Elizabeth Jones – Quşma Ştatlar däwlät sekretareneñ Yevropa häm Yevraziä öçen cawaplı yärdämçese bulıp eşli. Çärşämbedä, Wäkillär Palatasınıñ Yaqın köçığış häm Üzäk Aziä komitetında çığış yasap ul, Washingtonnıñ Üzäk Aziädä 3 mänfäğäte bar dide: iminlek, energiä häm säyäsi-iqtisadi reformalar. Bu ölkädä qayber täräqqiät bulsa da, eşlise eşlär äle baytaq, dide ul, çönki andağı xökümätlär tänqitne törle däräcädä bastıruın däwam itä.
Elizabeth xanım üzeneñ çığışında, bu töbäktä terrorçılıq häm dini ekstremizmnıñ arta barğan qurqınıçı turında söyläde häm misal itep ike oyışmanı kiterde. Üzbäkstannıñ İslam xäräkäte -- cirle türälärne bärep töşerep İslam däwläte tözü maqsatına ireşü öçen terror alımnarı qullana. Hizb ut-Tahrir törkeme -- könbatışqa qarşı, Ğiraqtağı amerikan xärbilärenä qarşı xöcümnärgä xuplaw belderä.
Audio (Elizabeth Jones)
"Terrorçılıq bu täbäk öçen bik citdi mäsälä, çönki, Äfğanstan yaqın. Üzbäkstannıñ İslam xäräkäte citäkçese Juma Namanagni Äfğanstandağı operatsiä waqıtında üterelsä dä, oyışma äle dä xäräkät itä, şul isäptän Qırğızıstan, Tacıqstan, Üzbäkstan, Qazaxstanda. Bu bar töbäkkä qurqınıç tudıra, dimäk, bezneñ mängäğätlärgä dä."
Elizabeth Jones süzlärençä, Quşma Ştatlar Üzäk Aziä xökümätlärenä terorçılıqqa qarşı köräştä yärdäm kürsätä, künegülär, cixazlar belän. Berük waqıtta xalıqta bu törkemnärgä bulğan xuplawnı kimetü çaraları kürelä. Terror yulına etärgän säbäplärneñ berse - xäyerçelek, eşsezlek. Şunı iskä alıp, Quşma Ştatlar eş urınnarı buldıru, sälämätlek saqlaw, tormış şartların yaxşırtuda yärdäm kürsätä. Şul isäptän, töbäkneñ iñ zur mäsälälärneñ berse – xalıqnı su belän tä''min itüdä.
2001 yılnıñ 11 sintäber xöcümnärennän soñ Washington Üzäk Aziä illäre belän tığız elemtälär urnaştırdı: Äfğanstanğa xöcüm itkändä, bu illär aşa oçıp yörü, andağı xärbi nığıtmalar kiräk ide. "Qunaq aşı qara qarşı" digändäy, Washington Üzäk Aziä rejimnırına finans yärdäm kürsätte, türälärneñ avtoritar qılanışlarına küz yomdı. Washingtonnıñ bu säyäsäte keşe xoquqların yaqlaw oyışmaları tarafınnan täqnitlände.
Elizabeth Jones isä, üzeneñ çığışında Üzäk Aziädäge 5 xökümätneñ härbersenä tänqit belderde. Süzlärneñ iñ açısı, älbättä Törkmanstanğa eläkte. Uzğan yıl Törkmänbaşına bula yazğan xöcümnän soñ bu ildä opozitsiägä kön qalmadı. Qazaxstan belän Üzbäkstanda, şulay uq, keşe xoquqların bozu, säyäsi köndäşlärne bastıru ğälämätläre küzätelä.
Elizabeth Jones süzlärençä, uzğan yılda Quşma Ştalar Üzäk Aziädä dönyawi cämğiät tözü, säyäsi-iqtisadi üzgäreşlär başqaru, cinäyätçelek-terorçılıqqa qarşı köräş öçen 286 million dollar bülep birgän. Telgä alırlıq uñışlar arasında: 170 meñläp Qırğızğa üz eşen başlap cibärü öçen finans yärdäm kürsätelgän. Qazaxstan neften Baqı-Cäyxan ütkärgeçenä çığaru östendä eş bara. Elizabeth Jones äytüençä, barıp çıqsa, bu beryaqtan Üzäk Aziägä ışanıçlı alternativ transport yulı biräçäk, ikençe yaqtan, dönya energiä sistemasınıñ iminlegen arttıraçaq.
Ali Gilmi, Praga
Elizabeth xanım üzeneñ çığışında, bu töbäktä terrorçılıq häm dini ekstremizmnıñ arta barğan qurqınıçı turında söyläde häm misal itep ike oyışmanı kiterde. Üzbäkstannıñ İslam xäräkäte -- cirle türälärne bärep töşerep İslam däwläte tözü maqsatına ireşü öçen terror alımnarı qullana. Hizb ut-Tahrir törkeme -- könbatışqa qarşı, Ğiraqtağı amerikan xärbilärenä qarşı xöcümnärgä xuplaw belderä.
Audio (Elizabeth Jones)
"Terrorçılıq bu täbäk öçen bik citdi mäsälä, çönki, Äfğanstan yaqın. Üzbäkstannıñ İslam xäräkäte citäkçese Juma Namanagni Äfğanstandağı operatsiä waqıtında üterelsä dä, oyışma äle dä xäräkät itä, şul isäptän Qırğızıstan, Tacıqstan, Üzbäkstan, Qazaxstanda. Bu bar töbäkkä qurqınıç tudıra, dimäk, bezneñ mängäğätlärgä dä."
Elizabeth Jones süzlärençä, Quşma Ştatlar Üzäk Aziä xökümätlärenä terorçılıqqa qarşı köräştä yärdäm kürsätä, künegülär, cixazlar belän. Berük waqıtta xalıqta bu törkemnärgä bulğan xuplawnı kimetü çaraları kürelä. Terror yulına etärgän säbäplärneñ berse - xäyerçelek, eşsezlek. Şunı iskä alıp, Quşma Ştatlar eş urınnarı buldıru, sälämätlek saqlaw, tormış şartların yaxşırtuda yärdäm kürsätä. Şul isäptän, töbäkneñ iñ zur mäsälälärneñ berse – xalıqnı su belän tä''min itüdä.
2001 yılnıñ 11 sintäber xöcümnärennän soñ Washington Üzäk Aziä illäre belän tığız elemtälär urnaştırdı: Äfğanstanğa xöcüm itkändä, bu illär aşa oçıp yörü, andağı xärbi nığıtmalar kiräk ide. "Qunaq aşı qara qarşı" digändäy, Washington Üzäk Aziä rejimnırına finans yärdäm kürsätte, türälärneñ avtoritar qılanışlarına küz yomdı. Washingtonnıñ bu säyäsäte keşe xoquqların yaqlaw oyışmaları tarafınnan täqnitlände.
Elizabeth Jones isä, üzeneñ çığışında Üzäk Aziädäge 5 xökümätneñ härbersenä tänqit belderde. Süzlärneñ iñ açısı, älbättä Törkmanstanğa eläkte. Uzğan yıl Törkmänbaşına bula yazğan xöcümnän soñ bu ildä opozitsiägä kön qalmadı. Qazaxstan belän Üzbäkstanda, şulay uq, keşe xoquqların bozu, säyäsi köndäşlärne bastıru ğälämätläre küzätelä.
Elizabeth Jones süzlärençä, uzğan yılda Quşma Ştalar Üzäk Aziädä dönyawi cämğiät tözü, säyäsi-iqtisadi üzgäreşlär başqaru, cinäyätçelek-terorçılıqqa qarşı köräş öçen 286 million dollar bülep birgän. Telgä alırlıq uñışlar arasında: 170 meñläp Qırğızğa üz eşen başlap cibärü öçen finans yärdäm kürsätelgän. Qazaxstan neften Baqı-Cäyxan ütkärgeçenä çığaru östendä eş bara. Elizabeth Jones äytüençä, barıp çıqsa, bu beryaqtan Üzäk Aziägä ışanıçlı alternativ transport yulı biräçäk, ikençe yaqtan, dönya energiä sistemasınıñ iminlegen arttıraçaq.
Ali Gilmi, Praga