Accessibility links

Кайнар хәбәр

Belgeç fikere: Könbatış üzeneñ qimmätlären onıtmasqa tieş


Mäskäw belän London arasındağı canzal, Rusiä belän Könbatış arasında bulğan zur ayırımlıqlar barlığın da kürsätte. Bu xäl demokratiä, keşe xoquqları häm xoquqi däwlät mäsäläsenä bulğan qaraşlarnıñ törlelegen dä kürsätte. Qayber küzätüçelär, bu ayırımlıqlarnı tabiği xäl dip atasa, başqalar, mäsälän “Financial Times” gäzite öçen yazuçı belgeç Philip Stephens, Rusiä belän mönäsäbätlärne qorğanda Könbatış üz qıymätlären dä nıqlap torıp yaqlarğa tieş, dip belderä.

Rusiä Könbatış belän mönäsäbätlärne niçek itep qorırğa tieş? Qayber küzätüçelär, Yevropa Rusiä belän bik üq dus bulmasa da, urtaq iqitisadi mänfäğätlär bulğanğa kürä, mönäsäbätlärne däwam itergä tieş, digän qaraşta tora. Philip Stephens da, Könbatış Rusiä belän eş yörtergä tieş, dip sanıy. İminlek häm iqtisad mäsäläsendä ike yaqlı mänfäğätlär ber bersenä nıq bäylängän. Mäsälän, Yevropanı energiä belän Rusiägä täemin itä. Ämma Rusiä belän eş yörtep, Könbatış barıber üz qaraşın yaqlarğa tieş, dip sanıy belğeç. “Könbatış amerikan raketa qalqanın Yevropada urnaştıru yäki Kosovo mäsäläsen bilgelägändä Rusiägä veto saluğa yul quymasqa tieş. Bez Rusiä belän xezmättäşlek itärgä tieş, ämma alarğa da üzläreneñ tışqı säyäsäten bezgä köçläp tağırğa yul quymasqa tieş”, dip äytä “Financial Times” gäziteneñ belgeçe. Yevropa, eneregiä mäsäläsendä Rusiägä nıq bäyle, niçek ul Rusiäğä qarata qatı torırğa mömkin? Bu sorawğa belgeç bolay cäwap birä:

Minem uylawımça, Yevropa illäre Rusiä belän eş yörtkändä, ul üzenä üze iñ naçar doşmanına äwerelde. Anda berdämlek häm däwamlı säysät bulmadı. Minem uylawımnça, qayber Yevropa xökümätläre, Prezident Putin çorındağı Rusia açıq xökümät häm demokartiä yulınnan bara digän yalğış qaraşta tora. Häm Rusiä, 90nçı yıllarda Boris Yeltsin kürsätkän yuldan barunı, Könbatışnıñ ber öleşe bulunı haman da teli dip uylıy. Minem uylawımça, bu problemnarnıñ berse" İke yaqlı mönäsäbätlärne qorğanda, gaz yäki neft belän täemin itü kileşülären tözegändä, Yevropa yaxşıraq şartlarğa ireşer dip uylyı. Monı belgeç ikençe zur problema dip sanyı. Yevropa xakimiätläre añlarğa tieş, alar bergäläşep iş itkändä, ğadel şartlarnı ğına qabul itärgä tieş, di belgeç. Philip Stephens fikerençä, ber yaqtan Evropa illäreneñ , energiä mäsäläsendä üzeneñ berdäm säysäte bulırğa tieş, ikençe yaqtan, Kosovo kebek mäsälälärdä dä berdäm säysät buldıru häm Rusiägä illär arasına kerergä yul quymaw da zorur. Anıñ fikerençä, Könbatış üzeneñ qıymmätlären iktisadi mänfäğätlär beräbernä onıtmasqa tieş. Könbatış Rusiägä demokratiäne köçläp tağa almıy, ämma demokartiä, ireklelek, xoquqi däwlätneñ qıymmätlären açıq itep dönyağa tanıtırğa tieş. Şulay itep, Könbatış belgeçe uylawınça, Rusiäneñ Könbatış belän mönäsäbätläre, elegräk bulğan kebek, törle yaqlı, törle däräcädä bula ala.

Bikä Timerova
XS
SM
MD
LG