Şimbä könne Qazanda Berdäm Rusiä firkäseneñ Tatarstan bülekçäse üzeneñ çirattağı konferensiäsen ütkärde. Berdäm Rusiä firkäseneñ Tatarstan bülekçäse konferensiäsenä 200dän artıq deputat cıyıldı. Alar respublikadağı 95 meñ tiräse firkä äğzälären wäkil ittelär. Cıyılışta Yekaterinburda dekaber başında uzaçaq Berdäm Rusiäneñ qorıltayına delegatlar saylandı häm şuşı cıyında qabul iteläçäk firkäneñ yaña programması tikşerelde. Rusiäneñ üseş strategiäsenä bağışlanğan älege programma Berdäm Rusiäneñ cirle bülekçälärendä qaraldı, aña Tatarstannan da 150dän artıq täqdim häm tözätmä kertelgän ikän. Bu xaqta häm Berdäm Rusiäneñ yaña programması turında, ğomumän, firkäneñ Tatarstan bülekçäseneñ eş maqsatları xaqında respublika bülekçäseneñ Säyäsi Şura särkätibe Färit Möxämmätşin söyläde.
Läkin 11 noyäberdä uzğan konferensiädä töp çığışnı respublika prezidentı Mintimer Şäymiev yasadı. Ul Berdäm Rusiä, anıñ tarixı häm kiläçäge turında söyläde. Bu firkä 1999 yılda xalıqnıñ ışanıçına tayanğan berniçä säyäsi köçlärneñ berläşüe nigezendä barlıqqa kilde. Şunıñ öçen dä ul 2003 yılda uzğan Rusiä parlamentına saylawlarda ciñep çığa aldı. Şul waqıttan birle Berdäm Rusiä ilneñ qanun çığaru oyışmasınıñ eşçänlege öçen cawaplı, dip belderde. Ä menä xäzer berläşü näticäsendä buldırıla torğan firkälär xaqında Mintimer Şäymiev menä nindi fikerdä tora.
Bu parlamenttan tış firkäläreneñ berlege. Anı min saylaw aldı blokları fikereneñ yañadan torğızıluı kebek ällä ni şäp bulmağan ideyä, dip äyter idem. Monda yaqınça ber yıl elek barlıqqa kilgän Patriotı Rossii firkäsen misal itep kiterep bula. Tağı da kübräk däräcädä bu tağın ber yaña firkä – Jizn’-Tormış, Rodina häm Pensionerlarnı berläştergän Spravedlivaya Rossiyaga qağıla. Rusiä bilgesez yünäleşle, yomşaq äydäp baruçı, qısqa elektoral’ tarixlı bügenge köndä genä kiräkle bulğan säyäsi berläşmälärdä tügel, ä sistemalı firkälärne buldıruğa moxtacÜzeneñ çığışında Tatarstan prezidentı häm Berdäm Rusiä Yuğarı Şurasınıñ räistäşe firkäneñ yaña programmasına da tuqtaldı. Äytergä kiräk, älege programma qarata tänqit süzläre dä işetelde. Firkäneñ yaña programmasınıñ qayber nigezlämälären üzgärtergä kiräk. Mäsälän, federativ mönäsäbätlärgä qağılışlıların, dide prezident. Anıñ fikerençä, federal’ qanunnarnıñ östenlege turında tügel, ä töbäklärneñ üzençälegen istä totqan federativ xökümätneñ qanunnar berlege turında süz alıp barırğa kiräk. Şulay uq Mintimer Şäymiev firkäneñ yaña programmasında milli säyäsät, dinara mönäsäbätlärgä iğtibar citep betmäwen dä assızıqladı. Berdäm Rusiä üzen küpmillätle xalıqnıñ mänfäğätlären yaqlawçı bularaq täqdim itärgä tieş, dip sanıy Tatarstan prezidentı.
Soñğı aralarda Berdäm Rusiägä qarata xuplaw süzläre genä işetelü säbäple, Mintimer Şäymiev Qazanda şimbä könne äytelgän fikerläre iğtibarsız qalmadı. İnde düşämbedä ük qayber gäcitlär Tatarstan prezidentınıñ çığışı belän tanıştırdılar üzläreneñ uquçıların. Qayber belgeçlär Şäymievnıñ şaqtıy qıyu çığışın Tatarstan belän Rusiä arasındağı şartnamäneñ Däwlät Dumasına täqdim itelüe belän bäyläde. İkençeläre isä, monı qayber köçle töbäk citäkçeläreneñ üzläreneñ qaraşların kürsätü, dip añlattı. Alar älegä kiläçäktän ni kötärgä ikänen belmilär häm ilneñ bulaçaq citäkçesenä ni telägännären añlatıp quyalar, di, mäsälän, politolog Aleksandr Kınev.
Gölnaz İlgizär
