Accessibility links

Кайнар хәбәр

Putinneñ dindarlığı çınmı?


Bu könnärdä xristian dönyası Ğäysä Mäsixneñ üledän terelüen bilgeli, xörmätle tıñlawçılar. Pravoslavie soñğı yıllarda şaqtıy köçäygän Rusiädä şul dindäge xalıq çirkäwlärgä yul tota, alar arasında ilneñ yuğarı citäkçeläre, şul isäptän, prezident Vladimir Putin dä bar. Ul üzeneñ dindarlığın ber dä yäşermi, kiresençä, anı açıqtan-açıq kürsätä. Küptän tügel genä ul Vatikanda da şämnär quyıp, Ürdündä çaqta Ürdün yılğası buyında da ğibadät qılıp qayttı.

Keşeneñ küñelenä küz salıp, anıñ çın dini xislären belep bulmasa da, Vladimir Putin oçrağında şunı äytep bula - ul üz xislären, pravoslav dindarı buluın ällä ni yäşerergä tırışmıy da. Xakimiätkä kilgännän birle Rusiä televideniäse anıñ olı pravoslav bäyrämnärdä çirkäwgä yörüen daimi kürsätep kilüe, ildäge başqa dinnär wäkillärenä qarağanda Urıs pravoslav çirkäwe başlığı Aleksi İkençene küpkä yışraq qabul itüe, Afon tawındağı monastırğa baruı, Ürdün yılğasında ğibadät qıluı - bolar barısı Putinneñ xaq pravoslav ikänlegen kürsätüdän ber dä qıyınsınmawın raslıy.

Qayberäwlär, misal öçen, Mäskäw patriarxatınıñ tışqı bäyläneşlär bülege wäkile İgor Vyjanov, Putin elek alay dini tügel ide, ul pravoslaviägä iğtibarın soñğı yıllarda ğına arttırdı, dip isäpli:

"Belüemçä, anıñ dingä qaraşlarında nindider ber üzgäreş buldı. Min anıñ tormışında keçkenä ber täre belän bulğan moğcizä turında işetkän idem, şunnan soñ ul dingä ışana başlağan", di Mäskäw patriarxatı wäkile ataqay Vyjanov.

Ä menä Aleksandr Verxovski, Rusiädä dini ezärlekläw oçraqların küzätep baruçı SOVA üzäge mödire, Putin elektän ük dindar bulğan keşe, di:

"Döresen genä äytkändä, min Putinneñ dini xizlärendä alarnıñ köçäyüe ölkäsendä ällä ni üzgäreşlär kürmim. Kiresençä, alar xäzer anıñ berençe ike yıl prezident bulıp torğan çorı belän çağıştırğanda beraz tutıqqan da kebek. Ul çaqta anıñ dindarlığı bigräk tä küzgä bärelep tora ide. Ämma xäzer Putin nindider ber qarar qabul itep, üzen çirkäw citäkçelegennän beraz çitläşterergä buldı sıman. Çönki härkemdä dä ul pravoslav çirkäwen yarata digän xis barlıqqa kilgän ide. Çirkäw başlıqları bu alarğa prezident belän yaqınraq mönäsäbätlär urnaştıru mömkinlegen birer dip ömetlände, ämma asılda berkem dä alarğa mondıy mönäsäbät täqdim itärgä cıyınmadı da", di Verxovski.

Rusiä konstitutsiäse çirkäwne däwlät eşlärennän tulısınça ayıra. Ämma ildä, Putinneñ, yäğni däwlättäge iñ olı citäkçeneñ pravoslav buluı, näq menä şul dingä östenlek birügä kiterä digän qurqular bar. Dini citäkçelär belän eş itkändä Mäskäw xakimiäteneñ näq menä patriarx Aleksigä östenlek birüe, andıy qurqularnıñ nigezle buluın kürsätä.

İkençe ber mäğlüm dälil - ul da bulsa pravoslav ruxanilärneñ ildäge bar däwlät mäktäplärendä "pravoslav mädäniät nigezläre" digän isem astında şul din nigezlären uqıtunı kertergä tırışuı. Qayber ölkälärdä bu inde ğämäldä. Başqa din wäkilläreneñ, möselmannar wä yähüdilärneñ Rusiä küpmillätle häm küpdinle il, anda ayırım ber dingä genä östenlek birergä yaramıy dip zarlanuına xakimiät ğädättä iğtibar itmi. Rusiädä konstitutsiä häm qanunnarğa tügel, ä iñ yuğarıda utırğan citäkçegä qarıylar. Ul açıqtan-açıq üzeneñ pravoslav buluın kürsätä ikän, cirle citäkçelärgä inde şul citä qala.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG