Accessibility links

Кайнар хәбәр

Gruziä xakimiatendäge soñğı üzgäreşlär ilneñ berdäm däwlät bulıp qaluwı xaqında şiklär uyata


Gruziä xakimiatendäge soñğı üzgäreşlär ilneñ kiläçäktä berdäm däwlät bularaq saqlanıp qalu ixtimalı xaqında da borçular uyattı. Abxaziä häm Könyaq Osetiä kebek töbäklär yıllar däwamında Tbilisidäge üzäk xakimiatkä buysınmıy ğına yäşäp kilde, xäzer alarğa Acarstan da quşıla ala. Küptän tügel genä şuşı öç töbäkneñ citäkçese Tbilisi belän araların niçek qoru xaqında Mäskäwdä Rusiä citäkçelege belän söyläşülär ütkärde.

Tbilisidäge üzäk xökümät belän aralarnı niçek qoru turında Abxaziä, Acarstan häm Könyaq Osetiä ni öçen äle söyläşülärne Mäskäwdä, Rusiä belän alıp bara digän soraw berençe qaraşqa ğına säyer yañğırıy, xörmätle tıñlawçılar. Eş şunda ki, Abxaziä häm Könyaq Osetiä citäkçeläre Sovetlar Berlege tarqalğannan birle üz töbäklären Rusiägä quşarğa teläwen belderep kilä. Näq menä Mäskäw yaqlawı belän alar formal'' bulmasa da, ğämäldä inde küptännän Gruziädän ayırılıp yäşi. Tbilisidäge soñğı üzgäreşlär, prezident Şevardnadzeneñ xakimiattän kitüwe häm anıñ urınına gruzin millätçelege köçleräk bulğan oppozitsiäneñ kilüwe Abxaziä, Könyaq Osetiä häm xäzer inde, elek Şevardnadze yağında torğan Acarstannıñ da citäkçelären yänä Mäskäwgä etärde. Alar anda inde menä altınçı kön Rusiä räsmi wäkilläre belän üz töbäkläreneñ, dimäk berdäm Gruziäneñ dä kiläçäge turında söyläşülär alıp bara. Şul söyläşülärneñ niçek baruwı, anda nindi mäs''älälär qaraluwı xaqında täfsille mäğlümat birelmäsä dä, Mäskäwdä çığa torğan qayber basmalar, formal'' töstä Gruziägä kergän, läkin törle däräcädä bulsa da Rusiägä omtılğan Abxaziä häm Könyaq Osetiägä Mäskäw "protektorat" kebek ber närsä täqdim itä ala dip belderä. Bu xaqta, misal öçen, "İzvestiä" basması yazıp çıqtı. Ä menä "Nezavisimaya Gazeta" tağın da radikal''räk ixtimalnıñ, Mäskäwneñ alarnı Rusiägä qabul itü mömkinlegen tikşerüwen xäbär itä. Uzğan comğada Rusiäneñ liberal-demokrat partiäse Dumağa, Abxaziäne Rusiä Federatsiäsenä quşunı yaqlağan qarar ölgesen täqdim itkän ide, läkin ul kire qağıldı. Citmäsä, Abxaziä premyer-ministrı Raul Xacimbanıñ Mäskäwdäge belderülärennän añlaşılğança, söyläşülärdä Abxaziäneñ Rusiä belän quşılu mäs''äläse bötenläy kön tärtibendä tormıy. Abxaz citäkçeläre töp iğtibarnı bäysez bulıp qaluğa birä kebek. Atna azağında Xacimba xäbärçelärgä, Tbilisidä ni genä bulmasın, Abxaziä bäysez bulıp qalaçaq, Gruziä belän söyläşülär anda ğinwarnıñ 4-endä yaña prezident saylanğaç qına başlana ala dip belderde.

Audio, Raul Xacimba

"Waqıt kürsäter, bulaçaq saylawlar häm şunnan soñ urnaşaçaq wäzğiat gruzin citäkçeläreneñ ni däräcädä söyläşülärgä açıq buluwın kürsäter, di abxaz premyerı, häm "Rusiä söyläşülärdä andağı ayırım ber taraf bulıp tora, häm bez anıñ belän elekke şartlarnı, söyläşülär yulında bulunı saqlap qalu maqsatında kiñäşläşülär alıp bardıq" dip tä östi. Abxaz yağınıñ kiläçäktä dä söyläşülär yulında qaluğa basım yasawın añlap bula, Tbilisidä xakimiatkä kilgän häm aldağı saylawlarda ciñär dip farazlanğan oppozitsiä Gruziäneñ däwläti berdämlegen saqlaw ölkäsendä Şevardnadzegä qarağanda küpkä radikal''räk fiker yörtä. Mixail Saakaşvilineñ şul maqsatta xätta Suxumigä qarşı yänä qorallı köç qullanuğa da öndägäne bar. Läkin bu 1990-nçı yıllar başındağı tösle yaña suğışqa kiterä ala. Räsmi Tbilisi belän problemaları bulğan şuşı öç töbäkneñ Gruziä belän araların caylawğa mönäsäbäte härbersendä üzençä diärgä bula. Abxaziä, inde äytelgänçä, kiläçäktä dä üzeneñ möstäqillegen saqlap qalunı xup kürä. Acarstan citäkçese Aslan Abaşidze, töp maqsat - yänä qan qoyuğa yul quymaw dip isäpli häm nigezdä federal'' Gruziä ideäsen qabul itärgä riza buluwına işarä yasıy. Berniçä kön elek Mäskäwdä ul bolay dip beldergän ide.

Audio, Aslan Abaşidze

"Nindi genä yulnı saylasaq ta, bu qansız, demokratik yul, saylawlar, aralaşu, ügetläw aşa bulırğa tieş, läkin hiç kenä Gruziädä bulğan şikelle eşlänergä tieş tügel" di Acarstan citäkçese Abaşidze. Ä menä Könyaq Osetiä citäkçelegeneñ fikere bötenläy başqa, anda Gruziäne federal'' itü täqdime älegä yaqlaw tapmadı. Mäskäw söyläşüläre aldınnan anıñ prezidentı Eduard Kokoiti üzeneñ Könyaq Osetiäne Rusiägä quşarğa teläwen açıq itep belderde.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG