Audio (Yuq tarafdarlarınıñ quanu tawışları)
Şvedsiädä euro aqçasın kertügä qarşı buluçılar yäkşämbe könne tawış birü näticälären menä şulay qarşı aldı, xörmätle tıñlawçılar. Räsmi näticälärgä qarağanda, tawış birüdä Şved saylawçılarınıñ 81 protsentı qatnaşqan. Şularnıñ 42 protsentı Euroğa "äye" disä, 56 protsentı – "yuq" dip tawış birgän. Yağni saylawçılarnıñ küpçelege şved kronasın saqlap qalunı saylağan. Xäyer, mondıy näticägä ällä ni ğäcäplänäse yuq. Yevropanıñ başqa illäre belän çağıştırğanda Şvedsiädä iqtisadi üseş tä zurraq, eşsezlek tä azraq, ä inde üzeneñ sotsial yalqaw sisteması belän bu skandinav ile, ğömümäm, dan qazanğan. Öndäw kampaniäse barışında Evroğa qarşı köçlär näq menä şuña basım yasadı da.
Euronı kertüne isä xökümät alğa sörde. Premier-ministr Göran Persson: berdäm Yevropağa quşılırğa kiräk, evro-zonasına kermäsä, Şvetsiä ikençel däwlät bulıp qalaçaq, ä menä kergän oçraqta, 100 meñ yaña eş urını bulaçaq, iqtisad, säwdä äyläneşe üsäçäk, bäyälär töşäçäk, näticädä här ğailä yılına 30 meñ krona, yağni, 3300 euro qazanaçaq, dip söyläde. Tawış birügä sanawlı könnär qalıp barğanda tışqı eşlär ministrı Anna Lindnıñ faciğäle üleme referendum näticäsenä üzgäreş kerter dip kötelde. Anna xanım euronıñ qaynar tarafdarı ide. Stokholm kibetendä bilgesez keşe pıçaq belän çänçegännän soñ, ul añına kilä almıy xäläk buldı. Läkin, şuşı waqiğa da, xökümätneñ qaynar öndäwläre dä şved saylawçısınıñ fikeren üzgärtä almadı. Şvedlar, Anna xanım ülgän urınnı çäçäklärgä kümde, anıñ yaqınnarınıñ qayğısın tirän urtaqlaştı, ämmä tawışın salqın aqıl belän birde. Tawış birü näticäläre mäglüm bulğannan soñ, premier-ministr Göran Persson, nigezdä ciñelüwen tanıp, bolay dip belderde:
Audio (Göran Persson)
"Şunı añlağız: şvedlar, qalğan Yevropa belän çağıştırğanda, yaxşıraq xalättä, bu wazğiättä alarnı aqça üzgärtergä, üz aqçası belän xuşlaşırğa öndäw ciñel eş tügel."
Göran Persson referendumda ciñelüwen tanısa da, premier-ministr urınınnan kitergä cıyınmawın, häm dä kiläse referendumnıñ tağın 10 yılsız bulmayaçağın äytte.
Eşquarlar, ere biznes wäkilläreneñ kübese, älbättä, euroğa küçü yağında ide. Äytik, Şvetsiäneñ telefon, çıbıqsız elemtä çaraları citeşterüçe Ericsson kompaniäse. Bar dönyağa tanılğan bu şirkätne Tatarstanda da belälär. Xärxäldä anıñ respublikada şaqtıy investitsiäse bar. Ericsson citäkçese Michael Treschow referendumda "yuq" dip tawış birüneñ näticäsen bolay bäyäläde:
Audio (Michael Treschow)
"Älbättä, bu Şved eşquarları, Şved biznesı öçen yuğaltu bulaçaq. Bu keşelärneñ kübese, euro alarnıñ biznesı öçen faydağa bulaçaq, digän fikerdä ide."
Xäzerge waqıtta, euro Yevropa Berlegenä kergän 15 däwlätneñ 12-sendä äyläneştä. Qalğan 3 däwlät, Britaniä, Dania häm Şvetsiä, bu zonağa quşılmağan ide. Şuña kürä, Şvetsiädä ütkän referendumnı, Britannar belän Daniälelär genä tügel, ä bar Yevropa zur qızıqsınu belän küzätte. Yevropa citäkçeläre anıñ näticälärenä ükeneç belderde. YevroKomissiä başlığı Romano Prodi, bu – kötkännän naçarraq bulıp çıqtı, süz urtaq aqça, iqtisad qına tügel, ä berläşü turında bara, monı yaxşıraq añlatu öçen äle eşlärgä kiräk, dip belderde.
Xäyer, şved citäkçeläre monı añlatmadı tügel, añlattı. Tik menä saylawçılar, bu añlatmalarnı tıñlap, säyäsi tügel, iqtisadi küzlektän qarap tawış birde. Ğömümän, Şvedsiädä ütkän referendumnı, üzenä kürä demokratiä mäktäbe dip atap bulır ide. Räsmi xakimiät, töp mäglümät çaraları, ere biznes kompaniäläre "äye" dip äytergä niçek kenä öndämäsennär, şved xalqı üz fikerendä qala belüwen kürsätte.
Ali Gilmi, Praga
Şvedsiädä euro aqçasın kertügä qarşı buluçılar yäkşämbe könne tawış birü näticälären menä şulay qarşı aldı, xörmätle tıñlawçılar. Räsmi näticälärgä qarağanda, tawış birüdä Şved saylawçılarınıñ 81 protsentı qatnaşqan. Şularnıñ 42 protsentı Euroğa "äye" disä, 56 protsentı – "yuq" dip tawış birgän. Yağni saylawçılarnıñ küpçelege şved kronasın saqlap qalunı saylağan. Xäyer, mondıy näticägä ällä ni ğäcäplänäse yuq. Yevropanıñ başqa illäre belän çağıştırğanda Şvedsiädä iqtisadi üseş tä zurraq, eşsezlek tä azraq, ä inde üzeneñ sotsial yalqaw sisteması belän bu skandinav ile, ğömümäm, dan qazanğan. Öndäw kampaniäse barışında Evroğa qarşı köçlär näq menä şuña basım yasadı da.
Euronı kertüne isä xökümät alğa sörde. Premier-ministr Göran Persson: berdäm Yevropağa quşılırğa kiräk, evro-zonasına kermäsä, Şvetsiä ikençel däwlät bulıp qalaçaq, ä menä kergän oçraqta, 100 meñ yaña eş urını bulaçaq, iqtisad, säwdä äyläneşe üsäçäk, bäyälär töşäçäk, näticädä här ğailä yılına 30 meñ krona, yağni, 3300 euro qazanaçaq, dip söyläde. Tawış birügä sanawlı könnär qalıp barğanda tışqı eşlär ministrı Anna Lindnıñ faciğäle üleme referendum näticäsenä üzgäreş kerter dip kötelde. Anna xanım euronıñ qaynar tarafdarı ide. Stokholm kibetendä bilgesez keşe pıçaq belän çänçegännän soñ, ul añına kilä almıy xäläk buldı. Läkin, şuşı waqiğa da, xökümätneñ qaynar öndäwläre dä şved saylawçısınıñ fikeren üzgärtä almadı. Şvedlar, Anna xanım ülgän urınnı çäçäklärgä kümde, anıñ yaqınnarınıñ qayğısın tirän urtaqlaştı, ämmä tawışın salqın aqıl belän birde. Tawış birü näticäläre mäglüm bulğannan soñ, premier-ministr Göran Persson, nigezdä ciñelüwen tanıp, bolay dip belderde:
Audio (Göran Persson)
"Şunı añlağız: şvedlar, qalğan Yevropa belän çağıştırğanda, yaxşıraq xalättä, bu wazğiättä alarnı aqça üzgärtergä, üz aqçası belän xuşlaşırğa öndäw ciñel eş tügel."
Göran Persson referendumda ciñelüwen tanısa da, premier-ministr urınınnan kitergä cıyınmawın, häm dä kiläse referendumnıñ tağın 10 yılsız bulmayaçağın äytte.
Eşquarlar, ere biznes wäkilläreneñ kübese, älbättä, euroğa küçü yağında ide. Äytik, Şvetsiäneñ telefon, çıbıqsız elemtä çaraları citeşterüçe Ericsson kompaniäse. Bar dönyağa tanılğan bu şirkätne Tatarstanda da belälär. Xärxäldä anıñ respublikada şaqtıy investitsiäse bar. Ericsson citäkçese Michael Treschow referendumda "yuq" dip tawış birüneñ näticäsen bolay bäyäläde:
Audio (Michael Treschow)
"Älbättä, bu Şved eşquarları, Şved biznesı öçen yuğaltu bulaçaq. Bu keşelärneñ kübese, euro alarnıñ biznesı öçen faydağa bulaçaq, digän fikerdä ide."
Xäzerge waqıtta, euro Yevropa Berlegenä kergän 15 däwlätneñ 12-sendä äyläneştä. Qalğan 3 däwlät, Britaniä, Dania häm Şvetsiä, bu zonağa quşılmağan ide. Şuña kürä, Şvetsiädä ütkän referendumnı, Britannar belän Daniälelär genä tügel, ä bar Yevropa zur qızıqsınu belän küzätte. Yevropa citäkçeläre anıñ näticälärenä ükeneç belderde. YevroKomissiä başlığı Romano Prodi, bu – kötkännän naçarraq bulıp çıqtı, süz urtaq aqça, iqtisad qına tügel, ä berläşü turında bara, monı yaxşıraq añlatu öçen äle eşlärgä kiräk, dip belderde.
Xäyer, şved citäkçeläre monı añlatmadı tügel, añlattı. Tik menä saylawçılar, bu añlatmalarnı tıñlap, säyäsi tügel, iqtisadi küzlektän qarap tawış birde. Ğömümän, Şvedsiädä ütkän referendumnı, üzenä kürä demokratiä mäktäbe dip atap bulır ide. Räsmi xakimiät, töp mäglümät çaraları, ere biznes kompaniäläre "äye" dip äytergä niçek kenä öndämäsennär, şved xalqı üz fikerendä qala belüwen kürsätte.
Ali Gilmi, Praga