Accessibility links

Кайнар хәбәр

Quşma Ştatlarda Bush säyäsätenä tänqit köçäyä, prezidentnıñ reytingı töşä


Amerikan prezidentı George Buş Ğiraq suğışın aqlarğa tırışsa da, soñğı waqıtta kongressta da, matbuğatta da anıñ isemenä kisken tänqit süzläre äytelä. 11 sinätber xöcümnärennän soñ beraz tınıp torğan tänqitçelär prezidentnı Ğiraq suğışı, iqtisadnıñ xäle, başqa närsälär öçen tänqitkä tarta başladı.

Buş isemenä äytelgän tänqitlärneñ açısı bu atnada Senatnıñ tışqı bäyläneşlär komitetında yañğıradı. Sişmbedä ütkän tıñlawlar waqıtında abruylı senator, demokrat Joseph Biden, respublikan administratsiäsen amerikan xalıqına Ğiraqta bulaçaq yaña çığımnar turında tulı mäglümät birmäwdä ğäyepläde. Ğiraqta 150 meñ xärbine totu amerikannarğa ayına 4 milliard dollarğa töşä. Biden häm başqa senatorlar, kiläse yılda Ğiraq operatsiäse amerikan salım tüläwçesenä küpmegä töşäçäk digän sorawnı, Aq Yortnıñ büdjet direktorı Joshua Bolten''ğa berniçä tapqır birde. Bolten, Ğiraqtağı wazğiät daimi üzgärep tora, şuña kürä çığımnarnı tögäl sanap bulmıy digäç, Biden qaynap çıqtı:

Audio: "Yä, citte inde! Şuşı östäl artında utıruçılarnıñ berärse kiläse yılda Ğiratqa xärbilär sanı 100 meñnän kim bulır dip uylıymı? Andıylar bulsa, qulığıznı kütäregez. Kiläse yılda çığımnar ayına kiemndä 2-yarım milliard dollar bulaçaq. Sez, qayçan bezneñ belän açıqtan-açıq söyläşä başlarsız ikän?"

Tıñlawda qatnaşqan Saqlanu ministrı urınbasarı Paul Wolfowitz, administratsiäneñ namussız buluın kire qaqqaç, Biden, alaysa sezgä kimendä "eçkersezlek" citmi digän cawap qaytardı. Biden belän Californiä senatorı demokrat Barbara Boxer, häm xättä ber respublikan senatorı Lincoln Chaffe kileşte. Bez Ğiraqta nişlibez soñ? dip soradı ul Wolfowitztan.

Buş isemenä tänqitlär Kongressta ğına tügel, mäglümät çaralarında da äytelä. Fiker beleşülär dä xalıqta prezidentnı xuplaw däräcäseneñ kimüwen kürsätä. Gallup ütkärgän soraşuğa qarağanda Buşnıñ reitınğı, 11 sintäberdän soñ 80 protsent, Ğiraq suğışı waqıtında 70 bulsa, xäzer 58gä qalğan. Zogby İnternational isemle fiker beleşü şirkäte näticäse tağı da tübänräk – 53 protsent. Cawap birgännärneñ 46 protsentı prezidentnıñ eşçänlegen tiskäre bäyäli. Şirkätneñ citäkçese John Zogby:

Audio: "Prezidentnıñ iqtisad, tirä-yün möxit, sälämätlek, xättä salımnar ölkäsendä eşçänlege tübän bäyälänä. Kiläse yıl saylawların küzdä toqanda, anıñ xäle ber dä şäptän tügel."

Xäyer, Buşnıñ reitingı töşüdä bernindi qurqınıç kürmäwçelär dä bar. American Enterprise institutı xezmätkäre Kathryn Bowman süzlärençä, reiting barı tik, suğışqa qädär bulğan xälenä qaytqan, häm äle dä 50-dän yuğarı bulıp qala. Demokratlar häm mäglümät çaralarınıñ tänqitenä qaramastan, amerikannarnıñ kübese Saddamnıñ bärep töşerelüwen uñay bäyäli. Çınlap ta, atnakiç könne Wall Street Journal gäzite bastırğan sannarğa qarağanda, amerikannarnıñ 66 protsentı Buşnıñ terorğa qarşı suğışına xuplaw belderä. Döres, Zogby süzlärençä, Buş urınına başqa beräw, xättä demokrat bulsa da, bu sannar näq şundıy bulır ide. Äytergä kiräk, älegä demokratlardan kiläse yılnıñ noyäberendä ütäçäk saylawlarda namzät bulırğa cör''ät itkän keşe kürenmi. Şuña kürä, xättä Buşnıñ qabat saylanu ixtimalı yuq tügel. Tik saylawlarğa äle yıraq, Ğiraqtağı wazğiät, iqtisadnıñ xäle, başqa närsälärgä qarap, bu ixtimal üzgärep toraçaq.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG