Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä belän AQŞ arasında mönäsäbätlär İran arqasında bozıla alamı?


Rusiäneñ Tışqı eşlär ministrı Sergei Lavrov yäkäşämbe kiçendä Rusiä televideniesenä birgän äñgämäsendä, Rusiäneñ İranğa atom stansiäse tözüdä yärdäm itü xoquqın berkem dä, şul isäptän Quşma Ştatlar da, soraw astına quya almıy, digän belderü yasadı. Bu süzlären ul Quşma Ştatlar däwläte sekretare Condoleezza Rice''nıñ Mäskäwgä bulğan säfärennän soñ äytte. İran mäsäläsen BMOnıñ İminlek Şurasına çığaru tırışlığında, Rice Mäskwdä xuplaw qazana almadı.

Yäkäşämbedä Rusiä televidenieseneñ "Vesti nedeli" tapşıruına birgän äñgämäsendä, Sergei Lavrov, Rusiäneñ İranğa atom stansiäse tözüdä yärdäm itü xoquqın berkem, şul isäptän Quşma Ştatlar da, soraw astına quymıy, bez İranğa Büşär stansiäsen tözüdä yärdäm itüebezne däwam itäçäkbez dip belderde. Mäskäw monıñ işe belderülärne berençe tapqır yasamıy. Tik bu yulı ul Quşma Ştatlar däwlät sekretare Condoleezza Rice''nıñ Mäskäw säfärenä turı kilde, häm dä beraz qırısraq yañğıradı.

Washington İrannıñ atom programması artında qoral yasaw niäte yata dip şiklänä häm bu mäsäläne BMOnıñ İminlek Şurasına çığarırğa çaqıra. Rice''nıñ kötelmägändä Mäskäwgä kilüe dä şuşı adımğa xuplaw alu öçen dip bäyälände. Ul Lavrov belän dä, prezident Putin belän dä oçraştı. Ministrdan ayırmalı bularaq, Putin, bu mäsälä Xalıqara Atom energiä idaräse däräcäsendä xäl itelergä tieş digän, yomşağraq belderü yasadı. Ä menä Lavrovnıñ belderüen belgeçlär Mäskäwneñ bu mäsälägä qaraşı qırıslanuın kürsätä dip sanıy. Mäskäwdäge Heritage Foundation üzäge citäkçese Yevgeni Volk:

"Elegräk mondıy qırıs belderülär yuq ide. Bu Rusiä säyäsäteneñ qırıslanuın kürsätä. Quşma Ştatlarğa, bu mäsälädä kileşü bula almıy, İran belän xezmättäşlek däwam itäçäk digän açıq siğnal bulıp tora. Bu ike yaqlı mönäsäbätlärdä citdi noqta."

Alay ğına tügel, belgeç fikrerençä, İran mäsäläse Rusiä-Amerika mönäsäbätläreneñ kiläçäktä suınuına kiterergä mömkin:

"Rusiä-Amerika mönäsäbätläre İran mäsäläsendä yaxşırmıy, kiresençä kiskenläşä bara. Kiläçäktä bu başqa qarşılıqlarnı da kiskenläşüenä kiterergä mömkin."

Bu fiker belän Mäskäwdäge Strategiä häm Texnologiä üzäge belgeçe Ruslan Puxov ta kileşä. Ozaqqa suzılğan Ğiraq suğışı Mäskäwgä İran mäsäläsendä qatıraq belderülär yasarğa mömkinlek birä di ul:

"Quşma Ştatlarnıñ Ğiraqta awır xäldä qaluın kürep, Rusiä üzeneñ rizasızlığın qatıraq itep belderä ala."

Ul arada yäşkşämbedä Britaniäneñ Sunday Telegraph gäzite Rusiäneñ elekke ber xärbi räsmie İranğa raketa texnologiäsen üzläşterüdä yärdäm itkän digän mäqälä bastırdı. Mäqälädä çığanaqlar kiterelmi, ämmä 2003 yılda İran belän Tönyaq Korea arasında ireşelgän kileşüdä Rusiäneñ aradaşçı bulğanı turında äytelä. Düşämbedä rämsi Mäskäw bu xäbärne kire qaqtı.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG