Asılda bu turıdağı ğäyeplävlär yaña tügel. Çeçnädä eşlägän keşe xoquqları törkemnäre bu xaqta bixisab belderdelär häm alarnıñ ğäyeplävläre bixisab iğtibarsız qaldırıldı. Läkin, bu märtäbä zur ayırma bar. Ğäyeplävlärne Mäskäv yaqlı Çeçnä adminstratsiäse alğa sörä. Nurdi Nuxaciev Mäskäv yaqlı Çeçnä xökümäteneñ sivil xoquqlar buyınça komitetınıñ räise. Ul bu atnada dävlät şurasınıñ utırışında 1999-nçe yıldan başlap yäğni İkençe Çeçnä suğışı başlağannan birle 60 meñ keşeneñ tuğanı yäise dusı ezsez yuğalğan dip belderde. Çeçen xakimiätläre şulay uq 52 kümäk qäberlekneñ buluın belä häm alar äle tieşençä tikşerelergä tieş ikän. Nuxaciev BBCğa birgän ängämäsendä federal köçlär cavaplılıq alırğa tieşlär dip tä äytte.
Audio
"Mondıy çaralar kürelgändä, köç qullanğan taraf cavaplılıq alırğa tieş. Bu çaralar keşe xoquqların, Rusiä federatsiäse konstitutsiäsen häm Rusiäneñ Yevropa Şurasında alğan yöklämälären bozu bulıp tora. Cavaplılar küpkenä närsälärne üz östlärenä alırğa telämilär. Monıñ näticäläre bik citdi."
Memorialnıñ ağzası Oleg Orlov radiobız xäbärçesenä Nuxacievneñ açıqlıq kürsätüen xuplap söyläde.
Audio
"Xakimiätlärneñ küpläp üterü häm keşe xoquqların bozu turında söyli başlaları yaxşı. Alarnıñ mäyetlärne tikşerergä äzerlänüläre dä uñay. Federal kölär urnaşqan urınnarda kümäk qäberleklärneñ buluın iqrar itüläre dä zur ähämiätkä iä."
Läkin, Orlov kümäk qäberleklärneñ buluın räsmi räveştä iqrar itü üterüçelärneñ xökem iteläçägenä kiterer dip ışanmıy.
Audio
"Bu keşelärneñ nindi şartlarda üterelgän buluın açıqlau öçen cinayät eşen quzğatu zarur. Läkin , min tikşerülär kemneñ cavaplı buuın bilgelävgä kiterer dip ışanmıym. Şulay da Çeçnä xakimiätläreneñ bu mäsäläne kütärep çığuları bik möhim."
Mäskäv keşe xoquqları oyışmalarınıñ häm başqalarnıñ Çeçnädä rusiä köçläre belä torıp tınıç xalıqnı ezärlkeläde digän ğäyeplävlärne qätği räveştä kire qağıp kilde. Nuxaciev isä Çeçnä administratsiäseneñ küpkenä ğäyeplävlärneñ döreslegenä ışanuın belderde. Ul , kümäk qäberleklärdä küpme keşeneñ kümelgän buluın äytä almıym, läkin, küpkenä qorbannarnıñ Rusiä federal köçläreneñ uñğa-sulğa qaramıyça bombalaularınıñ häm tazartu operatsiäläreneñ näticäsendä hälak bulğan tınıç xalıqtan bulğanın da yäşerä almıym dip äytte. Keşe xoquqları oyışmaları Mäskäv yaqlı Çeçnä xökümäten telgä alıp kitelgän cinayätlärne eşlävdä yış qına ğäyepli. Nuxaciev monı kire qaqtı. Memorialdan Orlov xäziqät qatmarlıraq digän fikerdä.
Audio
"Çeçnä administartsiäse berdäm tügel. Anda berberennän bäysez törle strukturalar bar. Qadırovçı bereleklär bügenge köndä räsmi räveştä Eçke Eşlär Ministerlegenä buysınğan bulsalar da, alar Çeçnä administratsiäsen ber öleşe dip äytep bulmıy. Federal xakimiätlär Qadırovçılarnı konrol itä almıylar häm alar keşe urlauda aktiv qatnaşalar. Şul säbäple ber yaqtan qarağana, Çeçnä administratsiäseneñ bu eştä qatnaşı yuq , ikençe yaqtan Mäskäv yaqlı çeçennär qatnaşqan dip äytep bula."
