Täteş rayonı Qazannan Sember yulında cäyelep yatqan basular häm İdel yarlarına urnaşqan. Töp käsep awıl xucalığı bulğanlıqtan Täteş yağı iqtisadi yaqtan bay dip äytep bulmıy. Sänäğät şirkätläre, zur tözeleşlär sulışı sizelmi monda. Döres, soñğı yıllarda Täteş küzgä kürenep yämlänä, yañara. Läkin barıber zur säyäsätçelär, reporterlar iğtibarınnan çittä qala bu yaqlar. Şunlıqtan uzğan sişämbedä Täteşkä Tatarstan prezidentı, 3-4 ministr, berniçä distä jurnalist barğaç, cirle xalıq dulqınlanğan ide. Monıñ tağın ber säbäbe bar - 150 yortlıq Proley Kaşa awılında 5 işekle ber üzäk açıldı. Mäktäbe dä, cirle xakimiät tä, klubı da, kitapxanäse dä, sportzalı da, balalar baqçası da, fel'dşer punktı şunda urnaşqan. Boralaq belän küktän kilep töşkän Tatarstan prezidentın qarşılawçılar arasında tatar, çuaş, muqşı milli kiemnäre kigän qızlar häm apalar, yaña salınğan asfal'tqa rezin iteklär belän basqan ağaylar küzgä çalındı. Çınnan da, Xoday tarafınnan onıtılğan Proley Kaşa öçen bu ällä qayçan uzğan ğasırda Eyfel' manarası tözelgän kebek ük möhim waqiğa. Prezident üze büläk itkän bu moğciza yortı turında tügel, ä millätlär tuğanlığı turında söyläde.
Mintimer Şäymiev äytüençä, Proley Kaşa awılında da, Täteştä da, Tatarstanda da törle xalıqlar börtekläre ber qazanda qaynap, bik tämle botqa peşkän. Ber millätneñ dä çitkä tügelmiçä, yözen yuğaltmıyça yäşäwe öçen respublika zur köç sala. 17 million sumğa töşkän şuşı mäğärif häm mädäniät üzäge başqa awıllarda häm rayonnarda da tözelsen öçen bik küp tırışası bar äle.İnde Täteş turında. Ul öyäz şähäre, Bua, Bäläbäy, Çistay, Alabuğa, Sarapul kebek qalalarğa tiñ ul. 30 protsenttan artıq tatar, şul qädär uq urıs, 20 protsent täşkil itkän çuaş, 10 protsent mordva xalqı yäşägän Täteş rayonı märkäze üzençä bik ğorur. Anıñ tarixı bay. Tabiğäte matur. Täteş İdel yarında, yıraqtan kürenep tora. Şähärneñ Tuğan yaq muzeyenda meñ yıl cir astında yatqan cihazlar mamont mögezläre belän ber rättän milli kiemnär, yaqtaşlar yazğan kitaplar bar. 19nçı ğasırda patşa Aleksandr İkençegä höcüm itüdä qatnaşqan öçen 20 yıl törmädä utırğan Vera Figner da Täteştän bulıp çıqtı. Ataqlı tatar ximigı Ğilem Kamay, çuaş mäğrifäte atası Yakovlev tuğan Koşki awılı da Täteş rayonına kerä. Bezgä yaxşı tanış uqıtuçı veteran Gabdraxman Xämidi dä Täteşneke bulıp çıqtı. Bik küp qızıq keşelärne birgän ul, Täteş yağı.
Täteşneñ “Avangard”, “Täteş tañnarı” digän ike telle rayon gazetası berniçä tapqır «Bällür qäläm» bülägenä layıq bulğan. Anıñ tirajı 5 meñnän artıq, tatarçası 1 meñnän artıq. Yäğni rayonnıñ 3-4 tatarnıñ berse Täteş tañnarın aldıra. Äle bit tuğan telendä uqıy almağan millättäşlärebez küp kenä. Şuña kürä Täteş tañnarın uquçı tatarlarnıñ çağıştırma sanı tağın da zurraq.Täteş üzençä, tırışıp eşli, üz yağı belän ğorurlana, xaqiqättän dä çitläşmi, turısın yara. Äye, biredä dä millättäşlärebez öydä häm eştä tuğan teldä sirägräk söyläşä başlağan. Ämma soñğı waqıtta beraz tatarlıq uyanu küzätelä. Barı tik yäşlärdä milli añ tärbiäläw, tuğan telgä cälep itü härqaydağı kebek, iñ awırtqan cir bulıp qala. Täteşne onıtmasqa ide. Şunıñ kebek başqa yözlärçä awıllarıbıznı, şähärlärebezne onıtmasqa ide.
Rimzil Wäli. Tatarstan. Täteş-Qazan.
