Accessibility links

Кайнар хәбәр

Amerikan generalı Ğiraqta partizan suğışı baruın tanıdı


Çärşämbedä Quşma Ştatlarnıñ Ğiraqtağı ğäskär başlığı general John Äbüsäit Ğiraqta partizan suğışı baruwın tanıdı. Moña qädär Amerikan räsmiläre bu süzne äytüdän totılıp kilä ide. Amerikan generalnıñ şuşı belderüwe başqa illärneñ Ğiraqqa üz köçlären cibärü niätenä nindi yoğıntı yasar?..

Ğiraqtağı amerikan köçläreneñ yaña başlığı itep bilgelängän, çığışı belän Livannan, tuğan tele ğäräp bulğan 52 yäşlek general John Äbüsäit çärşämbedä Pentagonda ütkän matbuğat oçraşuında soñğı wazğiätkä bäyä birde. Ğiraqtağı Amerikan xärbilärenä yaxşı oyıştırılğan xöcümnär yasala, bu isä çın mäğnädä partizan suğışı dide ul:

Audio: "Waqıt-waqıt häm urını belän bezgä avtomat, granatomet, başqa qoral belän qorallanğan 6-8 keşelek törkemnär xöcüm itä. Cirle citäkçelär alarğa yärdäm itä. Minemçä, monı näq menä partizan taktikası dip atarğa kiräk."

General süzlärençä, xärbi tel belän äytkändä bu tübän däräcäle konflikt sanala, läkin niçek kenä atama, bu – suğış, dide ul:

Audio

Äbüsäitneñ bu süzläre amerikan räsmiläreneñ Ğiraqtağı wazğiätne bäyäläwdä kisken üzgäreş bulıp tora. Moña qädär Pentagon Ğiraqta partizan suğışı baruın inqär itte, anda barı tik tarqaw törkemnär, cinäyätçelär häräkät itä dip kilde. Yünneñ 30nda saqlanu ministrı Donald Rumsfeld bu xöcümnärne oyışqan qarşılıq, yä partizan suğışı dip atap bulmıy dide. Uzğan atnada amerikan prezidentı Ğiraqta iminlek mäsäläsendä awırlıqlar buluın tanığannan soñ, Rumsfeld törkemnär arasında koordinatsiä buluın iqrar itte.

Ğiraqta partizan suğışı baruwın tanu Waşingtonnıñ anda başqa il ğäskärlären cälep itü niätenä zıyan kiterä ala. Älegä berniçä il, şul isäptän, Polşa, Bolğarstan, Rumınia, Macarstan, Litva, Ukraina, İspaniä, qayber Latin Amerika illäre, Ğiraqqa barlığı 5 meñ xärbi cibärergä wäğdä ite. Alar çağıştırmaça tınıç bulğan üzäk-könyaq töbäklärdä urnaşası ide. Bu cirlärdä, nigezdä, Saddam tarafınnan izelgän şiğilär yäşi. Ä menä sönnilär yäşägän tönyaqqa Waşington 15-20 meñ Hindstan xärbien cibärergä soradı. Räsmi Dähli, Berläşkän Millätlär fatixası bulmıy torıp, anda ğäskär cibärüdän baş tarttı. Fransiä belän Germaniä, şulay uq, Ğiraqqa NATO köçlären cibärügä qarşı çığa. Kiçä Germaniä tışqı eşlär ministrı Yoşka Fişer, Ğiraqtağı xällär öçen koalitsiä cawaplı, ä bez koalitsiägä kermibez dip belderde.

Ul arada belgeçlär Ğiraqta amerikan häm britan xärbilärenä qarşılıqnıñ arta baraçağın farazlıy. Londondağı Berläşkän İnstitut xezmätkäre Daniel Neep süzlärençä, Saddam tarafdarları ğına tügel, ä ğadi xalıq ta, koalitsiä köçlärenä azat itüçelär tügel, ä basıp aluçılar itep qarıy başlıy:

Audio: "Älbättä, iñ ciñele bezgä Saddam qaldıqları, Baatçılar qarşı tora dip uylaw. Läkin, minemçä, tiränräk qazu kiräk, di Daniel. Ğiraq xalqınıñ fikere bik tiz üzgärä. Kübese bezne azat itüçe dip tügel, ä basıp aluçı dip sanıy başlıy. "

Koalitsiä köçläreneñ elektr, infrasktruktura mäsälälären xäl itä almawı, xalıqnıñ qänäğätsezlege qarşılıqqa äylänä, di Daniel.

Şuşı mäsälälärne uñışlıraq çişü öçen, general John Äbüsäit xärbilärne Ğiraqta ozağraq waqıtqa qaldıru kiräklegen äytte. Berük waqıtta alar üzläreneñ qaytıp kitü waqıtın da tögäl belergä tieş, dide ul. Xäzerge waqıtta Ğiratqa 148 meñ amerikan häm tağın 12 meñ britan häm polşa xärbiläre bar. Maynıñ berendä George Buş Ğiraq suğışı bette dip iğlan itkännän birle 30dan artıq xärbi xäläk buldı. Ğiraq suğışında ülgän amerikan xärbiläre sanı 1991nçe yıl Farsı qultığı suğışında xäläk bulğannar sanına citte.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG