Sişämbedä Bagdadta BMO başkvartirasınıñ bombalanuı säbäplä prezident G.Bush qayber kisken soraular aldında tora. Administrtasiä ğorurın onıtıp, suğış belän parçalanğan ilne totrıqlandıru häm tözüdä BMOnıñ zurıraq rol uynauın sorap Ğıraq krizisın xalıqara mäsälä xälenä kiterergäme tieş? Yäki prezident Bush Ğıraqqa ,kübräk ğäskär häm dollarlarmı cibärergä tieş? Yäisä Waşington Ğıraqtağı köç qullanu dulqınına qarşı ,urında qayber üzgäreşlär kertep,status quonı saqlapmı qalırğa tieş? Däwlät departamantı süzçese Richard Boucher kiçä brifingtä äytep kitkän mäsälälär turında söyläşelgänen äytte.Bugen BMOsı İminlek Şurasında da Ğıraq üzäk urında tora. Anda AQŞ belän Britaniä Bagdadtağı xällär turında xisap birä. Bagdadtağı sonğı höcümneñ soñ G.Bush, BMOnıñ Ğıraqta kübräk qatnaşuına qarşılıq kürsätüdän vazkiçärme, yäki ul anda xärbilärneñ sanın mı arttıraçaq bu xaqta älegä spekulativ fikerlär genä äytelä.Britaniä tışqı eşlär ministırı J,Straw süzlärençä, bombalau İminlek Şurasınıñ BMOğa Ğıraqta zurıraq rol uynauı öçen mandat birergä tieşlegen kürsätä.Waşington bu idea xärbi operatsiälärne qatmarlandırır häm AQŞnıñ kontrolen zagifläter dip uylap qarşı çığa.Ämma dä läkin ayına 4 milliard dollarğa töşkän Ğıraq operatsiläre säbäple Waşington başqa illärneñ dä anda xärbilär häm know-how cibärün teli älbättä.Fransiä ,Hindistan häm başqaları Waşington BMOnıñ zurıraq rol uynauına riza bulğançığa qädär anda yardäm kürsätüne kire qağa.Meksiko häm Fransiä höcüm xalıqara cämäğätçelekneñ kübräk qatnaşuına AQŞnıñ riza bulırğa tieşlegen kürsätep tora dip äytte. AQŞ xökümätendä dä şuña oxşaş qaraşlar bar. Senatnıñ tışqı mönäsäbätlär komitetınnan berse demokrat ikençese respublikan senator Bushğa xat cibärep , BMOğa zurıraq rol birergä häm başqa illärdän kübräk politsiä häm xärbilär sorarğa kiñäş itkän.Quşma Ştatları xalıqara köçlärneñ kübräk qatnaşuı öçen nindi taşlamalar yasarğa tieş digän mävzuda debatlar dewam itä,Waşingtonda Yaqın Könçığış İnstitutında terrornı tikşerüçe belgeç Raymond Tanter fikerençä (audio)
Fransiä kebek berektäşlär BMO başkvartirasınıñ şartlatıluınnan soñ Waşington-London şartların qabul itäçäklär. Minemçä bombalauı tözekländerü protsesında Quşma Ştatlarınıñ rolen quätländeräçäk. Başqaları da quşılaçaq.
Ämma här kem Tanter fikeren urtaqlaşmıy. Elek Kosovoda xezmät itkän AQŞ armiäse generale William Nash qaraşınça BMOnıñ Ğıraqta üzäk rol uynauı öçen Bushqa basım yasala ,ämma Waşington üz pozitsiäsen üzgärtmäs şikelle. Nash süzlärençä
(audio) sişämbedäge orım häm ğomumän Ğıraqta duçar bulğan qıyınlıqlarğa qaramastan , administratsiä min uylağança eşne internatsionalläşterü öçen kiräkle tırışlıqnı kürsätmi.
Administratsiä Ğıraqtağı köç qullanunı kimetü tözekländerü eşlären tizlätü öçen andağı 140meñ ğäskärien ike märtäbä arttırsın digän basım da bar .Ämma saqlanu minsitırı R.Rumsfeld azıraq sanda xärbi kübräk kamil texnologie digän qaraşta ,ul anda östämä köçlär cibärügä qarşı häm AQŞ soldatları Ğıraqta här uramda iminlekne tämin itä almıy dip belderde. Tanter AQŞ Suğut Ğäräbstäne belän Ğıraq arasındağı çiktä patrullärne nığıtır, cihadçılarnıñ ilgä kerüen tuqtatır häm başqa illärneñ koalitsiägä kerüe öçen basımnı arttırır dip uylıy.pantagonnıñ kiñäşçese Ruth Wedgwood isä bombalau AQŞnıñ Ğıraqta terrorğa qarşı kampaniä başlatırğa tieşlegen kürsätep tora dip belderä.Älegä AQŞ Ğıraqta yarım xärbilärne künegülärdän ütkärep alarnı Bagdad , tönyaqta Tikrit kebek şähärlärdä urnaştırırğa teli.8meñ çaması bulır dip uylanılğan bu köçlär AQŞ soldatlarınıñ wazıyfaların alıp alarnıñ cämäğätçelek aldında azıraq kürünüenä säbäp bulır ide. Ğıraq İdarä Şurası äğzası Axmäd Çalabi kiçä, ğıraqlılar protsessnıñ ber öleşe bulmıyça torıp , ildä iminlek tämin itelä almıy dip belderde .Ämma yaña qorallı köçlär xaosnı arttıraçaq qına digän fikerlär dä işetelä,ğıraqlılarnıñ AQŞ oyıştırğan köçlärgä qanunı tügel digän mönäsäbäte qarşılıq kürsätügä säbäp bula,häm kiñäyep watandaşlar suğışına äylänä ala
färidä xämit, praga
färidä xämit, praga