Accessibility links

Ğiraqnıñ könyağında kierenkelek arta


Ğiraqnıñ könyağında xakimiät öçen köräşkän şiği törkemnär arasında qarşılıq köçäyä. Sişämbedä Qarbala şähärendä bulğan atışular näticäsendä 50-dän artıq keşe häläk bulğan. Şul uq waqıtta Britan xärbiläre Basra şähärennän kitergä cıyına. Şuşı wazğiät Ğiraqnıñ şiğilär yäşägän öbäklärendä yaña köç qullanularğa kiterä alamı?

Sişämbedä Qarbalada bulğan bäreleşlärdä beryaqtan radikal şiği citäkçe Moqtada Äs-Sadr tarafdarları, ikençe yaqtan, Yuğarı islam şurası dip atalğan tağın ber şiği oyışma suğışçıları qatnaşqan. Cirle politsiä ikençeläre yağında. Şuşı bäreleşlär Ğiraqnıñ könyağında yaña köç qullanular dulqınınıñ başı bulırğa mömkin digän şöbxälär bar.

Wazğiät şunıñ belän dä qatlawlana: moñarçı könyaqtağı Basra şähäreneñ üzägendä urnaşqan 500-läp Britan xärbie annan kitep, qayadır şähär çitenä barıp urnaşırğa cıyına.

"Älbättä, Britan xärbiläreneñ kitüe kierenkelekne tağı da arttıraçaq, çönki ğisyançılar alarnıñ urının alu öçen köräşäçäk. Basra häm dä Ğiraqnıñ bar könyağı xäzer cinayätçelär häm İran tarafınnan xuplanğan törkemnär qulında" di Mostafa Alani, Dubaidağı İminlek häm terrorçılıqnı tikşerü üzäge citäkçese.

Ğiraq suğışı başında Ğiraqta barlığı 10 meñ Britan xärbie bulsa, xäzer ni barı 5kä qaldı. Bu san belän genä alar İran çigen kontrol itä almıy, di Alani.

Basra häm anıñ tiräsendä wazğiät çınlap ta kierenke. Eş ğisyançılarda ğına tügel. Şähärdä cinayätçel törkemnär bik köçle. Soñğı 2 yılda ğına anda 5 meñläp üterü bulğan.

Bu töbäktä Ğiraqnıñ 70% neft yatmaları urnaşqan. İlneñ 90% kereme şunnan kilä. Amerikan xärbilärenä Qüwäyttän kilgän täemiat ta şuşı täbäk aşa uza. Ämmä Ğiraq xakimiäte Bağdadtan torıp qına bu töbäkne kontrol itä almıy, di Londondağı iqtisad mäktäbe belgeçe Yahya Säet:

"Cirle törkemnärnıñ üz-ara kileşüe ikele. Nacaf yä Bağdadta ireşelgän kileşü genä citmi. Cirle citäkçelär aña buysınmasqa mömkin, xakimiät öçen köräşen urında däwam itäçäk" di Yahya Säet.

Dubaidağı tikşerü üzäge citäkçese Mostafa Alani fikerençä, ägär teläsä İran bu wazğiätne şaqtıy üzgärtä alır ide. Ğiraqnıñ könyağında Tähran yoğıntısı Bağdad xökümätennän dä, Britan xärbilärennän dä köçleräk. Bar mäsälä şunda di belgeç: bu töbäktä totrıqlılıq urnaştıru Tähran mänfğätendä tügel.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG