Robert Ğaysinnıñ ostaxanäse Karyernıy awılındağı öyendä. Bu awıl Qazan şähäre belän Därwişlär bistäse arasına urnaşqan. Qapqadan kilep kerügä işek aldına qarağan täräzädän kürenep torğan räsemnär monda rässam yäşi, dip sälämli sıman. Bez Robert Ğaysin belän anıñ monnan 10 yıl elek yasağan “Cılı kiç” dip atalğan räseme belän tanışabız. Awıl öyläre, közge cılı aylı kiç, aqıllı, tıynaq häm miherbanlı, barsına da tüzem tatar xatını surätlängän bu räsemdä.
Min awılda üskän. Änine iskä töşerep, bäläkäy çaqnı iskä töşerep yasağan idem.
-Awıl cılılığın härwaqıt üzegez belän saqlıysız dip äytergä bula inde ime? -Şähärdä, beton yortta torıp, turı poçmaqlı öydä şiğer yazu, muzıka yazu, yäki räsem yasaw awırdır minemçä. Beläsezme, yort miña nığraq oşıy. Çığıp hawasın isnisen. Cirgä, ülännärgä basıp torasıñ. Awıldağı kebek zur bulmasa da, mondağı cirneñ anıñ üzeneñ cılısı bar.
Beläsezme, min fotoğa töşergän kebek yasarğa yaratmıym. Könçığış poeziäse kebek tügel inde, kürdem yılğa, kürdem taw kebek… Min üzemneñ eçtän äyländerep, üzgärtep çığaram. Turı ğına yasarğa yaratmıym alay bik qızıq tügel. Sezneñ nindi ısul soñ digän sorawğa da, Robert Ğaysin, itäğätle genä yılmayıp quya. Tikkä genä sänğät belgeçe Dinä Äxmätova da anıñ turında, “Qazan” jurnalında, ul räsemnären uylap ta çığarmıy, syujetları da sığıp çığarılğan kebek tügel, üz stilen dä uylap tapmıy. Aña barsı da ğadi genä birelä. Anıñ eşläre- ul üze, dip yaza. Ämma çın rässam bulu öçen ğadi genä serne dä belergä kiräk, di Ğaysin.
Başta ber 10-15 yıl awır bulsa, bulmasa da küp uqırğa kiräk, muzıka tıñlarğa kiräk. Min üzemneñ niçek kilgänemne äytäm. Närsä turında äytäse kilgäneñne uylarğa kiräk. Robert Ğaysinnıñ ostaxanäsendä buyaular, pumalalar da küzgä çalınmadı. Bülmä urtasına quyılğan stanokta ul gobelen tuqu ısulı belän soñğı eşen axırına citkerep kilä. Şunda uq törle töstäge yon yomğaqlar üz çiratın kötä. Gobelen ısulın ul Qazandağı kürenekle rässamnarnıñ berse Anatoliy Egorovtan öyrängän.
Başta bernärsä dä çıqmıy ide. Annarı kilep çıqtı inde. Gobelen yasar öçen dekorativ fikerläw kiräk. Äz genä monumental'. Waq-töyaq äyberne yasap bulmıy. Elek yasağannar inde alar kartinalar da, küzlären dä yasağannar, çäçne dä, matur-matur ülännär, çäçäklär dä…. Alar niçek eşlägännär. Bez xäzer tiz eşlibez. Ay buyınça, yäki ber-ike aymı. Ä ul waqıtta xatın-qızlar eşlägän. Alar yılına ber metr ğına eşlägän. Kön sayın yaqınça 8 är säğät eşläp. “Hawa yılanı”, “Awıl canı”, “Basma” kebek häm başqa äsärläre sänğät söyüçelärgä tanış. Qayberläre Qazan häm Peterbur kürgäzmälärendä dä kürsätelgän. 2006 yılnıñ Baqıy Urmançı isemendäge bülägenä “Şüräle yoqısı”, “Kurgannar närsä saqlıy”, “Qır” isemle gobelen räsemnären dä täqdim itkän bulğan. Ğämäli sänğätkä bötenläy birelmäde, bezneñ waqıt citmägän axırı, di Robert Ğaysin.
Küp inde eş. 5 kürgäzmä yasadım. İke yıl ütä annarı yaña kürgäzmä yasıym. Barı tik yaña räsemnär belän genä kürgäzmägä çığarğa tırışam. İskene kürsätergä yaratmıym. di Qazan, Anqara, İstanbul, Mäskäw, Piterbur kürgäzmälärendä 1999 yılda Törkiäneñ Bursa şähärendä ütkän “Törkilek ike” dip atalğan icat laboratoriäsendä qatnaşqan Tatarstannıñ häm Rusiäneñ rässamnar berlege äğzası Robert Ğaysin.
Nail Alan
