Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yevropa belgeçläre qoş kizüenä qarşı çaralar kürergä äle irtä dip sanıy


Atnakiç könne Brüsseldä Yevropa Berlege illäreneñ veterinariä belgeçläre oçraşıp Rusiä belän Qazaxstanda taralğan qoş kizüeneñ Yevropağa kilep citü ixtimalın tikşerde. Belgeçlär, aşığıç çaralar kürergä älegä irtä dip tapsa da, virisnıñ taralu yulları xaqında bik az mäglümät buluına borçılu belderde. Yevropağa Seber häm Uzäk Aziädän yıl sayın meñlägän qoş oçıp kilä. Näticädä, Yevropanıñ ber ile, Niderland, kisätü çaraların kürä başlarğa qarar itte.

2 yıl elek qoş kizüe waqıtında Niderland 30 million baş qoş-qortın yuq itergä mäcbür bulğan ide, ber veterinar wafat buldı. "Saqlanğannı Alla saqlar" dip bu yulı ul kisätü çaraların aldan kürergä buldı häm 5 millionlap qoş-qortın Seber häm Üzäk Aziädän kilüçe qırğıy qoşlar belän yaqınayudan saqlarğa tırışa. Yevropa Berlegeneñ başqa illäre älegä andıy çaralar kürergä irtä digän fikerdä. Brüsseldä ütkän oçraşuda Yevropa komissiäse wäkile Philp Tod da bar Yevropa buylap tıyular kertergä äle irtä dide:

"Rusiädäge qoş kizüe uñayınnan qayber illärdä kisätü çaraları kürelä, ämmä bar Yevropa külämendä yort qoşların tışqa çığarmasqa digän tıyu kertergä äle irtä."

Tod süzlärençä, Rusiä häm Üzäk Aziädäge wazğiät citdi borçılu uyata, ämmä çirneñ taraluına qırğıy qoşlarnıñ nindi öleş kertkäne turında älegä äytüe qıyın. Ni Rusiä, ni Qazaxstan bu turıda citärlek mäglümät birmägän.

Yevropa Berlegeneñ tağın ber räsmie, isemen äytmäw şartı belän, Seber häm Üzäk Aziädän Yevropağa yıl sayın yözlägän tördäge qoşlar kilä, waqıtlı tuqtalış urını itep alar ğädättä Tönyaq Germaniä, Daniä, Niderlandnı saylıy. Küräseñ şuña, xäzer Germaniä dä Niderlandqa iärep, yort qoşların yabıp quyu turında citdi uylana başladı. Belgiä, Daniä, Estoniä häm Litva veterinarları da üz fermerlarına şundıy uq ğämällär kürergä kiñäş itte.

Yevropa Berlegeneñ ikençe ber räsmie äytüençä, virus eläktergän qoşlar bik tiz çirli başlıy ikän. Soraw şunda: sälämät qoşlar virusnı yıraq arağa küçerä alamı? Yevropa Berlege räsmiläre mondıy ixtimal keçkenä digän fikerdä, şuña kürä, Awgustnıñ 12sendä kertelgän, Rusiä belän Qazaxstannan qoş imortın tıyu çaraların älegä citärlek dip sanıy. Philip Tod:

"Şuşı importnı tıyu çarası tulı köçenä eşläsen öçen, bez tağın berniçä ğämälgä: uyawlıqnı arttırırğa, ğädättän-tış xällärdä eş itü yulların tikşerergä kileştek."

Brüssel oçraşuında qısqaça ğına tağın ber mäsälä – awırunıñ qoşlardan haywannarğa küçü ixtimalı tikşerelgän. Ber belgeç äytüençä, Qıtay häm başqa cirlärdä qoşlarnıñ duñğızlar belän bergä totıluı arqasında virusnıñ üzgärü, mutantqa äylänü qurqınıçı bar. Bu oçraqta ul keşelärgä dä qurqınıç tudıraçaq digän süz.

Soñğı qoş kizüe başlanğannan birle Könyaq-könçığış Aziädä 50gä yaqın keşe ülde. Bu keşelärneñ barısı da çirle qoşlar belän turı kontakkta bulğan dip sanala.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG