Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqtağı törle säyäsi köçlärneñ wäkilläre ilneñ yaña xökümäten qoru kiräklege turında


Ğiraqta yaña küçeş xökümäten qoru turındağı bäxäslär däwam itä, andağı säyäsi köçlär bu mäs’älädä älegä nindi dä bulsa urtaq qararğa kilä almadı. Alar monı tağın ber ayğa kiçekterü xaqında ğına kileşä aldı. Radiobıznıñ xäbärçese Bagdadta Ğiraqnıñ berniçä ictimaği-säyäsi wä dini törkem wäkilläre belän oçraşıp, alarnıñ yaña xakimiat qoruğa mönäsäbäten beleşte.

Ğiraqnıñ Saddamnan soñğı xakimiatendä kemnärneñ qatnaşuwı, tağın ber aydan soñ bu xaqta qarar çığaraçaq kiñäşmägä qaysı säyäsi köçlärneñ çaqırılu ixtimalı xaqında başqala Bagdadta xäzer qızu bäxäslär bara. Elek oppozitsiädä torğan törle törkem wä oyışma citäkçeläre Ğiraqtağı amerikan wäkilläre belän dä, üzara da bertuqtawsız diyärlek kiñäşläşülär ütkärä, şular barışında ildä yaña xökümätne niçek itep caylı ğına qoru yulları tikşerelä. Moña mömkin qädär tizräk ireşüneñ kiräklegen añlaw kiñ cäyelsä dä, törle törkemnär arasındağı qarşılıqlar şul xätle tirän ki, maqsatqa ireşü ber dä ciñel bulmayaçaq. İkençe yaqtan, taraflar şunı da yaxşı añlıy, waqıtnı bäxäslärgä äräm itü, Ğiraqnı torğızu eşen dä bilgesez ber waqıtqa kiçekterä, ğadi xalıqnıñ köndälek ixtiacların qänäğätländerä başlawğa qomaçawlıy. Ğiraqtağı şığıy möselmannarnıñ älegä İranda urnaşqan İslam inqilabı Şurası wäkile Äxmädäli äl-Kafac, küçeş xökümäten qorunı kiçekterü qurqınıç näticälärgä kiterä ala dip kisätä.

Audio

Xökümät qoru kiräklege turında äl-Kafac, “bu yaxşı eş, läkin waqıt bezneñ yaqta tügel. İl tarqalu häm yuqqa çığu qurqınıçı aldında tora” dip belderä. Anıñ fikerençä, bu ölkädäge töp qararlar uzğan dikäbrdä ük, äle Londonda ütkän kiñäşmädä qabul itelgän bulğan. Anda Ğiraq oppozitsiäseneñ 50-läp törkemennän 300 wäkil qatnaşqan ide. İkençe ber oyışma, Ğiraq Milli kileşü törkeme wäkile Ali Abdul Ämir yaña xökümätneñ totrıqlılığın nığıtu öçen anı qoru eşenä mömkin qädär kübräk törkemnärne – säyäsi dairälärne, ruxanilärne, qabilä başlıqların cälep itü kiräk dip isäpli. Ul da, yaña xakimiatne buldıru iñ aşığıç eş bulıp tora di.

Audio

“Xäzer bar Ğiraq xalqı şunı sorıy, häm alar inde, bu kiçekterelgän adım, bez niçek tä bulsa xökümätneñ qorıluwın telibez, çönki şul kiçekterü säbäple tormışnıñ küp kenä ähämiatle mäs’äläläre haman da çişelmi kilä” dip belderä Ğiraq xalqı fikeren Ali Abdul Ämir. İldäge säyäsi protsesta bügenge köndä dikäbrdä London kiñäşmäsenä kilmägän yä törle säbäplär arqasında kilä almağan törkemnär dä qatnaşa. Alarnıñ töp maqsatı, amerikannar belän satulaşıp Ğiraqnıñ yaña xökümäten qoru eşenä quşılu. Moña ireşü öçen andıy törkemnär xätta uram cıyınnarı da uzdıra, häm xökümätkä üz wäkilläre kermägän oçraqta anıñ eşen ğomumän tanımayaçağın ğına belderä. Başqalar isä Ğiraqnıñ yaña idaräsen amerikannar yardämendä buldıruğa qarşı çığa. Ğiraq kommunistlar partiäse politbürosı äğzası Xäydär Şäyex Ali fikerençä, Quşma Ştatlar anda barı tik üz mänfäğäten genä qayğırta, şuña kürä Ğiraq kommunistlarınıñ tağın ber aydan soñ uzarğa tieş bulğan kiñäşmädä qatnaşmawı da mömkin. Xäydär Şäyex Ali.

Audio

“Bez amerikannarnıñ oppozitsiä partiäläreneñ eş neçkäleklärenä tıqşınuwın telämibez. Ğiraqnı qoru eşen alar Ğiraq partiälärenä qaldırırğa tieş” dip belderä andağı kommunistlarnıñ wäkile. Başqa törkemnär, älegä ilne azat itkän amerikannar belän eşläw kiräklegen tanısa da, soñraq, ildä yaña xakimiat urnaşqaç, alardan Ğiraqtan kitüne ütenäçägen äytä.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG