Accessibility links

Кайнар хәбәр

Saw Rux sağında toruçı, tatar yöräkle Marsel Ğäliev icatı däwam itä


Şağir , yazuçı, Tatarstannıñ atqazanğan sänğät eşleklese, Ğ. Tuqay büläge iäse Marsel' Ğalievның 60 yäşlek yubiley kiçäsenä S Säydaşev isemendäge Zur konsertlar zalına kilgän xätta tamaşaçı da millätneñ qaymağınnan ğına cıyılğan tamaşaçı ide. Anı tatar xalqı bik yarata şul. Närsä belän soñ ul xalıqnı üzenä cälep itä?-diärsez. Anıñ 33 şiğırenä törle kompozitorlar köylär icat itkän. Röstäm Yaxin, LuizaBatır Bolğari Luiza Xäyretdinova häm başqalar. Ul üzeneñ cırları aşa xalıq küñelenä kerep urnaşqan şağir. Alar arasında “Su buyınnan änkäy qaytıp kilä”, Közge moñ”, “Qaytu” kebek cırları bigräk populyar buldılar. Xalıq anı kübräk şul cırları aşa belä, tanıy, yarata.

Bilgele bulğança, Marsel' Galiev bıyıl respublikanıñ däwlät premiäse Ğ. Tuqay bülägenä iä buldı. Ämma bıyıl bu büläkkä layıqlılar 7әу ide. Häm Marsel' Ğalievqa Ğ. Tuqay büläge 3 kitabı öçen birelde. Berençese anıñ Doğalı yıllar kitabı, ikençeсе 2004 yılda basılıp çıqqan Ğөmer bizmäne” digän şiğerlär cıyıntığı. Ä öçençese Cırlar” kitabı. Bu kitapta anıñ 33 şiğerenä icat itelgän törle avtorlarnıñ - kompozitorlarnıñ cırları kergän. Marsel' Ğalievneñ poeziäse häm prozasınıñ töp motivı - keşelär arasındağı äxlaqi saflıq häm märxämätlelek.

Marsel' Ğalievneñ unnan artıq kitabı bar. İke p'yesası säxnäläşterelgän ayırım äsärläre rus , polyak, ukrain, osetin, üzbäk, qazaq, qaraqalpaq, çuaş tellärenä tärcemä itelä.

1998 yılda yazuçınıñ 25 yıl däwerendä icat itkän äsärläre 4томлыкта bastırıla. Anda anıñ şiğerlär, balladalar, povest' häm xikäyälär, roman häm povest'lär , esse-ädäbi portretlar, fälsäfi uylanular bastırıla.

Marsel' Ğalievneñ тuğan yağı Aznaqay rayonı, Baltaç awılı. Anıñ üzeneñ tuğan yağına bağışlap icat “Tımıtıq ” şiğırenä dä Almaz Xamzin köy yazğan. Aznaqay yaqları icat keşelärenä dä bik bay yaq. Häm alar üzläreneñ icat keşelärenä dä bik iğtibarlı. Bıyıl Marsel' Ğalievneñ yubiley kiçäsen olılap üzlärendä oyıştırdılar.

Häm Marsel' Ğalievneñ Zur konsertlar zalında ütkärelgän yubiley kiçäsendä, anıñ cırları belän aralaştırıp, “ Rux” kitabın täqdim itü däwam itte diärgä dä yarıydır. Çönki Menä 2005 yılda basılıp çıqqan anıñ “Rux ” isemle zur külämle, 560 bittän torğan kitabı, äle aprel' ayında Ğ. Tuqay muzeyında “Comğa kön kiç belän” isemle sikl qısalarında anıñ 60 yäşlegenä bağışlanğan muzıkal' ädäbi kiçädä täqdim itelgän ide. Ä zur konsertlar zalında ütkän yubiley kiçäsendä anıñ cırları belän bergä bu Rux kitabınnan özeklär uqılıp bergä ürelep bardı. Anıñ icat yünäleşeneñ tuğrılığına tağın ber dälil buldı. Cırlarnı başqaruçılar da bik zatlı cırçılar buluları belän ayırılıp tordılar. Zilä Sönğätullina, Aydar Ğabdinov, Venera Ğanieva, Ramil' Mindiär , Röstäm Malikov, Rafael' Saxabiev, Aydar Fäyzraxmanov, häm başqalar. Qayber elegräk populyar bulğan cırlarnı cırçılar duet belän başqarıp, nindider yaña rux örep cibärdelär. “Qazannıñ qapqası ” cırın Xäydär Bigiçev başqaruında, (cırçını bik sağınğan tamaşaçığa), anı video tasmadan işetterdelär. Xäzer Marsel' Ğalievneñ “Qaytu” cırı turındağı ber istälegen tıñlap alığız.

