Bu waqıyğa Ğiraqnıñ berdänber diñgez portı Um-Qasrda bula. Jurnalistlar törkeme Säddam Xösäinneñ diwar zurlığındağı süräten fotoğa töşerergä tuqtıy. Törkemdä bezneñ xäbärçebez Recknageldan qala tağın 2 jurnalist, tärcemäçe häm maşina yörtüçe bula. Törkemdäge qayberäwlär şul sürät yanında qoral totıp fotoğa töşärgä basqaç qayandır qulların yuğarı kütärgän ike yäş keşe kilep çığa. Ğiraqnıñ könyağında yäşlärneñ çit il keşeläre yanına cıyıluı ğädäti xäl bulğanlıqtan, jurnalistlar bu ike keşegä başta hiç iğtibar itmi. Ämma mesken qiäfättä qarap torularınnan xäbärçelär alarnıñ ni turıdadır söyläşergä teläwen añlap ala. Bik nıq yonçığan bu ike üsmer tärcemäçegä abıylı enele buluların, bersenä 17, ikençesenä 20 yäş ikänen häm Ğiraq armiäsen taşlap ber atnadan artıq buş binalarda qaçıp yatqanlıqların äytä.
Armiädän qaçqannan soñ alar xärbi kiemnären taşlap, şähärdäge ber räximle keşedän iske kiemnär alıp kigän. Häm binalarnıñ torbalarında qalğan sunı eçep, Britan soldatları yul buyındağı balalarğa taşlap qaldırğan ikmäkne aşap kön kürgän. Bertuğannarnıñ yäşräge Fadi üzläreneñ Bağdadtan 150 çaqrımlap könçığıştağı ber awıldan buluları turında söyli. Anıñ äytüençä, suğış başlanırğa ber atna qala iminlek xezmätkärläre awıldağı ir-atlarnı cıyıp alıp häm qaçmasınnar öçen qulların boğawlap xärbi bazağa alıp kitkän.
İke yeget şunda berençe märtäbä qullarına utlı qoral totıp, 4 kön buyına anı çistartırğa, qorırğa häm atarğa öyränä. Şunnan soñ alarnı avtobus belän Um Qasrğa alıp kilälär häm “Bu sezneñ watanığıznıñ ber öleşe, anı saqlağız” dip äytälär. Abıylı enele Ali belän Fadi suğışqa üz teläkläre belän kilmäwe turında xäbärçebezgä bolay dip belderde.
AUDİO: Bez ni eşli ala idek soñ? Berni dä. Alar bezne front sızığına suğışqa mäcbüriläp alıp kilde. Alar bezne avtomatlar, minaatqıçlar, artilleriä belän suğışırğa mäcbür itte. Bez monı eşlärgä telämädek. Bez öygä qaytırğa telibez, ämma niçek qaytırğa belmibez. Monı xätta Alla da da röxsät itmi. Bez 4 kön genä xärbi künegülär üttek. Alar “Xäzer suğış waqıtı, sez suğışa belmäsägez dä suğışırğa tieş” dip äyttelär. Alar bezne mäcbür ittelär.
Bu ike üsmer äytüençä, amerikannar häm britannar höcüm başlağannan soñ berençe säğätlärdä ük alarnıñ bülegennän, Säddam xakimiäte öçen ülärgä telämägen bik küp keşe qaçıp kitkän. Başta bu ike üsmer britannardan qaçıp yatqan. Soñraq, 1991-nçe yılğı Farsı qultığı suğışında qatnaşqan ber keşe oçrap alarnı çit il soldatları sezgä yaxşı möğämälä kürsäter dip ışandırğannan soñ, alar äsirlekkä birelergä qarar qılğan.
Äsirlär lagerına alıp barğanda, yegetlär başta öy telefonın birep äti änilärenä şaltıratunı häm isän-imin buluların xäbär itüne ütengän. Ämma soñraq atalarınıñ batırlarça suğışırğa quşqanlığın islärenä töşerep, anıñ käyefen qırmas öçen öygä şaltıratmawnı sorağan.
Äsirlär lagerenda bu ike Ğiraq soldatın hiç tä ğäcäplänmiçä qabul itkännär. Xäbär alıp qaytırğa dip kitkän cirdän 2 äsir alıp qaytqan jurnalistlarğa biredä üz ixtiarları belän äsirlekkä birelüçelärneñ moñarçı da küp bulğanlığın äytkännär.
Naif Aqmal, Praga.
Armiädän qaçqannan soñ alar xärbi kiemnären taşlap, şähärdäge ber räximle keşedän iske kiemnär alıp kigän. Häm binalarnıñ torbalarında qalğan sunı eçep, Britan soldatları yul buyındağı balalarğa taşlap qaldırğan ikmäkne aşap kön kürgän. Bertuğannarnıñ yäşräge Fadi üzläreneñ Bağdadtan 150 çaqrımlap könçığıştağı ber awıldan buluları turında söyli. Anıñ äytüençä, suğış başlanırğa ber atna qala iminlek xezmätkärläre awıldağı ir-atlarnı cıyıp alıp häm qaçmasınnar öçen qulların boğawlap xärbi bazağa alıp kitkän.
İke yeget şunda berençe märtäbä qullarına utlı qoral totıp, 4 kön buyına anı çistartırğa, qorırğa häm atarğa öyränä. Şunnan soñ alarnı avtobus belän Um Qasrğa alıp kilälär häm “Bu sezneñ watanığıznıñ ber öleşe, anı saqlağız” dip äytälär. Abıylı enele Ali belän Fadi suğışqa üz teläkläre belän kilmäwe turında xäbärçebezgä bolay dip belderde.
AUDİO: Bez ni eşli ala idek soñ? Berni dä. Alar bezne front sızığına suğışqa mäcbüriläp alıp kilde. Alar bezne avtomatlar, minaatqıçlar, artilleriä belän suğışırğa mäcbür itte. Bez monı eşlärgä telämädek. Bez öygä qaytırğa telibez, ämma niçek qaytırğa belmibez. Monı xätta Alla da da röxsät itmi. Bez 4 kön genä xärbi künegülär üttek. Alar “Xäzer suğış waqıtı, sez suğışa belmäsägez dä suğışırğa tieş” dip äyttelär. Alar bezne mäcbür ittelär.
Bu ike üsmer äytüençä, amerikannar häm britannar höcüm başlağannan soñ berençe säğätlärdä ük alarnıñ bülegennän, Säddam xakimiäte öçen ülärgä telämägen bik küp keşe qaçıp kitkän. Başta bu ike üsmer britannardan qaçıp yatqan. Soñraq, 1991-nçe yılğı Farsı qultığı suğışında qatnaşqan ber keşe oçrap alarnı çit il soldatları sezgä yaxşı möğämälä kürsäter dip ışandırğannan soñ, alar äsirlekkä birelergä qarar qılğan.
Äsirlär lagerına alıp barğanda, yegetlär başta öy telefonın birep äti änilärenä şaltıratunı häm isän-imin buluların xäbär itüne ütengän. Ämma soñraq atalarınıñ batırlarça suğışırğa quşqanlığın islärenä töşerep, anıñ käyefen qırmas öçen öygä şaltıratmawnı sorağan.
Äsirlär lagerenda bu ike Ğiraq soldatın hiç tä ğäcäplänmiçä qabul itkännär. Xäbär alıp qaytırğa dip kitkän cirdän 2 äsir alıp qaytqan jurnalistlarğa biredä üz ixtiarları belän äsirlekkä birelüçelärneñ moñarçı da küp bulğanlığın äytkännär.
Naif Aqmal, Praga.