Quşma Ştatlar vitse prezidentı Dick Cheney, Yaqın könçığışqa säfärgä kitte. Küptän tügel anda, Quşma Ştatlar däwlät sekretare Condoleezza Rice bulıp, Şarm-al-Şäyxta Ğıraqqa bağışlanğan konferensiädä qatnaşqan ide. Cheney, Sögüt Ğäräpstanı, Gäräp Ämirlekläre, Mısır häm Ürdündä bulaçaq. Anıñ maqsatı, Quşma Ştatlarnıñ Ğraqtağı säyäsätenä teläktäşlek qazanu, dip xäbär itelä. Läkin, Quşma Ştatlarnıñ startegiäsen tänqitläwçe Kongress wäkilläre, AQŞ bu illärdän kübräk, bu mäsälädä, İran belän söyläşergä tieş, dip äytä.
Mısırda bulğan konferensiä waqıtında AQŞ Däwlät sekretare Condoleezza Rice, Süriä wäkile Walid- Al- Muallim belän, Ğıraq mäsäläsendä söyläşte. Küplär, Rice älege çarada İran tışqı eşlär minustrı Manucherh Mottaki belän oçraşır dip kötkän ide. Läkin İran tışqı eşlär ministrı forsattan faydalanmadı, kiçke aş mäclesendä uynağan skripqaçı qıznıñ açıq külmägen oşatmaw sıltaywı belän, mäclestän çığıp kitte. Ul waqıtta Rice bolay dip äytkän ide:
“Sez annan sorıy alasız, ( kölä) nigä ul tırışlıq kürsätmäde. Sez kürdegez, min berkmnän dä qaçıp yörmädem (kölä). Läkin min, monda konferensiä yaxşı ütte häm min bulğan oçraşularda añlaşu bik yaxşı bardı, dip uylıym”
Yaqlar başqargan rolläre belän almaştımı? Quşma Ştatlar prezidentı adminstratiäse xäzer İran belän bik qatı söyläşergä telime? Ğıraqta tınıçlıq urnaştıru İrannan ğına toramı? Heritage Foundation ezlänü üzäge belgeçe James Phillips fikerençä, Şarm-Al Şäyhtağı mömkinlektän baş tartu, Ğıraqtağı iminlek urnaştıru eşenä İrannıñ bik az öleş kertä aluın kürsätä.
“Däwlät Sekretare Rice Ğıraq turında İran belän söyläşerdä äzer ide, ämmä alar aña artı belän borıldı. Minem uylawımça, bu alarnıñ Ğıraqta küpmeder täräqiätkä ireşügä bulğan telälneñ azlığın kürsätüçe äyber. Minem uylawımça, İran - Ğıraqtağı problemalarnıñ ber öleşe bulıp tora häm alar, AQŞ qabul itärlek çişeleştä qatnaşırğa telämi’ – dip äytä belgeç James Phillips.
Anıñ fikerençä, İran bu eştä yärdäm itä ala, ämma bu Tähran mänfäğätlärenä turı kilgän oçraqta ğına, bula ala. İran, Ğıraqta Şiğilarnıñ xakimiättä buluın teli, ämma xökümätneñ Quşma Ştatlar qanatı astında üsüenä qarşı, di belgeç. James Phillips, Ğıraqtağı tınıçılıqqa iltüçe yullar, Cheney baraçaq illär aşa da ütä.
Kübesençä sönni möselmananr yäşgän illär, Ğıraqqağı qärdäşlären AQŞqa qarşı köräşne tuqtatrığa häm tınıçlıq urnaştıruda qatnaşırğa künderergä mömkin, dip sanyı Haritahege Foundation ezlänü üzäge belgeçe James Phillips.
Ägär ul xaqlı bulsa, İran çınnan da Ğıraqtağı totrıqslıqqa säbäpçe bulsa, ul ike adım yasıy alır ide. Berençese – mäsxäbara bäreleşlärne oyıştıruğa yärdämen tuqtatırğa. İkençese - Ğıraqnıñ koallitsion xükümätenä, şul isäptän sönnilärgä dä, teläktäşlegen kürsätü. Qoralnı control itü häm cäyeldermäw üzäge belgeçe Carah Ong, İran bolarnı eşlär ide, alarm monıñ öçen almaşqa närsäder alırğa telär, dip sanyı.
“Bolar älbättä mömkin eş, ämma İran bolarnı eşläwläp närsä ota ala. İran AQŞtan höcüm itmäw turında wäğdälär alğançığa qädär, ul Ğıraqtağı xällärne yaxşırtu belän qızıqsınmaçaq. Şuña kürä İran AQŞnıñ Ğıraqta batıp baruın küzätüen däwam itä. Şul itep, AQŞtan höcüm itmäw turında kupmeder iminlek garantilären alğançığa qädär, Iran Ğıraqtağı iminlekne urnaştıruda qatnaşırğa telämäs”, di Carah Ong. Oñ fikerençä, AQŞ häm İrannıñ Ğıraq mäsäläsendä söyläşüe bik zur ähämiätkä iyä, ämma ul Yaqın Könçığış öçen Strategiä qısalarında bulırğa tieş, dip sanıy belgeç.
Carah Ong, Buş administtasiäse törle yünäleşlärne quz aldında torğan strategiäne ütkärä başladı inde, di
Mısırda bulğan konferensiä waqıtında AQŞ Däwlät sekretare Condoleezza Rice, Süriä wäkile Walid- Al- Muallim belän, Ğıraq mäsäläsendä söyläşte. Küplär, Rice älege çarada İran tışqı eşlär minustrı Manucherh Mottaki belän oçraşır dip kötkän ide. Läkin İran tışqı eşlär ministrı forsattan faydalanmadı, kiçke aş mäclesendä uynağan skripqaçı qıznıñ açıq külmägen oşatmaw sıltaywı belän, mäclestän çığıp kitte. Ul waqıtta Rice bolay dip äytkän ide:
“Sez annan sorıy alasız, ( kölä) nigä ul tırışlıq kürsätmäde. Sez kürdegez, min berkmnän dä qaçıp yörmädem (kölä). Läkin min, monda konferensiä yaxşı ütte häm min bulğan oçraşularda añlaşu bik yaxşı bardı, dip uylıym”
Yaqlar başqargan rolläre belän almaştımı? Quşma Ştatlar prezidentı adminstratiäse xäzer İran belän bik qatı söyläşergä telime? Ğıraqta tınıçlıq urnaştıru İrannan ğına toramı? Heritage Foundation ezlänü üzäge belgeçe James Phillips fikerençä, Şarm-Al Şäyhtağı mömkinlektän baş tartu, Ğıraqtağı iminlek urnaştıru eşenä İrannıñ bik az öleş kertä aluın kürsätä.
“Däwlät Sekretare Rice Ğıraq turında İran belän söyläşerdä äzer ide, ämmä alar aña artı belän borıldı. Minem uylawımça, bu alarnıñ Ğıraqta küpmeder täräqiätkä ireşügä bulğan telälneñ azlığın kürsätüçe äyber. Minem uylawımça, İran - Ğıraqtağı problemalarnıñ ber öleşe bulıp tora häm alar, AQŞ qabul itärlek çişeleştä qatnaşırğa telämi’ – dip äytä belgeç James Phillips.
Anıñ fikerençä, İran bu eştä yärdäm itä ala, ämma bu Tähran mänfäğätlärenä turı kilgän oçraqta ğına, bula ala. İran, Ğıraqta Şiğilarnıñ xakimiättä buluın teli, ämma xökümätneñ Quşma Ştatlar qanatı astında üsüenä qarşı, di belgeç. James Phillips, Ğıraqtağı tınıçılıqqa iltüçe yullar, Cheney baraçaq illär aşa da ütä.
Kübesençä sönni möselmananr yäşgän illär, Ğıraqqağı qärdäşlären AQŞqa qarşı köräşne tuqtatrığa häm tınıçlıq urnaştıruda qatnaşırğa künderergä mömkin, dip sanyı Haritahege Foundation ezlänü üzäge belgeçe James Phillips.
Ägär ul xaqlı bulsa, İran çınnan da Ğıraqtağı totrıqslıqqa säbäpçe bulsa, ul ike adım yasıy alır ide. Berençese – mäsxäbara bäreleşlärne oyıştıruğa yärdämen tuqtatırğa. İkençese - Ğıraqnıñ koallitsion xükümätenä, şul isäptän sönnilärgä dä, teläktäşlegen kürsätü. Qoralnı control itü häm cäyeldermäw üzäge belgeçe Carah Ong, İran bolarnı eşlär ide, alarm monıñ öçen almaşqa närsäder alırğa telär, dip sanyı.
“Bolar älbättä mömkin eş, ämma İran bolarnı eşläwläp närsä ota ala. İran AQŞtan höcüm itmäw turında wäğdälär alğançığa qädär, ul Ğıraqtağı xällärne yaxşırtu belän qızıqsınmaçaq. Şuña kürä İran AQŞnıñ Ğıraqta batıp baruın küzätüen däwam itä. Şul itep, AQŞtan höcüm itmäw turında kupmeder iminlek garantilären alğançığa qädär, Iran Ğıraqtağı iminlekne urnaştıruda qatnaşırğa telämäs”, di Carah Ong. Oñ fikerençä, AQŞ häm İrannıñ Ğıraq mäsäläsendä söyläşüe bik zur ähämiätkä iyä, ämma ul Yaqın Könçığış öçen Strategiä qısalarında bulırğa tieş, dip sanıy belgeç.
Carah Ong, Buş administtasiäse törle yünäleşlärne quz aldında torğan strategiäne ütkärä başladı inde, di