1999nıñ közendä Çeçen suğışçıları kürşe Dağıstanğa bärep kergännän soñ Rusiä ğäskärläre Çeçnyağa basıp kerde. İkençe Çeçen suğışı şulay başlandı. Distälägän meñ tınıç xalıq xöcümnärdän qaçıp torğan cirlären taşlap kitte. Xalıqara cämäğätçelek ul çaqta bu xälgä tirän borçılu belderde. Noyäber ayında Yevropada İminlek häm Xezmättäşlek Oyışması utırışında, dikäberdä Zur 8lek sammitında Çeçnya mäsäläse iğtibar üzägendä ide. Räsmi Mäskäw Groznıy keşelärenä şähärdän kitü yä terorçılar bularaq yuq itelü araısnda saylaw öçen sanawlı könnär birgännän soñ, xalıqara tänqitkä Finlandiada cıyılğan Yevropa Berlege citäkçeläre quşıldı. Mäskäwneñ Çeçnyadağı xärbi kompaniäsenä kisken tänqit belderep, alar Rusiägä digän yärdämne qabat küzdän kiçeräçäklären belderde.
Läkin şunnan soñ 2001neñ 11 sintäbere citte. Amerikağa bulğan xöcümnärdän soñ Waşington xalıqara terrorğa qarşı suğış başladı. Mäskäw, Çeçnya kompaniäsen bu suğışnıñ ber öleşe itep taswirlap, Quşma Ştatlarğa üzeneñ yärdämen täqdim itte. Rusiä prezidentı Putinnıñ uzğan yılğı çığışınnan ber özek:
Audio (Vladimir Putin)
Menä şunnan soñ Könbatış Çeçnyağa qarata fikeren üzgärtä başladı. Xalıqara oçraşularnıñ kön tärtibennän Çeçnya mäsäläse aqrınlap yuğala başladı. Citäkçelärneñ telläre üzgärä başladı. Amerikan räsmiläre Çeçnyada säyäsi çişeleş kiräklegen äytä torsa da, Rusiäneñ dä Amerika kebek terorğa qarşı köräşüenä basım yasıy başladı.
2000 yılda prezident urını öçen köräşkändä George Bush, ägär Rusiä Çeçnyada xatın-qızlar häm balalarnı bombalawın tuqtatmasa, Amerika Rusiägä yärdämen tuqtatırğa tieş digän çığışlar yasağan ide. Uzğan atna Camp Davidta Putin belän oçraşqannan soñ, Bush, terorçılar här qayda, şul isäptän Çeçnyada yuq itelergä tieş, dide.
Audio (George Bush)
Amerikada çığa torğan "Chechnya Weekly" isemle jurnal möxärrire Lawrence Uzzel:
Audio (Lawrence Uzzel)
"Könbatış bar närsägä terror küzlegennän qarıy başladı. Mäskäw Kremle bu forsatnı bik uñışlı qullanıp, Könbatışnı üz köyenä cırlata aldı."
Xäyer, xalıqara cämägätçelek Çeçnyanı tulısınça onıttı, dip äytü döres bulması ide. Yevropa Şurası, bu yäkşämbe Çeçnyada ütäçäk saylawlarnı sovet çorındağı saylawlar dip atap, anda küzätüçelär cibärüdän baş tarttı. Şura wäkile Frans Timmermans, Mäskäwneñ Çeçnyadağı tınıçlıq protsessı digän süzlären kölkele dip atadı, anda äle suğış bara dide ul. Yevropa Berlege räsmie, şulay uq, Mäskäwneñ Çeçnya säyäsätenä tänqit belderde. Uzğan ayda Quşma Ştatlar däwlät sekretare yärdämçese Steven Pifer, Çeçnyada keşe xoquqları bozıluğa tänqit belderep, bu xäl Rusiä belän mönäsäbätlärgä qurqınıç tudıra digän belderü yasadı. Ämmä bu süzlär Camp David utırması sürätendä yuqqa çıqtı.
Älbättä, yäkşämbe saylawları, Äxmät Zakavenı Rusiägä tapşıru mäsäläse, çeçennarnıñ Strassburg mäxkämäsendä qaralğan eşläre, äle dä suğış barğan Çeçnyağa iğtibarnı cälep itep toraçaq. Tik menä andağı wazğiätne üzgärtü, mäsäläne dönya iğtibarına kütärü öçen bu ğına citer mikän. Finlandianıñ Xalıqara bäyläneşlär İnstitutı analitiğı Arkady Moshes bu sorawğa "yuq" dip cawap birä.
