Accessibility links

Radikal islamğa qarşı köräş digän bulıp Rusiädä möselmannarnı ezärlekläwlär bara


Rusiäneñ problemaları könbatıştağı kürşeläre belän genä tügel, üzendäge möselmannar belän dä arta bara. Soñğı aralarda Rusiä xakimiate alar arasında radikal'' qaraşta toruçılarnı açıqlaw, alarnı törleçä ezärlekläw eşen alıp bara. İlneñ törle töbäklärendä möselmannarnı tıyılğan "Hizb-ut-Tahrir" törkemenä bäyläp mäxkämälärgä tartular oyıştırıla.

Uzğan yıl azağı häm şuşı yılnıñ başlarında Rusiäneñ möselmannar yäşägän berniçä töbägendä, ildä tıyılğan "Hizb-ut-Tahrir" radikal'' islam xäräkätenä bäyle buluda ğäyeplängän keşelärne qulğa alular dulqını uzdı. Alar barısı da bu yulı tatar-başqortlar yäşägän töbäklärgä turı kilde diärgä bula, Tönyaq Kavkazdağı möselmannar andıy basımğa çäçän suğışı başlanğannan birle duçar itelep kilgän ide inde. Mäskäw andağılarnı xalıqara terrorğa, ğäräp radikallarına bäylärgä tırışsa, İdel buyı, Ural häm Seber möselmannarı ikençe ber radikal'' oyışma "Hizb-ut-Tahrir" äğzası buluda şiklänelä. "Hizb-ut-Tahrir" üz eşçänlegen nigezdä Üzäk Aziä illärendä alıp bara häm anda islam xälifäsen qoru maqsatın quya. Ämma ul moña köç qullanıp tügel, ä fäqät tınıç yullar aşa ğına ireşäçägen belderä. Şuña da qaramastan Rusiä "Hizb-ut-Tahrir"ne 2003-nçe yılda terror oyışması dip iğlan itte, Federal'' İminlek xezmäte anı Çeçnädäge ğisyançılarğa yardäm itüdä ğäyepli. Uzğan atnada Başqortstanda, äle dikäberdä ük qulğa alınğan 9 şundıy keşeneñ mäxkämä eşe başlandı. Alar barısı da xakimiat tarafınnan terrorçılıqta qatnaşuda, cinayätçel törkem oyıştıruda, qanunsız töstä qoral saqlawda ğäyeplänä. Bu mäxkämä Rusiäneñ başqa ölkälärendä bulğan näq şundıy uq waqiğälärneñ soñğısı ğına. Noyäbr ayında şul uq Başqortstanda militsiä "Hizb-ut-Tahrir" qäğäzlären taratqannarı öçen 16 keşene totqarlağan ide, ul çaqta alarğa qarşı cinayät eşe açılmadı. Ä aprildä, misal öçen, Tatarstandağı ber mäxkämä "Hizb-ut-Tahrir" belän xezmättäşlek itü häm şikle dini basmalar taratu öçen 5 keşegä şartlı xökem çığardı. Möselman wäkilläre häm keşe xoquqların saqlawçı oyışmalar xakimiat tarafınnan ezärleklänügä ğadi xalıq duçar bula dip zarlana. Seber möselmannarı möftie Näfiğulla xäzrät Aşirov, militsiä tentüläre xäzer inde Rusiäneñ möselman mäxälläse öçen ğädäti ber küreneşkä äylänä bara dip belderä:

Audio, Näfiğulla Aşirov

"Eçke eşlär ministrlığı xezmätkärleneñ comğa namazı waqıtında mäçetlärne qamap alıp, annan keşelärne passportların tikşerep çığaruı siräk tügel, qızğanıç ki bu xäzer arta bara häm küp kenä şähärlärdä qabatlana" di Rusiäneñ Seber häm Aziä öleşe möselmannarı möftie Näfiğulla Aşirov. Alay ğına da tügel, keşe xoquqların yaqlawçı oyışmalar, militsiä möselmannarnı "Hizb-ut-Tahrir" äğzası buluda ğäyepläp qulğa alır aldınnan alarğa şartlatqıçlarnı, radikal'' basmalarnı, xätta äfyün-narkotiklarnı üze quya dip belderä. Aşirov, möselmannarnı ezärlekläw öçen xakimiat maxsus töstä "Hizb-ut-Tahrir" häm "wahhabiçelek" töşençälären uylap çığardı dip tä zarlana:

Audio, Näfiğulla Aşirov

"Bolar barısı da tärtip saqlaw oyışmalarınıñ möselmannarğa qarşı çaralar kürüe öçen uylap çığarılğan töşençäläre. Ägär dä sezne wahhabi, yäisä "Hizb-ut-Tahrir"çe dip atıylar ikän, dimäk sezgä qarşı teläsä närsä eşläp bula digän süz" di Näfiğulla xäzrät Aşirov. Keşe xoquqların yaqlawçı oyışmalar fikerençä, xakimiat şundıy qırıs çaralarğa, Rusiädä radikal'' islamnıñ cäyelüennän şürläp bara.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG