytüençä, mikro-kredit töşençäsen ul uylap tapmağan, ul anı fäqät eşkä cikkän.
1970-nçe yıllar urtasında Quşma Ştatlarda iqtisad uqıp qaytqan Yunıs burıçqa batqan keşelärneñ nindi xäldä qaluın kürep şaqqatqan. Bank oyıştırıp, fäqir keşelärgä keçkenä kreditlar birä başlağan. Grameen Bank bangl telennän Awıl bankı dip tärcemä itelä. Yaqınça 100$ çaması kreditlarnı Yunıs ğädäti bank kreditın ala almağan keşelärgä, nigezdä xatın-qızlarğa birgän.
Alarnıñ kübese bu aqçanı üz eşen başlap cibärü öçen qullanğan, kemder tuqıma satıp alğan, kemder urındıq yasaw öçen bambuk çıbıqları. Käseplären oyıştırıp bu keşelär aqça eşli başlağan, häm äcätlären qaytara başlağan.
Nobel komitetı başlığı Ole Danbolt Mjoes bügenge qararın iğlan itkändä Yunıs eşçänlegeneñ tağın ber yağına iğtibar itte. Millionlağan keşe fäqirlektä yäşägändä tınıçlıq bula almıy. Mikrokredtilar dönyanıñ törle illärendä keşe xoquqları, demokratiä üseşenä dä öleş kertte dide ul.
Yunısnıñ xatın-qızlarğa iğtibar birüe möselman cämğiätendä xatın-qızlarnıñ abruyn arttırğan. Xäzer anıñ bank möştäriläre 96%qa xatın-qızlar, dielä.
Şuşı mikro-kreditlar sistemasın küp kenä başqa täräqqi itkän illär üzläştergän.
Möxämmät Yunıs isä fäqirlekkä qarşı köräşneñ başqa yulların ezli. 2000 yılda Berläşkän Millätlärdä yasağan çığışında ul bolay digän ide:
"Mikrokreditlar köçsezlärne köçäytä. Şunı uq mäglümät texnologiäse belän dä eşläp bula. Mikrokredtilar häm mäglümät texnologiäse keşeneñ mömkinlegen arttıra, üz yazmışın üze xäl itergä yärdäm itä. Alar ber-bersen tulılandıra, dönyada fäqirlekne beterü öçen çın mömkinlek birä" di Nobel büläge iäse.
Möxämmät Yunıs häm anıñ bankı 1 million 360 meñ dollar külämendä aqçalata büläk alaçaq.
Norvegiä TVsenä Yunıs bu büläkkä bik nıq quanıunı äytte. Bu minem fäqirleksez dönya tözü xıyalıma ber teräk dide ul. Bu oçraqta büläk aqçasın närsägä totasız digän soraw urınısz kebek.
Ali Ğilmi