Uñaylı, ütemle, arzan toraq – bu Rusiä külämendäge proyekt. Şuşı xaqta söyläşälär inde monda türälär. Qazanda İdel buyı töbägeneñ qanun çığaru orğannarı citäkçeläre cıyılıp söyläşkänçe, yaña fatirlarnı Rusiädäge töbäklärne üsterü ministrı Vladimir Yakovlev qarap kitkän ide. Yakovlevnıñ Tatarstanğa kilüe Rusiä Federatsiäse Däwlät şurası prezidumı utırışına äzerlek buldı. Çönki anıñ eşlären yuğarıdağı xökümät başlığı Mixail Fradkov bik tänqitlägän ide. Tänqitneñ faydası bulğan kebek. Qazanğa kilep kitkän Yakovlevkada, Konovalovqa da başqaladağı yaña tözelüçe, tözelgän yortlarnı Tatarstan prezidentı qarşındağı däwlät toraq fondı citäkçese Tälğat Abdullin kürsätep yörde. Ekskursiägä Tatarstan xökümäte başlığı, respublikanıñ başqa yuğarı citäkçeläre dä iärde. Menä şunnan soñ inde Putin bilgelägän İdel buyı töbägendäge wäkil cıyılışta mondıy näticälär yasıy. Rusiädä “Uñaylı, ütemle toraq” il küläm proyektı awırlıq belän bara ikän. Monı ul bazar iqtisatına sıltıy. “Toraqlarğa bäyälär üskännän –üsä, uñay, ütemle toraqnı küz aldına da kiterü awır, bu yunäleştä tögäl mexanizmda yuq” - di Konovalov. Anı Tatarstan citäkçeläre yılmayıp qarşı alğanğamı, Putinnıñ yärdämçese Tatarstanda “tuzğan toraqnı beterü” naçar tügel dip belderä. Tatarstanda toraqnı taşlamalı şartlarda alalar, bälki şuña da mondağı xällär alay uq möşkel tügelder dip tä östäp quya. Mäskäwdän cibärelgän türä toraqqa tariflarnıñ artuı öçen dä borçıla. İmeş, bu ölkädä däwlät säyäsäten kamilläşterergä kiräk ikän. Tatarstanda nıqlap torıp tuzğan toraqnı beterü, xalıqnı yort belän tä'min itü belän prezident qarşındağı däwlät toraq fondı şöğellänä. Bu fondtan tış başqa şäxsi oyışmalar da fatirlar birä, sata-satuın. Alarda fatir bäyäse küpkä qimmät ikän. Prezident qarşındağı däwlät toraq fondı wäkilläre äytüençä, respublika xalqına alar ğına uñaylı, arzan fatir birä bulıp çıqtı. Alar ipoteqa buyınça toraqnıñ kvadrat metrın 16,17 meñnän birsälär. Başqa oyışmalarda 35-33 meñ. Bügenge köndä däwlät toraq fondı belän 15 meñnän artıq xalıq ipoteqa buyınça yort-fatir alırğa kileşü tözegän. 25 meñgä yaqını çiratta tora. Älege fond birgän mäğlümatlarğa qarağanda alar Tatarstannıñ barlıq rayonnarında diärlek yortlar tözi başlağannar. Aluçı ğına bulsın. Kiläçäktä yäş ğailälär öçen maxsus programmaları da bar,. Rayon-awıl cirendäge yäş ğailälärgä toraqnıñ 40 protsentın däwlät tüli, qalğanın üzläre. Şähär cirendä 30 protsent. Bu proyekt tormışqa aşırmı, bilgesez, älegä bu farazlar ğına. Äytkänebezçä, üzlären alar uñaylı, arzan fatirlar birüçelär dip sanıylar. Başqa oyışmalar fatirnı remont uzdırmıyça, qara kileş birsälär. Däwlät toraq fondı fatirnı böten uñaylıqları belän biräbez dip ışandırdı. Alar ışandıra torsa, toraq alırğa aqçası bulmağan xalıq waqıtlıça torırğa başqaladağı fatirlarnı ezli birä. Kemder 4-5 meñgä taba, kemgäder kübräk elägä. Äle küptä tügel genä Qazannıñ Kirov rayonında Xruşçevkada ike bülmäle fatir öçen ayına 6000 tüli idek, xäzer xucalar 7000 kütärdelär dip zarlandı Mamadıştan Qazanğa küçep kilgän Nail abzıy.
Röstäm İsxaqi
