Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qazaxstan prezidentı ähämiätle räsmi säfär belän Britaniägä kilde


Qazaxstan prezidentı Nursoltan Nazarbaev düşämbedä 3 könlek räsmi säfär belän Britaniägä kilde. Anıñ premier-ministr Tony Blair, patşabikä Elizabeth, başqa räsmilär belän oşraşuı qaralğan. Söyläşülärdä iqtisad, investitsiä mäsäläläre töp urın alır dip kötelä. Ämmä Qazaxstan öçen bu säfärneñ säyäsi ähämiäte dä bar.

10 kön elek Azamattıq partiäse qorıltayında Nursoltan Nazarbaev "bez Könbatış yärdämenä moxtac tügel" digän küplärne aptıratqan belderü yasadı:

"Bezneñ kiñäşçelär citärlek, tegennän dä, monnan da, Könbatıştan da, okean artınnan da, bezgä niçek yäşärgä, eşlärgä öyrätälär. Citte, Qazaxstan yärdämgä moxtac tügel, närsä eşlärgä kirägen üzebez beläbez. Iştan balaqların sızğanıp kiñäş artınnan çabası yuq" dide Qazaxstan prezidentı.

Üz öyeñdä, cirle maqsatlardan çığıp ni äytelmäs. Şuşı süzlärdän soñ 10 kön ütügä, Nursoltan äfände, balaqların sızğanıp tormıy ğına, räsmi säfär belän Britaniägä kilde.

Küzätüçelär bu säfärne ike taraf öçen dä bik ähämiätle dip bäyäli. London öçen anıñ ähämiäte, älbättä, energiä belän bäyle:

"Energiä iminlege mäsäläse iğtibar üzägendä torğan bu könnärdä älege säfär bik urınlı. Yewropa Berlegendä dä ozaq waqıt gel ber Rusiägä genä tayanu borçular uyata" di Britan Sänäğäte Konfederatsiäse wäkile Pauline Shearman.

Qazaxstan, kiläçäktä Britaniä häm dä Yewropanı alternativ yağulıq, neft häm gaz belän täemin iter, digän ömetlär bar. Säfärneñ bu yaqtan ähämiäten şul da kürsätä: Nazarbaevnıñ Londonda küp sanlı finans häm biznes wäkilläre belän oçraşuı qaralğan.

Qazaxstan öçen bu säfärneñ, iqtisadi yaqtan tış, säyäsi ähämiäte dä zur. 2009 yılda Astana Yewropada İminlek häm Xezmättäşlek oyşmasında räislekne üzenä alırğa cıyına.

"Qazaxstan bu räislekne bik teli. Prezident Könbatış illärenä barıp Qazaxstannıñ demokratiägä taba baruın, räis bulırğa layıqlı buluın kürsätergä tırışa" di Londondağı Economist İntelligence törkeme analitiğı Dafne Ter Sakarian.

Nazarbaev üze "bez Könbatış kiñäşenä moxtac tügel" disä dä, "Qazaxstannıñ texnologiä ölkäsendä ostalığı citep betmi. Neft çığarunı näticäleräk itü öçen alar çit il yärdämenä moxtac. Bu da säfärneñ ber maqsatı bula ala" di Global İnsight isemle xalıqara kiñäş şirkäte belgeçe Ralph Wiegert.

Premier Tony Blair, patşabikä Elizabeth''tan tış, Nazarbaev finans ministrı Gordon Brown belän dä oçraşa. Brown kiläse yılda Blair urının alır dip kötelä. Çärşämbedä Qazaxstan prezidentı London birjasına bara, London merı, şähärneñ finans häm biznes wäkilläre belän oçraşa.

Shearman süzlärençä, ike il arasında säwdä balansı üsä bara, yıl axırına milliard dollarğa citäçäk. Britaniäneñ Qazaxstanğa investitsiäläre 5-yarım milliard dollar çaması. Bu aqçanıñ zur öleşe energetika tarmağına salınğan. Yağni, xezmättäşlekne kiñäytü öçen urın küp. Belgeçlär fikerençä, Nazarbaev, ike yaqlı kileşülär tözelep ber yaqtan, şuşı xezmättäşlekne kiñäytergä, ikençe yaqtan, üzeneñ üzençälekle idarä räweşenä Könbatışnıñ yaqlawın qazanırğa tırışaçaq.

Ali Ğilmi
XS
SM
MD
LG