Nuxacievneñ süzlärençä, xäzer konflikttan soñ bäysez komissiä tözü bik möhim. Bu eş başlanğan. Çeçnä administratsiäse zian kürgän yäsiä hälak bulğan şäxeslär turında mäğlümät cia başlağan.
Färit İdelle, Praga.
Audio
"Mondıy çaralar kürelgändä, köç qullanğan taraf cavaplılıq alırğa tieş. Bu çaralar keşe xoquqların, Rusiä federatsiäse konstitutsiäsen häm Rusiäneñ Yevropa Şurasında alğan yöklämälären bozu bulıp tora. Cavaplılar küpkenä närsälärne üz östlärenä alırğa telämilär. Monıñ näticäläre bik citdi."
Memorialnıñ ağzası Oleg Orlov radiobız xäbärçesenä Nuxacievneñ açıqlıq kürsätüen xuplap söyläde.
Audio
"Xakimiätlärneñ küpläp üterü häm keşe xoquqların bozu turında söyli başlaları yaxşı. Alarnıñ mäyetlärne tikşerergä äzerlänüläre dä uñay. Federal kölär urnaşqan urınnarda kümäk qäberleklärneñ buluın iqrar itüläre dä zur ähämiätkä iä."
Läkin, Orlov kümäk qäberleklärneñ buluın räsmi räveştä iqrar itü üterüçelärneñ xökem iteläçägenä kiterer dip ışanmıy.
Audio
"Bu keşelärneñ nindi şartlarda üterelgän buluın açıqlau öçen cinayät eşen quzğatu zarur. Läkin , min tikşerülär kemneñ cavaplı buuın bilgelävgä kiterer dip ışanmıym. Şulay da Çeçnä xakimiätläreneñ bu mäsäläne kütärep çığuları bik möhim."
Mäskäv keşe xoquqları oyışmalarınıñ häm başqalarnıñ Çeçnädä rusiä köçläre belä torıp tınıç xalıqnı ezärlkeläde digän ğäyeplävlärne qätği räveştä kire qağıp kilde. Nuxaciev isä Çeçnä administratsiäseneñ küpkenä ğäyeplävlärneñ döreslegenä ışanuın belderde. Ul , kümäk qäberleklärdä küpme keşeneñ kümelgän buluın äytä almıym, läkin, küpkenä qorbannarnıñ Rusiä federal köçläreneñ uñğa-sulğa qaramıyça bombalaularınıñ häm tazartu operatsiäläreneñ näticäsendä hälak bulğan tınıç xalıqtan bulğanın da yäşerä almıym dip äytte. Keşe xoquqları oyışmaları Mäskäv yaqlı Çeçnä xökümäten telgä alıp kitelgän cinayätlärne eşlävdä yış qına ğäyepli. Nuxaciev monı kire qaqtı. Memorialdan Orlov xäziqät qatmarlıraq digän fikerdä.
Audio
"Çeçnä administartsiäse berdäm tügel. Anda berberennän bäysez törle strukturalar bar. Qadırovçı bereleklär bügenge köndä räsmi räveştä Eçke Eşlär Ministerlegenä buysınğan bulsalar da, alar Çeçnä administratsiäsen ber öleşe dip äytep bulmıy. Federal xakimiätlär Qadırovçılarnı konrol itä almıylar häm alar keşe urlauda aktiv qatnaşalar. Şul säbäple ber yaqtan qarağana, Çeçnä administratsiäseneñ bu eştä qatnaşı yuq , ikençe yaqtan Mäskäv yaqlı çeçennär qatnaşqan dip äytep bula."
Nuxacievneñ süzlärençä, xäzer konflikttan soñ bäysez komissiä tözü bik möhim. Bu eş başlanğan. Çeçnä administratsiäse zian kürgän yäsiä hälak bulğan şäxeslär turında mäğlümät cia başlağan.
Färit İdelle, Praga.