Accessibility links

Кайнар хәбәр

Bagdadta AQŞ administratsiäseneñ bilgelegän idarä şurası eşli başladı


Bagdadtağı amerikan administratsiäseneñ bilgelägän 25keşelek waqıtlı idarä şurası yäkşämbedä berençe cıyılışın ütkärde.Şura waqıtlı xökümät kebek küp kenä funksiälär ütärgä tieş bulsa da AQŞnıñ Ğıraqtağı sivil administratorı Bremer anıñ qararlarına veto sala ala.Şura äğzalarınıñ qayberläre koalitsiä köçlärenä irekländerüçelär dip qarasa, ikençeläre okupantlar digän fikerdä.

Bagdadtağı amerikan administratsisäeneñ saylap utırtqan 25 keşelek idarä şurasında 13 şığı,5sönni, 5körd, ber xristian ber törkmen utıra. Äğzalarnıñ öçese xatın qız. 24 millionlıq Ğıraq xalqınıñ 60%tın täşkil itkän şığılar ber qayçan da il belän idarä itmäde .Xäzer alar berençe märtäbä idarä şurasında küpçelekne täşkil itä. Şurada utıruçlarnıñ ber öleşe suğıştan soñ çit ildän qaytuçılar misal öçen eksildäge Ğraq milli kongressınıñ citäkçelärennän ,pentagonğa yaqın torğan Axmäd Çalabi,İrannan qaytqan islam inqılabı öçen yuğarı şura citäkçese Abdel Aziz al Hakim kebek tanılğan keşelär yanında kördlärneñ ike möhim firka citäkçese Masud Barzani belän Jalal Taliban, Ğıraqnıñ eleke tışqı eşlär minsitırı Adnan Paşaçı kebek şäxeslär utıra şurada.Şuranıñ ministırlar bilgeläüdän alıp qanunnarnı küzdän kiçerü,kontraktlarnı imzalau, budjetnı raslau kebek kiñ xoquqları bulsa da, sonğı süzne AQŞnıñ Bagdadtağı sivil administratorı Paul Bremer äytä,kiräk bulsa qalsa ul veto sala ala. İdarä şurası konstitutsiäne äzerliäçäk komissiäne bilgeliäçäk häm nixayät ilne irekle saylaularğa alıp baraçaq. BMOnıñ Ğıraq öçen mäxsus wäkile Sergio de Mello cıyılışnı tarixi waqığä dip atap (audio) bugen bez Ğıraqta ähämiätle başqarma xakimiätenä iä idarä şurasınıñ barlıqqa kilüen kürdek. Bu sonğı mäqsat tügel aña bez tulı suverenlekne torğızu belän genä ireşä alabız. Ämma bu zarur häm şul yünäleştäge xuplanğan adım bulıp tora. İdarä Şurası berençe eş bulıp 9nçe aprel yäğni Saddam xakimiättän çitläşterelgän könne ilneñ milli bäyräme dip iğlan itte häm eleke rejim waqıtnda bäyräm itelgän 6 könne sızıp taşladı. Kiçegep bulsa da İdarä Şurasınıñ eşli başlauı älbättä küplär tarafınnan Xakimiätne ğıraqlılarğa tarpşıruda möhim adım dip bäyälände.AQŞnıñ Bagdadtağı sivil administratorı Bremer süzlärençä (audio) Ğıraq xalqı konstitutsiene raslağannan soñ bez suveren xökümät öçen saylaular ütkäräçäkbez.Min koalitsiä köçläre , prezidnet Bush häm mondağı barlıq kollegalar isemennän general sekretarı äytkäneçä bu eştä sezneñ uñışqa ireşüegez öçen yardäm itüdän totılıp tormıyaçaqbız. Yäkşämbedä İdarä Şurası wäkileneñ citäklägän press konferensiädä, şura äzğalarınıñ qayber mäsälädä fikerläreneñ nıq ayrılğan buluı küzgä çağıldı. Misal öçen Axmäd Çalabi kebek Pentagonğa yaqın toruçılar koalitsie köçlären irekländerüçe köçlär dip bäyälägändä İrannan qaytqan şığı citäkçese al Hakim amerikannarnı okupantlar dip atadı. Körd citäkçese Talabani şura xökümät kebek barlıq funksiälärne ütiäçäk dip äytsä , al Hakim anıñ xakimiäte çiklängän dide.Londonda urnaşqan analitik Neil Patrick qaraşınça şuranıñ in möhim eşe xalıqnıñ küñelen qazanu. Patrick (audio) İdarä Şurasınıñ qorallı qarşılıq kürsätügä qatnaşmağan zur küpçelekne täşkil itä ğadi ğıraqılılarnı üz yağına cälep itü in möhim eş bulıp tora İdarä Şurası düşämbedä cıyılıp , törle mäsälälär belän şögellänäçäk 3 komitet bilgeläde. AQŞ räsmiläre xökümät operatsiäläre öçen cawaplılqnı şurağa yökläü , Ğıraq cämäğätçegeneñ okupatsiä köçlärenä bulğan açuın kimeter dip uylıy.

färidä xämit, praga
XS
SM
MD
LG