Accessibility links

Кайнар хәбәр

Quşma Ştatlardağı demokratlar Aq Yortnıñ Tönyaq Koreägä qarata bitaraf buluwın tänqitli


Prezident George Bush idaräseneñ bar diärlek köçen wä tırışlıqların Ğiraqqa qarşı suğış äzerläwgä yünältep, Koreä yarımutrawında küpkä citdiräk atom krizisı tuwıp kilügä bötenläy iğtibar itmäwe oppozitsiädäge demokratlar tarafınnan torğan sayın köçleräk tänqitkä duçar itelä. Alar fikerençä, xäzer respublikannar qulında bulğan Aq yort çamadan tış Ğiraq belän mawığıp, Tönyaq Koreäneñ atom aşqınuların bötenläy kürmi.

Şuşı ğäyepläwlär xäzer inde ğadi säyäsi küzätüçelärdän genä tügel, ä demokratlar partiäseneñ yuğarı däräcäle citäkçelärennän dä işetelä. Quşma Ştatlardağı oppozitsiä fikerençä, kommunistik Tönyaq Koreäneñ atom programması tiräsendäge wäzğiat küpkä citdiräk häm prezident Bushnıñ moña haman da bitaraf bulıp qaluwı kiläçäktä bar dönya iminlege öçen zur problemağa kiterä ala. Pxenyan belän mönäsäbätlärneñ soñğı atnalarda kiyerenkelänüwenä qaramastan räsmi Waşington Tönyaq Koreä citäkçeläreneñ üzläre belän turıdan-turı söyläşülär başlaw taläben kire qağa. Çärşämbe könne Pentagonda yasağan çığışında Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrı Donald Rumsfeld amerikan säyäsäten bolayraq añlattı.

Audio

“Tönyaq Koreägä qarata prezident açıq ber qararğa kilde, ul diplomatik yuldan barırğa teli. Häm alarnıñ, yäğni Tönyaq Koreäneñ atom eşçänlege Berläşkän Millätlär qaramağına çığarılırğa tieş” di amerikan saqlanu ministrı. Şulay itep Aq yorttağı respublikan citäkçelege Tönyaq Koreäneñ probleması Waşington belän tügel, ä Berläşkän Millätlär Oyışması häm şul töbäktäge ayırım illär – Könyaq Koreä, Yaponiä, Qıtay belän bergä xäl itelergä tieş dip isäpli. Läkin elekke amerikan prezidentı Bill Clinton belän eşlägän qayber räsmilär häm demokratlarnıñ yuğarı citäkçeläre, Tönyaq Koreä mäs’äläsendä Bush iketörle standart qullana dip uylıy. Zamanında Pxenyannıñ atom programmasın tuñdıru tırışlıqların başlap cibärgän elekke saqlanu ministrı William Perry, xäzerge täräqqiat däwam itsä Tönyaq Koreä yaqın aralarda berniçä atom bombasına iä bula ala dip belderde. Şuña kürä dä Amerika, Koreä yarımutrawında krizis çığunı kötep utıra almıy dip isäpli Perry.

Audio

“Berniçä ay eçendä Tönyaq Koreädäge wäzğiat nigezdän häm kire qaytarmaslıq itep üzgärä ala, häm bezneñ çaralar şuña qädär eşlänergä tieş” dip belderä Quşma Ştatlarnıñ demokratlar zamanındağı saqlanu ministrı William Perry. Anıñ şuşı fikerlären Bill Clintonnıñ däwlät iminlege ölkäsendäge kiñäşçese bulıp eşlägän Samuel Berger da urtaqlaşa. Ul Aq yortnı Tönyaq Koreä belän turıdan-turı söyläşülär başlawğa öndi, töbäktäge ayırım illär moña barı tik şunnan soñ ğına quşıla ala dip isäpli. Ä älegä Aq yort Tönyaq Koreäneñ atom programması mäs’äläsendä açıqtan-açıq üzeneñ berni dä eşli almawın kürsätä di Berger. Demokratlarnıñ senattağı citäkçelärennän berse Joseph Biden ğomumän, Quşma Ştatlarnıñ kommunistik Pxenyanğa qarata anıq itep bilgelängän säyäsäte yuq dip uylıy. Aq yorttağı respublikan citäkçelege bu ğäyepläwlärne kire qağa. Şuşı könnärdä genä Pentagon, Tın okeannıñ könbatış öleşendäge Guam utrawında, yıraq aralarğa oça torğan 24 bomba oçqıçın urnaştıra başladı. Bu, Ğiraq suğışı başlanğan oçraqta Tönyaq Koreä yağınnan nindi dä bulsa höcümnär buldırmaw maqsatında eşlänä dip belderä amerikan yağı. Demokratlar isä biredä dä, bu Pxenyan belän söyläşülär başlamağan oçraqta bötenläy kötelmägän näticälärgä kiterä ala dip kisätä.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG