Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞta din törlelege Raştua bäyräme tiräsendä bäxäslärgä kiterä


Düşämbegä qarşı töndä Könbatış dönyası Raştua bäyrämen bilgeläde. Kübesençä pravoslav bulğan Rusiädä dä soñğı waqıtta bu bäyrämne katoliklar belän bergä bilgeläw ğädäte kerep bara. Bıyıl Qazanğa berençe tapqır Bätlähemdä qabızılğan tınıçlıq wä duslıq utı kiterelde. Ä menä Könbatışta, şul isäptän küp dinle Quşma Ştatlarda, Raştua tiräsendä, kiresençä, bäxäslär quba.

Dikäber ayı citügä Könbatış illäre Raştua bizaklärenä kümelä, uram-kibet-binalar utlar belän balqıy, Raştua çırşıları, bolan cikkän çanağa utırğan qış babaylar.

Dürttän-öçe üzen xristian dip sanağan Quşma Ştatlarda da Ğäysä Päyğämbärneñ dönyağa kilüe zur dini bäyräm sanala. Ämmä soñğı yıllarda anda bu bäyrämneñ dini yağına basım kimi bara, cämäğät urınnarında çırşılar sirägräk, Merry Christmas – küñelle Raştua teläkläre azraq, mäktäplärdä Raştua yalları Qışqı yal dip üzgärtte.

Säbäbe - bu ildä xristiannar ğına tügel, şaqtıy küp yäxüdlär, möselmannar, häm, ğomümän, din totmawçılar yäşi, kemder Raştuanı bäyräm itä, ä kemder yuq. Kemneñder bu könnärgä üz bäyräme, yäxüdlärdä Hanukkah, möselmannarda Qorban bäyräme. Alarnıñ da xis-toyğı-xoquqların ixtiram itergä kiräk.

"Amerikannarnıñ kübese xristian tamırlı, xristian tamğaları, xättä Raştua çırşısı alar öçen qäderle. Läkin Quşma Ştatlar dini yaqtan bik çuar cämğiät, küp kenä xristian bulmağannar bu tamğalarğa qarşı, çönki alarnıñ ğöref-ğädätläre, dinnäre başqa" di din belgeçe John Green.

Şuşı qarşılıq cämğiättä qaynar bäxäslär tudırdı, aña xättä "Raştua suğışı" digän isem birelde. Seattle qalasında cirle yäxüd citäkçese hawa alanında 14 Raştua çırşısın kürep anda 3 metrlı Menora – Hanukkah bäyrämeneñ tamğası bulğan şämdäl urnaştırırğa çaqırdı. Räsmilär çırşılarnı alırğa qarar itte.

Raştua söyüçelär monı säyäsi itäğätlelek belän artıq mawığu dip atıy. Raştuanıñ dini eçtälege inde qalmadı, ul yaqınnarnıñ xälen belü, kibetlärgä yörü, torğan cireñne bizäwgä qaytıp qaldı, bu här din keşesenä xas, di alar.

Amerika möselmannarınıñ ber internet säxifäsendä "niçek itep Qör''äni-kärimgä qarşı kilmi genä Raştua bäyrämen bilgelärgä" digän kiñäşlär kiterelgän. Yal könnären bäräkätle itep, ğailägez, yaqınnarığız belän ütkäregez, moxtaclarğa yärdäm itegez, buş waqıtığızda doğa qılığız. Raştuanı bäyräm itergä telisez ikän, monı Ğäysä Päyğämbärne xörmätläp eşläsägez ber ğönahı da yuq, dielgän anda.

Ä menä Maryland ştatında uqıtuçı Lynn Hill din-ara qarşılıq mäsäläseneñ üzençä xäl itä. Anıñ sıynıfında törle din balaları uqıy: xristian, möselman, yäxüdlär. Lynn xanım alarnıñ ata-anaların çaqırtıp üz dinnäre belän tanıştırırğa täqdim itä:

"Minemçä, balalarnı başqa dinnär, dönyadağı qızıqlı äyberlär belän tanıştıru is kitmäle närsä" di Lynn Hill.

Lynn xanım fikerençä, mondıy şartlarda üskän balalarğa Raştua suğışları qızıq bulmayaçaq.

Ali Ğilmi
XS
SM
MD
LG