Birdemöxämmätov Rusiä häm Qazaqstan başlıqların üzenä yağulıq çimalları xaqında öçyaqlı söyläşülär öçen çaqırğan ide. Maynıñ 7-sendä uzğan xökümät utırışında ul, şuşı öç kürşe arasında ğasırlar buyı yäşäp kilgän duslıq wä xezmättäşlek mönäsäbätlärendä bu oçraşu yaña ber säxifä açaçaq, dip belderde. Yaña tarixi şartlarda bezneñ illär älege mönäsäbätlärne tağın da näticäle häm küpyünäleşle itä ala, digän ide Qorbanguli Birdemöxämmätov.
Kaspi diñgeze buyındağı Törkmänbaşı (elekke Krasnovodski) şähärendä uzaçaq şuşı oçraşu ilneñ elekke prezidentı Saparmorad Niazov yıllar däwamında alıp barğan säyäsättän äkrenläp kitä başlawnı añlata ala. Niazov Törkmänstannıñ tışqı säyäsäten üze iğlan itkän "bitaraflıq", neutral'' däwlät bulu ideäsenä qorğan ide. Räsmi Aşğabad ildän çittäge mönäsäbätlären ayırım däwlätlär belän tügel, ä üzeneñ töp baylığı - tabiği gaznı satıp aluçı ere şirkätlär belän genä alıp bardı. Şular arasında töp urında Rusiäneñ "Gazprom"ı tordı, ul bügenge köngä qädär Törkmänstan çitkä satqan gaznıñ 70 protsentın ala häm üzenä zur fayda belän anı Ukrainağa häm Kavkaz illärenä sata.
Berük waqıtta Niazov, Mäskäw citäklägän bar post-sovet eşlärennän dä äkrenläp çitläşte, Bäysez Däwlätlär Berdämlege illäreneñ cıyılışlarına yörmäde, häm Törkmänstandağı küpsanlı urıslarğa qarata da şaqtıy qırıs säyäsät alıp bardı.
Xakimiätkä Birdemöxämmätov kilgännän soñ Aşğabadnıñ kürşe illär belän bäyläneşlärne köçäytügä mönäsäbäte üzgärä başladı, anıñ wazifasına kereşü tantanasında Qazaqstan häm Taciqstan prezidentları, Rusiä häm Azärbaycan premyer-ministrları qatnaştı. Törkmän başqalasında Mäskäwdän dä, Astanadan da yuğarı däräcäle citäkçelär bulıp kitte, küptän tügel genä anda Tatarstan xökümäte başlığı Röstäm Miñnexanov ta buldı.
Birdemöxämmätov üze april ayında ike könlek säfär belän Mäskäwgä kilde, häm monı ul ikeyaqlı mönäsäbätlärdä yaña ber däwerne açu dip bäyäläde. Rusiädä yaña törkmän prezidentınıñ Mäskäwgä borıla başlawına nıq ömetlänälär.
Niazov wafatınnan soñ, dönyanıñ şuşı möhim töbägendä üz urının totqan Quşma Ştatlar Aşğabadnı, Kavkazaşa gazütkärgeçe proyektına quşılırğa çaqırğan ide. Anıñ yardämendä Kaspidäge tabiği gaznı Könbatıştağı bazarlarğa Azärbaycan, Gruziä häm Törkiä aşa, yäğni Rusiäne çitlätep quu qarala. Washington, Yewropa Berlege kebek ük, törkmän gazın fäqät Gazprom aşa ğına aluğa qarşı çığa häm moña alternativ yullar täqdim itä. Aşğabadta yaña citäkçe eşli başlağannan birle anda kimendä 3 yuğarı däräcäle amerikan wäkillege bulıp kitte.
Mäskäw isä üz çiratında Törkmänstannan Qazaqstan aşa Rusiägä yaña ütkärgeç tözüne alğa sörä. Birdemöxämmätovnıñ Putin häm Nazarbayev belän oçraşuında näq menä şul ixtimal qaralaçaq dip kötelä.
Kärim Kamal
Kaspi diñgeze buyındağı Törkmänbaşı (elekke Krasnovodski) şähärendä uzaçaq şuşı oçraşu ilneñ elekke prezidentı Saparmorad Niazov yıllar däwamında alıp barğan säyäsättän äkrenläp kitä başlawnı añlata ala. Niazov Törkmänstannıñ tışqı säyäsäten üze iğlan itkän "bitaraflıq", neutral'' däwlät bulu ideäsenä qorğan ide. Räsmi Aşğabad ildän çittäge mönäsäbätlären ayırım däwlätlär belän tügel, ä üzeneñ töp baylığı - tabiği gaznı satıp aluçı ere şirkätlär belän genä alıp bardı. Şular arasında töp urında Rusiäneñ "Gazprom"ı tordı, ul bügenge köngä qädär Törkmänstan çitkä satqan gaznıñ 70 protsentın ala häm üzenä zur fayda belän anı Ukrainağa häm Kavkaz illärenä sata.
Berük waqıtta Niazov, Mäskäw citäklägän bar post-sovet eşlärennän dä äkrenläp çitläşte, Bäysez Däwlätlär Berdämlege illäreneñ cıyılışlarına yörmäde, häm Törkmänstandağı küpsanlı urıslarğa qarata da şaqtıy qırıs säyäsät alıp bardı.
Xakimiätkä Birdemöxämmätov kilgännän soñ Aşğabadnıñ kürşe illär belän bäyläneşlärne köçäytügä mönäsäbäte üzgärä başladı, anıñ wazifasına kereşü tantanasında Qazaqstan häm Taciqstan prezidentları, Rusiä häm Azärbaycan premyer-ministrları qatnaştı. Törkmän başqalasında Mäskäwdän dä, Astanadan da yuğarı däräcäle citäkçelär bulıp kitte, küptän tügel genä anda Tatarstan xökümäte başlığı Röstäm Miñnexanov ta buldı.
Birdemöxämmätov üze april ayında ike könlek säfär belän Mäskäwgä kilde, häm monı ul ikeyaqlı mönäsäbätlärdä yaña ber däwerne açu dip bäyäläde. Rusiädä yaña törkmän prezidentınıñ Mäskäwgä borıla başlawına nıq ömetlänälär.
Niazov wafatınnan soñ, dönyanıñ şuşı möhim töbägendä üz urının totqan Quşma Ştatlar Aşğabadnı, Kavkazaşa gazütkärgeçe proyektına quşılırğa çaqırğan ide. Anıñ yardämendä Kaspidäge tabiği gaznı Könbatıştağı bazarlarğa Azärbaycan, Gruziä häm Törkiä aşa, yäğni Rusiäne çitlätep quu qarala. Washington, Yewropa Berlege kebek ük, törkmän gazın fäqät Gazprom aşa ğına aluğa qarşı çığa häm moña alternativ yullar täqdim itä. Aşğabadta yaña citäkçe eşli başlağannan birle anda kimendä 3 yuğarı däräcäle amerikan wäkillege bulıp kitte.
Mäskäw isä üz çiratında Törkmänstannan Qazaqstan aşa Rusiägä yaña ütkärgeç tözüne alğa sörä. Birdemöxämmätovnıñ Putin häm Nazarbayev belän oçraşuında näq menä şul ixtimal qaralaçaq dip kötelä.
Kärim Kamal