Accessibility links

Putinneñ Tokioğa säfäre näticäläre: Rusiä-Yaponiä mönäsäbätläre


Rusiä prezidentı Putin Düşämbedä Seberne Tın Okeanı yarlarına totaştıraçaq nefte ütkärgeçen tözü planın iğlan itte. Anıñ süzlärençä, 80 milion tonna nefte yıl sayın şuşı nefte ütkärgeçe aşa dönya bazarına , şul sanda Yaponiägä satılaçaq. Putinneñ Yaponiägä vizitı ike il arasındağı sävdä mönäsäbätlären yaxşırtuğa kitersä dä, bäxäsle Kuril utrauları mäsäläsendä progress kürenmi.

Prezident Putin yaña nefte ütkärgeçennän iñ zur fayda Qıtayğa kilçäk digän Tokionıñ borçıluın beterergä tırıştı. Ul Rusiä häm Yapon investorlarınıñ forumında yasağan çığışında nefte ütkärgeçe Qıtayğa tügel, ä Rusiäneñ Tın Okeanı yarlarına barıp totaşaçaq dip belderde.

"Könçığış Seberdän tözeläçäk nefte ütkärgeçe Tın Okeanına totaşaçaq häm bu kiñ mömkinlek aça. Bez bu nefte ütkärgeçen Aziä-Tın Okeanı regionın, şul sanda Yaponiäne nefte belän tämin itü öçen töziäçäkbez"

Energetika industriäse öçen global İnformatsiä xezmäte Asia at Plottsnıñ cavaplı möxärrirı Dave Ersberger Singapurdan radiobız xäbärçesenä birgän ängämäsendä bolay dide.

"Rusiä , Yaponiä häm Qıtay yıllardan birle Tın okeanına nefte ütkärgeçeneñ barıp totaşuı öçen tırışalar. Rusiä Qıtay belän Yaponiäne berberlärenä qarşı quyu uyının uynıy kebek kürengän ide. Bu yılda Rusiäneñ nefte ütkärgeçe mäsäläsendä Qıtayğa duslarçaraq qarauı Yaponiädä ikelänü tudırğan ide. Xäzer vazğiät ber üzgärde kebek."

Putin yasağan çığışında neft ürkärgeçenä cavap itep Yaponiäneñ Seber nefte indusiriäseneñ infrastrukturasına, maşina häm yuğarı texnologiä tarmağına küberäk kapital saluın teläven açıq itep añlarğa birde. Prezident Putin belän Yaponiäneñ premiere Koizumi arasında bulğan oçraşudan soñ ütkärelgän press-konferensiädä, Yapon premiere Tokio Rusiäneñ Xalıqara Sävdä Oyışmasında ağzalığın yaqlayaçağın belderde. Läkin, Yaponiädä Tönyaq Territoriälär dip atalğan bäxäsle Kuril utrauları mäsäläsendä progress bulmadı kebek. Koizuminıñ süzlärençä,

"Tönyaq Territoriälär mäsäläsendä fiker ayırmalıqları häm ayırmalıqlar bar. Bez bu ayırmalıqlarnı beterü häm Yaponiä-Rusiä xezmättäşlegen kiñäytü kontekstında bu möhim mäsäläne xäl itärgä tırışu turında kileştek."

Rusiä belän Yaponiä arasında äle dä solıx kileşüe tözelmäde. Monda bäxäsle territoriälär mäsäläse töp kirtä bulıp tora. Putin press-konferensiädä solıx kileşüe mäsäläsenä qağılıp bolay dide.

"Rusiä dä Yaponiä dä bu mäsälägä üzara xörmät, ışanu häm partnerlıq nigezendä xäl çarası tabarğa kiräklege mäsäläsendä urtaq fikerdä."

Şulay Rusiä belän Yaponiä arasında sävdä häm ekonomik xezmättäşlek mäsäläsendä alğa kiteş bar. Solıx kileşüenä töp kirtä bulıp torğan territorial bäxäs mäsäläsendä sizelerlek progress yuq.

Färit İdelle. Praga.
XS
SM
MD
LG