Xäydär Bigiçevnıñ böyek cırçı buluın äle bez alğa barğan sayın toyarbız. Ämma bügenge köndäge Aydar Ğabdinov, Röstäm Malikov, Ramil' Mindiär kebek cırçılarıbız belän dä ğorurlana alabız. Cırnıñ däwamın cırçı Aydar Ğabdinov cırlap tämamladı. “Ut alma sin şämdällärgä” digän cırın Ramil Mindiär başqardı.

Ğ.Kamal teatrı artistları başqaruında şağirneñ kitaplarınnan özeklärne, anıñ şiğerlären uqığanda, zalğa cıyılğan zıyalı tamaşaçı da, Marsel' Ğalievnıñ yuğarı däräcäle süz ostası ikänenä inanuın yäşermäde, zur alqışlar belän qarşılap tordı.

Marsel' Ğalievnı yubiley kiçäse zur milli bäyrämgä äwerelde. Anı däwlät citäkçeläre, zur sänğät ähelläre qotladılar.

Ä TR Yazuçılar berlegeneñ rus tärcemäçeläre bülekçäse wäkile şağirä Liliä Gazizova anıñ turında bolay dide:

“Ul, ensiklopedik belemle. şärıq mädäniäten, Könbatış , Yevropa Amerika mädäniätlären yaxşı belä. Häm anıñ üzeneñ tuğan yağına bulğan mäxäbbäte nindider fälsäfi yazmalar bulıp kitapqa töşkän. Anıñ bu uylanuları başqa xalıqlarğa da bik qızıq bulır ide. Ämma anıñ äsärlären tärcemä itü ay-yay bik awır, çönki ul qäläm ostası. Ul qabatlanmas şäxes. Min, TR Yazuçılar berlegeneñ rus tärcemäçeläre bülekçäse wäkile bularaq, şunı äytä alam, bezneñ maqsatıbız - tatar mädäniäten dönyağa tanıtu. Menä Marsel' Ğalievneñ äsärläre аша tatar mädäniäten dönyağa tanıtu mömkin bulır ide ,”-dide Liliä Gazizova .

Kiçädä ataqlı, şäräfle, ädäbiät ğalime, KDU professorı, akademik Xatip Miñnegulov ta bar ide. Marsel' Galiev turında: “Ул чын мәгънәсендә, сүз остасы” dide.

Marsel' Galiev üzeneñ icat kiçäseneñ berençe bülegen bu güzäl konsert zalınıñ lojasınnan qarap utırdı. Ä ikençe bülegendä säxnägä menep, bu kiçäne ütkärüçelärgä räxmätlären belderep, ozın - ozaq suzmıyça, üzeneñ qısqa ğına şiğeren uqıp uzdı häm tıynaq qına büläklär qabul itte.

Marsel' Ğaliev, çınlap ta, anıñ belän äñgämä qorğanda da, äytkän cömläseneñ här süzen bik qäderläp kenä äytä. Ä xäzer Marsel' Ğaliev başqaruında “Waqıtnı uzğan şağir”dip atalğan şiğeren tıñlağız.

Bu kiçädä bulğan tamaşaçı, berdän Marsel' Ğalievnıñ nindi küpqırlı şäxes buluın, anıñ keşelekneñ asıl sıyfatlarına iä buluın, anıñ şiğerlären, fälsäfi yazmalarınnan, ädäbi portretlarınnan özeklär tıñlap, häm anıñ äsärläre bik küp keşelärne dä icatqa tartu köçe buluın häm anıñ üzeneñ äle tağın xalıqqa xezmät itärlek nindider zur köçe barın, toyıp taraldı.

Mälikä Basıyr

XS
SM
MD
LG