Accessibility links

Кайнар хәбәр

Semberneñ "Tuğan tel" oyışması Dumanı "älifba tözätmäsen" kire alırğa taläp itä


"Tuğan tel" oyışması idaräse soñğı utırışında latin imlasına qaytu tiräsendä yänä kütärelgän şaw-şuğa da üz mönäsäbäten belderde. Avtonomiä räise Azat Kurçakovnıñ, üz beldegennän genä çığıp, ölkä tatarları isemennän latin imlasına qarşı yazılğan qotqığa qul quyuına protest belderelde. Şulay uq Konstitutsion sudnıñ xoquqi orğan tügel, säyäsi qurçaq qına buluı assızıqlandı. Monı "Tuğan tel" oyışması üz täcribäsennän dä belä. Mäğärif turındağı Qanunnı Konstitutsiä belän täñgälläşterüne sorap berniçä märtäbä möräcäğät itkän ide ul. Konstitutsiä ana telendä belem alırğa xoquq birä, ä Mäğärif turındağı qanun "в рамках, представляемых органами образования" dip östäp, bu xoquqnı mäğärif türäläreneñ käyefe qaramağına tapşıra. Bu ğozergä ğadäti otpiskalar ğına kilde. Ä Qazanda ber urıs balasınıñ tatar telen öyränergä telämäwen tikşerergä waqıt tabılğan. Häm şul püçtäk närsäne Tatarstan Däwlät Şurası ğozere däräcäsendä ber ük utırışta qarawı ayıruça ğibrätle.

"Tuğan tel" ildaräse Duma räise Boris Grızlov isemenä xat yulladı. Anda Mäğärif turındağı qanunnı Konstiutsiä belän täñgälläşterü, xalıqnı üz älifbasın saylaw xoquqınnan mäxrüm itkän "tözätmäne" kire alu taläp itelä. Şulay uq urta belem turındağı şahädätnämädä öç tel buyınça bilge quyu sorala: ana tele, çit il tele häm Räsäy xalıqlarınıñ berseneñ tele buyınça. Barlıq balalar öçen dä, şul isäptän urıs balalarına da. Menä şul bulır ide çın duslıq häm üzara ixtiram çağılışı. Menä şul bulır ide ğomum watanıbıznıñ berbötenlege şartı.

İdarä äğzası Realğar İslamov Latviä citäkçelegenä dä xat yullarğa täqdim itte. Räsäy Duması ürnägendä, anda yäşäwçe urıs balalarına urıs telen latin imlasında uqıtunı täqdim itep. Monı äçe şayarış qına dip qabul itsälär dä, Grızlov äfändegä yazğan xatta Dumanıñ bu turıdağı mäğlüm "tözätmäse" dönya xoquqiätendä ürnäge bulmağan " беспрецедентный" yañalıq dip bäyälänä. Xätta Stalin da kiril xärefen köçldp tağunı "törkmän uqıtuçılarınıñ üteneçenä" törep başlağan bit.

"Tuğan tel" utırışı, şulay uq, Tatarstan Däwlät Şurası räise Färit Möxämmätşin isemenä dä xat qabul itte. Eçtälege mondıyraq. "Konstitutsion mäxkämä Dumanıñ duamallığın tözätmäsä, Tatarstan Däwlät Şurası "izgeläşterelgän" urıs transkripsiäsennän qotılıp, çit tellärdän kergän süzlärne tatarçaraq yazunı röxsät itüçe qanun qabul itä ala. Häm şunıñ nigezendä yaña orfografik süzlek tözep bulır ide." Ä Duma digäne mondıy ğämälne dä tıyu turında tağın da ber äxlaqqa sıymağan qanun qabul itsä, üzeneñ çın asılın tämam açıp salaçaq.

Ayrat İbrahim, Sember
XS
SM
MD
LG