Accessibility links

Кайнар хәбәр

Britania: Blair berençe märtäbä parlamentta uñışsızlıqqa ireşte


Tony Blair citäkçelegendäge britan xökümäte parlamentta zur ciñelügä duçar buldı - ul täqdim itkän anti-terror qanunı deputatlar arasında tieşle yaqlaw qazana almadı. Xökümät täqdimenä xätta Blairnıñ üz Xezmät partiäsennän dä 49 deputat qarşı çıqtı. İñ zur bäxäs terror qıluda ğäyeplängän keşelärne 90 köngä qädär totqarlaw täqdime tiräsendä bardı - premyer Blair, bu politsiäneñ näticäle eşläwe öçen zarur disä, keşe xoquqların yaqlawçılar häm oppozitsiä, andıy qırıs çara kiresençä, ektremizmnı qabartaçaq qına dip belderä.

Xakimiatkä 8 yıl elek - 1997-nçe yılda uq kilgän Tony Blair süzlegendä "ciñelü" digän töşençä älegä yuq ide, xörmätle tıñlawçılar. Çärşämbedä isä ul parlamentta berençe märtäbä ciñelüneñ äçe tämen tätep qaradı. Üzenä kiräk qararğa ireşü öçen xökümät tışqı eşlär ministrı Jack Strawnı Mäskäw, ä finans ministrı Gordon Brownnı Yaqın Könçığış säfärennän dä çaqırtıp alğan ide, läkin alarnıñ tawışları ğına citmäde - Blairnıñ Xezmät partiäsennän barlığı 49 deputat xökümät täqdim itkän qanun ölgesenä qarşı çıqtı. Partiä eçendäge şuşı fetnäneñ şaqtıy zur buluı küzätüçelärne, Tony Blair abruyına sizemle genä zian kilde digän fikergä etärä. "Times" basmasınıñ elekke möxärrire William Rees-Mogg, mäsälän, şulay uylıy:

"Bu bik qızıqlı ber misal - Tony Blairnıñ premyer-ministr itep bilgelängännän birle berençe ciñelüe häm anıñ sivil irekleklär mäs''äläsenä bäyle buluı. Xezmät partiäse inde Blairdan tuyıp kilä, yaña citäkçegä ömetlänä", dip isäpli Rees-Mogg, "Times" basmasınıñ elekke möxärrire. Tawış birüdän soñ çärşämbe kiçen teleekrannarda kürengän Tony Blair üze, parlamenttağı ciñelü xökümätkä ışanmaw bulıp tora digän qaraşlarnı kire qaqtı, häm "qaywaqıt ottıru häm xaqlı bulu, ciñep tä xaqsız buluğa qarağanda yaxşıraq", dip belderde. Ä anıñ xökümätendäge eçke eşlär ministrı Charles Clarke deputatlarnı, terrorda şiklänelgännärne 90 köngä qädär totqarlawnı näq menä politsiä üze ütenä dip ışandırırğa tırıştı.

"Min şunı ğına äytäm - bu britan xalqınıñ küpçelege kileşkän qaraş. Qızğanıç, qayber deputatlar bu mäs''älädä politsiä fikerlärenä qolaq salırğa telämi, minemçä, alar monı eşlärgä tieş", dip ügetlägän ide parlament äğzaların eçke eşlär ministrı Clarke. Ämma axırğı çiktä deputatlar 90 urınına 28 kön belän genä kileşergä buldı, bügenge köndä isä politsiä andıy şikle ädämnärne 14 köngä genä totqarlıy ala ide. Mondıy çaralarnıñ qırıslatuın premyer Blair Britaniäneñ citdi terror qurqınıçı aldında toruı belän añlattı:

"Bez politsiä däwlätendä yäşämibez, läkin bez çın häm citdi terror qurqınıçı yanağan ildäbez. Şul terrorçılıq bezneñ yäşäw räweşebezne yuq itärgä, bezgä berni belän dä çiklänmägän yuğaltular kiterergä teli", digän ide britan parlamentınıñ çärşämbe utırışında premyer-ministr Blair. Keşe xoquqların yaqlawçı törle oyışmalar xökümätneñ qırıslatu omtılışların kire qağa häm oppozitsiädäge liberal demokratlar qaraşın - 14 könneñ citärlek buluın yaqlıy. Britaniäneñ Sivil irekleklär üzäge wäkile Doug Jewell:

"Bez şul ayırım täqdimgä bik borçılabız, bezneñçä, bu xakimiatkä şaqtıy kiñ wäkalätlär birä, alar cinayät kodeksına kertelgännän soñ ğadellekne ğämälgä quyu eşendä törle yawızlıqlarğa kiterä ala", dip kisätä Doug Jewell, britan xökümäteneñ terrorğa qarşı köräştäge çaralarnı qırıslatırğa tırışuı xaqında.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG