Däwlät Küzläw Bäyälämäse dip atalğan bu dokumentnı Üzäk Küzläw Idaräse, Xärbi Küzläw Idaräse häm AQŞnıñ başqa küzläw xezmätläre bergäläp äzerlägän.
3 atnadan, 15-nçe sintäberdä AQŞnıñ Ğiraqtağı strategiäsen bäyäläwçe başqa ber xisap iğlan itelergä tieş. Anısın Ğiraqtağı AQŞ köçläre başlığı, general David Petraeus belän amerikan ilçese Ryan Crocker äzerli.
Küzläw xezmätläre xisabında Ğiraqtağı ğömümi köç qullanu däräcäse yuğarı bulıp qala dielä.
Şul uq waqıtta soñğı yartı yılda iminlekneñ beraz ğına artuı turında da äytelä. Häm ägär dä AQŞ köçläre Ğiraq ğäskärläre yardämendä ğisyançılarğa qatı basımnı däwam itsä iminlekneñ tağın da artuın kötep bula dielä.
Ämma xisapta Ğiraq köçläreneñ AQŞ yardämennän başqa zur xärbi operatsiälär ütkärügä äle äzer bulmawı turında da kisätelä. Şulay itep xisap AQŞ köçläreneñ qatnaşlığın kimetü moña qädär ireşelgän iminlekne yuğaltuğa kiterä ala digän näticä yasıy.
Säyäsi yaqnı isä xisap ömetsezräk itep sürätli. Anda ilneñ citäkçeläre näticäle idarä itärlek däräcägä ireşä almıy dielä.
Moña ildäge şığıy küpçelekneñ östenlekkä iä bulu omtılışınıñ qomaçawlawı turında da äytelä. Sönnilärneñ üz säyäsi statusları kimügä rizasızlığı, şulay uq ike mäzhäb eçendäge üzara büleneşlär turında da xisap birelä.
Xisapqa yazılğannarğa qarağanda, iñ nıq büleneş başqala Bağdadta. Başqalanıñ yartısınnan artıq öleşendä yäşäwçe şığıylar küpçelekne täşkil itä, häm sönni rayonnar şığıy rayonnar belän uratılıp alınğan.
Xisapta bülenülär säbäple aldağı yartı-ber yıl eçendä Ğiraq xökümäte tağın da qaqşarğa häm bu uzara säyäsi köräşneñ tağın da kiskenläşüenä kiterä ala dielä.
Demokratlar belän respublikannar kiläse ayda Kongressta başlanaçaq Ğiraq turındağı bäxäslärgä äzerlängändä bu xisap ike yaqqa da cim birä. Ğiraq suğışına aqça bülüdä Kongress möhim rol uynıy.
Kongressmennar cäyge yallar waqıtında cirle saylawçılar belän oçraşular ütkärep kilä. Häm alarnıñ kübese Amerikan ğäskärläreneñ kire ilgä qaytarıluın teli.
Kongresstağı bäxäslär waqıtında şul oçraşular da çağılaçaq.
Äle genä Ğiraq säfärennän qaytqan täesirle respublikan senator John Warner atnakiçtä prezident George Bushnı Ğiraqtağı AQŞ köçlären öleşläp qaytara başlarğa çaqırdı.
Bu Ğiraq premyer ministrı Nuri äl-Mälikigä AQŞnıñ Ğiraqqa yardäme çiksez bulmıyaçağın añlataçaq dide Warner.
"Min prezidentqa xörmät belän küpme dä bulsa xärbine alıp, Ğiraqtağı 160 meñnän artıq AQŞ xärbieneñ äytik 5 meñen qaytaru eşen başlarğa mömkin dim. Alar bıyılğı Raştua bäyrämennän dä soñğa qalmıy ğailäläre häm söygännäre yanında bula alır ide" di Warner.
Küp kenä demokratlar isä berniçä ay eçendä küpçelek yäki xätta barlıq ğäskärlärne dä Ğiraqtan çığarunı taläp itä.
Bush isä ğäskärlärne çığaruğa çaqırularnı kire qağıp kilä. Häm monıñ öçen Ğiraqtağı wäzğiätneñ yaxşıruı häm xärbi citäkçelärneñ kiñäşläre zarur di.
Naif Aqmal
3 atnadan, 15-nçe sintäberdä AQŞnıñ Ğiraqtağı strategiäsen bäyäläwçe başqa ber xisap iğlan itelergä tieş. Anısın Ğiraqtağı AQŞ köçläre başlığı, general David Petraeus belän amerikan ilçese Ryan Crocker äzerli.
Küzläw xezmätläre xisabında Ğiraqtağı ğömümi köç qullanu däräcäse yuğarı bulıp qala dielä.
Şul uq waqıtta soñğı yartı yılda iminlekneñ beraz ğına artuı turında da äytelä. Häm ägär dä AQŞ köçläre Ğiraq ğäskärläre yardämendä ğisyançılarğa qatı basımnı däwam itsä iminlekneñ tağın da artuın kötep bula dielä.
Ämma xisapta Ğiraq köçläreneñ AQŞ yardämennän başqa zur xärbi operatsiälär ütkärügä äle äzer bulmawı turında da kisätelä. Şulay itep xisap AQŞ köçläreneñ qatnaşlığın kimetü moña qädär ireşelgän iminlekne yuğaltuğa kiterä ala digän näticä yasıy.
Säyäsi yaqnı isä xisap ömetsezräk itep sürätli. Anda ilneñ citäkçeläre näticäle idarä itärlek däräcägä ireşä almıy dielä.
Moña ildäge şığıy küpçelekneñ östenlekkä iä bulu omtılışınıñ qomaçawlawı turında da äytelä. Sönnilärneñ üz säyäsi statusları kimügä rizasızlığı, şulay uq ike mäzhäb eçendäge üzara büleneşlär turında da xisap birelä.
Xisapqa yazılğannarğa qarağanda, iñ nıq büleneş başqala Bağdadta. Başqalanıñ yartısınnan artıq öleşendä yäşäwçe şığıylar küpçelekne täşkil itä, häm sönni rayonnar şığıy rayonnar belän uratılıp alınğan.
Xisapta bülenülär säbäple aldağı yartı-ber yıl eçendä Ğiraq xökümäte tağın da qaqşarğa häm bu uzara säyäsi köräşneñ tağın da kiskenläşüenä kiterä ala dielä.
Demokratlar belän respublikannar kiläse ayda Kongressta başlanaçaq Ğiraq turındağı bäxäslärgä äzerlängändä bu xisap ike yaqqa da cim birä. Ğiraq suğışına aqça bülüdä Kongress möhim rol uynıy.
Kongressmennar cäyge yallar waqıtında cirle saylawçılar belän oçraşular ütkärep kilä. Häm alarnıñ kübese Amerikan ğäskärläreneñ kire ilgä qaytarıluın teli.
Kongresstağı bäxäslär waqıtında şul oçraşular da çağılaçaq.
Äle genä Ğiraq säfärennän qaytqan täesirle respublikan senator John Warner atnakiçtä prezident George Bushnı Ğiraqtağı AQŞ köçlären öleşläp qaytara başlarğa çaqırdı.
Bu Ğiraq premyer ministrı Nuri äl-Mälikigä AQŞnıñ Ğiraqqa yardäme çiksez bulmıyaçağın añlataçaq dide Warner.
"Min prezidentqa xörmät belän küpme dä bulsa xärbine alıp, Ğiraqtağı 160 meñnän artıq AQŞ xärbieneñ äytik 5 meñen qaytaru eşen başlarğa mömkin dim. Alar bıyılğı Raştua bäyrämennän dä soñğa qalmıy ğailäläre häm söygännäre yanında bula alır ide" di Warner.
Küp kenä demokratlar isä berniçä ay eçendä küpçelek yäki xätta barlıq ğäskärlärne dä Ğiraqtan çığarunı taläp itä.
Bush isä ğäskärlärne çığaruğa çaqırularnı kire qağıp kilä. Häm monıñ öçen Ğiraqtağı wäzğiätneñ yaxşıruı häm xärbi citäkçelärneñ kiñäşläre zarur di.
Naif Aqmal