Tatar teatrınıñ 100 yıllığına bağışlanğan çaralar 16 martta ğına başlanmıy, möxtäräm tıñlawçılar. Qamal teatrınıñ Londonğa gastrol'läre, Almatıdağı çığışlar, yaña ğına Mäskäwdä Böten Rusiä teatrlar festivalendä qatnaşıp büläk alu da bu bäyräm- 100 yıllıqnıñ kürenekle waqiğaları bulıp tora. Tatarstan premyerı urınbasarı, mädäniät ministrı Zilä Wälieva matbuğat oçraşuı başında änä şular xaqında äytep uzdı. Tatar teatrı tarixına bağışlanğan ike tomlıq ta tabadan töşärgä tora. Bu zur waqiğa uñayınnan teatr sänğäteneñ kürenekle keşeläre turında basılğan häm basılaçaq kitaplar da xalıqqa milli säxnä belän yaqınnanraq tanışu mömkinlege tudıra.
Menä urıs festivalendä törle BDB illärennän törle törki teatrlarnıñ kilgänen kürgänebez bar. Ä menä ber yulı böten tatar teatrları Qazanğa kilep üzläreneñ spektakl'lären kürsätep, andıy zur çara bulğan yuq ide äle. Teatrnıñ 100 yıllığına äzerlägän bülägen kürsätü, ul üze minemçä, üzençälekle ber zur bäyräm. Här könne säxnädä yaña tatar teatrı. Minzälädänme ul, Ufadağı “Nur” teatrımı, Orenburgtan kilgän teatrmı, Qırım-tatar teatrımı. Tamaşaçı öçen dä zur waqiğa dip uylıym. Üzebez dä qızıqsınıp kötäbez bu çaranı. Teatrlar da äzerlänep bik teläp kilälär festival'gä.
di Zilä Wälieva. Barlığı bu festival'dä 11 teatr 12 äsärne säxnägä quyaçaq. Alarnıñ bötenese diärlek yubileyğa maxsus äzerlängän. Qamal teatrınıñ baş rejisserı Färit Bikçäntäev äytüenä qarağanda, spektakl'lärgä biletlar törlesenä törleçä satıla. 16 martta bulaçaq “Gölşayanğa” satılıp betep kilä inde, dide ul. Qamal teatrında şaw- gör kiläçäk bu teatr bäyrämen dönyadağı tatar xalqı kürä alırmı? Äsärlär, alarnıñ kübese premyera, dönyanıñ törle qitğalarında yäşäwçe tatar xalqına barıp ireşäçäkme, digän sorawğa Färit Bikçäntäev:“Anı yazdıraçaqlar. Älbättä kürsäteläçäk. Yaña ğasır televideniese festival' könnärendä bik aktiv eşläyäçäk”,- dip cawap birde.
Mätbuğat oçraşuı waqıtında jurnalistlar bu festival'neñ programmalarğa yazılmağan qayber syurprizları turında da belä aldı. Berençe tatar p'yessası monnan 120 yıl elek Gabdraxman İl'yasıy tarafınnan 1887 yılda yazıla. Bu 4 bitkä sıyğan, 15 minutlıq “Biçara qız” tragediäse 27нче martta, tatar teatr sänğäteneñ 100 yıllığına bağışlanğan tantanalı kiçä waqıtında kürsäteläçäk. “Biçara qız”da barlıq rol’lärne dä, şulay uq xatın-qızlarnı da Qamal teatrınıñ ir yegetläre başqaraçaq.
Berençe teatr xäzerge Gorki uramındağı travmatologiä binasında uzğan. Prikazçiklar klubı ide ul. 25-ndä bez memorial taqta açabız anda.
di Färit Bikçäntäev. Annan da qala teatrlar festivale qısalarında “20- nçe ğasırda tatar teatrı häm mädäniäte” digän temağa fänni ğämäli konferensiä dä uzaçaq. Anda 30 dan artıq xezmät uqılaçaq. Qazan, Ufa, Mäskäw, Aqmäçet, Taşkent, Finländiä, Almatı häm başqa cirdän kilgän teatr belgeçläre çığış yasayaçaq.
Matbuğat oçraşuı waqıtında berençe tatar teatrı uynalğanğa 100 yıl 2006-nıñ 22 dekaberendä tuldı bit, ä nigä bäyräm soñarıp ütkärelä digän soraw da quyıldı. Baqsañ, ul waqıtqa Qamal teatrın tözekländerü eşläre tögällänmägän bulğan. Cawap şulayraq yañğıradı. Qamal teatrınıñ baş rejisserı Färit Bikçäntäev, bu matbuğat oçraşuı tämamlanıp çığıp barğanda, bäyräm bulğaç törlese bula, festival'gä çaqıru almadıq dip üpkäläwçelär dä bar, bez alar belän urtaq tel tabarğa tırışabız, dide.
Mädäniät, teatr ähelläre süzlärenä qarağanda tatar teatrınıñ 100 yıllığına bağışlanğan çaralar yıl bu däwam itäçäk. Äle basılası kitaplar da bar ikän. Sabantuylar waqıtında bu bäyrämgä bağışlanğan maxsus programmalar da kürsäteläçäk. Qamal teatrı Qazaqstanğa bulğan säfäre waqıtında Qıtaydağı uyğurlar töbägenä- Sinzyan'ğa da kerep çığarğa cıyına.
Nail Alan
