Mondıy festival'lär “Milli kul'turalarnı torğızu häm üsterü üzäge” dip ataluçı oyışma tarafınnan 3-nçe märtäbä oyıştırıldı inde. Qunaqlarnı foyeda milli aşlar, törle kürgäzmälär qarşılıy. “Tuğan tel” oyışması aktivistı Roza Matrosova ayıruça qunaqçılıq kürsätte: öçpoçmaq, çäkçäk, bawırsaqlı çäy belän sıyladı. Ä käsepçelek ürnäkläre yağınnan bigräk tä çuaşlar nıq tırışqannar. Samar ölkäse Şentala rayonınnan milli kiemnär kürgäzmäse alıp kilgännär. Ä cep erläp, stannarda tuqıp utıruçı äbilär foyeda uq konsertçıq birdelär, fol'klor çara da oyıştırdılar. Tatar, başqort, qazaxlar isä cır-iyüllär belän genä çikländelär. Foyeda tatar mäydançığı oyıştıru Tatarstannıñ Möslim rayonı Cır-biyu ansamble xezmäte buldı. Foye säxnäsendä zur zalda bulaçaq tamaşağa sıymağan çığışlarğa mömkinlek birelde.
Oluğ tamaşağa kilsäk, ul “Räsäy-anabızğa” dan cırlawdan başlandı. Älbättä, urısça inde. Törki xalıqlarğa süz birgänçe, ölkä başlığı Sergey Morozov täbrik belän çıqtı. Aña zalda balalarnıñ küp buluı oşağan ikän: “Dimäk, kiläçäktä dä milli kul'turalarnı ixtiram itärdäy buın üsä”, dide gubernator. Bäyrämneñ töp öleşen Başqortstannan kilgän “Yäşlek” biyü ansamble başlap cibärde. Bu kollektiv tatar häm başqort biyüllären kürsätte, älbättä inde quray da alıp kilgännär. “Taştuğay” nı häm biyü köylären xalıq bik cılı qabul itte. Qazax sänğäte belän Orenburg ölkäse Adämov rayonı wäkilläre tanıştırdı, ä Tatarstannıñ “Möslim turğayları” ansamble cırlı-biyülle tamaşa belän çiklände. Mordoviäneñ Lämberä rayonınnan kilgän “Umırzaya” ansamble bu bäyrämdä tatar sänğäteneñ töp terägedäy qabul itelde. Menä digän öç tamaşa täqdim itte ul. Şul uq waqıtta Semberneñ üzennän ayırım cır belän çığış yasağan Rinat Sadıyqovtan tış, zur säxnägä layıq sänğät ostaları tabılmağanday kilep çıqtı. Dörestän dä şulaydır kebek: milli xäräkät aktivistları küzätüençä, 10 elek bulğan uñışların yuğaltıp betergän semberlelär xäzer “Umırzaya” däräcäsendäge kollektiv turında xıyallana ğına alalar. Mondıy faciğä isä - Milli kul'turalarnı üsterü üzäge, Tatar mädäniäte üzäge kebek matur yañğıraşlı oyışmalar eşçänlege näticäse, dilär milli xäräkät aktivistları.
Tağın ber tatar öçen küñelsez küreneş: ölkädä tatarlar sanı çuaşnıqınnan kübräk bulsa da, ğomum säxnäne, nigezdä, çuaşlar bilädelär. 8 çuaş fol'klor ansamble qatnaştı anda. Çuaşstannan, Sarıtaw, Samar, Penza ölkälärennän – bişäw, häm Sember ölkäseneñ üzennän 3 kollektiv: ölkä üzägennän, Mäläkästän häm Weşqayma rayonınnan. Häm iñ möhime: zamança dip ataluçı tırt-pırt cırlar tügel, tatardan ayırmalı bularaq, – fol'klor küreneşläre büläk ittelär alar. Häm şunısı xäwefländererlek: çuaş kollektivlarında, nigezdä, awıllar apa-abıyları. ä bezneñ awıllarda üzeşçän äbi-babaylar kollektivı oçratıp bulmıy inde. Ällä artıq tıynaqlıqmı, ällä bitaraflıq aşa ömetsezlekme – äytüläre qıyın...
Ä bäyräm, älbättä inde, Räsäy balalarınıñ bäxetle tormışı turındağı urısça cır belän tämamlandı. Säxnädä çığış yasağannarğa “Räsäy xalıqlarınıñ duslığın nığıtuda xezmätläre öçen” diplomnar tapşırıldı.
Ayrat İbrahim, Sember.