Audio (Arkady Moshes)
"Xättä Könbatış Rusiägä basım yasap qarasa da, monıñ näticäse bulmayaçaq, di Arakdy, çönki Mäskäw üzeneñ qaraşın üzgärtergä cıyınmıy."
Ali Gilmi, Praga
Läkin şunnan soñ 2001neñ 11 sintäbere citte. Amerikağa bulğan xöcümnärdän soñ Waşington xalıqara terrorğa qarşı suğış başladı. Mäskäw, Çeçnya kompaniäsen bu suğışnıñ ber öleşe itep taswirlap, Quşma Ştatlarğa üzeneñ yärdämen täqdim itte. Rusiä prezidentı Putinnıñ uzğan yılğı çığışınnan ber özek:
Audio (Vladimir Putin)
Menä şunnan soñ Könbatış Çeçnyağa qarata fikeren üzgärtä başladı. Xalıqara oçraşularnıñ kön tärtibennän Çeçnya mäsäläse aqrınlap yuğala başladı. Citäkçelärneñ telläre üzgärä başladı. Amerikan räsmiläre Çeçnyada säyäsi çişeleş kiräklegen äytä torsa da, Rusiäneñ dä Amerika kebek terorğa qarşı köräşüenä basım yasıy başladı.
2000 yılda prezident urını öçen köräşkändä George Bush, ägär Rusiä Çeçnyada xatın-qızlar häm balalarnı bombalawın tuqtatmasa, Amerika Rusiägä yärdämen tuqtatırğa tieş digän çığışlar yasağan ide. Uzğan atna Camp Davidta Putin belän oçraşqannan soñ, Bush, terorçılar här qayda, şul isäptän Çeçnyada yuq itelergä tieş, dide.
Audio (George Bush)
Amerikada çığa torğan "Chechnya Weekly" isemle jurnal möxärrire Lawrence Uzzel:
Audio (Lawrence Uzzel)
"Könbatış bar närsägä terror küzlegennän qarıy başladı. Mäskäw Kremle bu forsatnı bik uñışlı qullanıp, Könbatışnı üz köyenä cırlata aldı."
Xäyer, xalıqara cämägätçelek Çeçnyanı tulısınça onıttı, dip äytü döres bulması ide. Yevropa Şurası, bu yäkşämbe Çeçnyada ütäçäk saylawlarnı sovet çorındağı saylawlar dip atap, anda küzätüçelär cibärüdän baş tarttı. Şura wäkile Frans Timmermans, Mäskäwneñ Çeçnyadağı tınıçlıq protsessı digän süzlären kölkele dip atadı, anda äle suğış bara dide ul. Yevropa Berlege räsmie, şulay uq, Mäskäwneñ Çeçnya säyäsätenä tänqit belderde. Uzğan ayda Quşma Ştatlar däwlät sekretare yärdämçese Steven Pifer, Çeçnyada keşe xoquqları bozıluğa tänqit belderep, bu xäl Rusiä belän mönäsäbätlärgä qurqınıç tudıra digän belderü yasadı. Ämmä bu süzlär Camp David utırması sürätendä yuqqa çıqtı.
Älbättä, yäkşämbe saylawları, Äxmät Zakavenı Rusiägä tapşıru mäsäläse, çeçennarnıñ Strassburg mäxkämäsendä qaralğan eşläre, äle dä suğış barğan Çeçnyağa iğtibarnı cälep itep toraçaq. Tik menä andağı wazğiätne üzgärtü, mäsäläne dönya iğtibarına kütärü öçen bu ğına citer mikän. Finlandianıñ Xalıqara bäyläneşlär İnstitutı analitiğı Arkady Moshes bu sorawğa "yuq" dip cawap birä.
Audio (Arkady Moshes)
"Xättä Könbatış Rusiägä basım yasap qarasa da, monıñ näticäse bulmayaçaq, di Arakdy, çönki Mäskäw üzeneñ qaraşın üzgärtergä cıyınmıy."
Ali Gilmi, Praga