Sember tatarları avtonomiäse prezidiumınıñ milli oyışmalar arasında tulı tatulıq urnaştıru turındağı qararı tormışqa aştı kebek. Avtonomiä, “Tuğan tel”, “Bolğar yañarışı”, “Aq qalfaq”, “Mädäniät” oyışmaları, “Sember” isemle maltabarlar klubı, Milli köräş märkäze citäkçeläre cıyılıp, şundıy qararğa kildelär.
Başta här oyışma wäkilläre üzläreneñ tarixı, eşçänlege, alda torğan plan-niätläre belän tanıştırdılar, moña qädär çişeleş tapmağan iñ möhim mäs'älälär turında süz tottılar. “Tuğan tel”, isemennän ük kürengänçä, mäktäp mäs’äläsen iğtibar üzägenä quya. “Optimizatsiä” sıltawı belän ayırım milli sıynıflarnı yabıp betergäç, kiläse yıl byudjetında mäğärifkä aqça arttıru qaralğan ikän. Xätta bıltırğıdan 3 märtäbä artıq, di. Dimäk, tarqatılğan sıynıflarnı torğızırğa kiräk. Ä inde ayırım mäktäp mäs’äläse uñay çişelsä, barlıq köçne uquçılar tuplawğa bağışlaw mäslixät.
Bolğar yañarışı” oyışması räise Şäwkät Bogdanov küptänge xıyalı – Qol Ğäli häykälen buldıruğa ömet belderde. Gubernator Sergey Morozov Mäläkäs merı bulıp eşlägändä, şähärne 10 çaması häykällär belän bizäde, dimäk, ul häykällär yarata. Şunlıqtan cir aluda anıñ yärdäme tiär, inşalla, dide Şäwkät. Qızğanıç ki, tatar cämäğätçelegen borçığan mäs’älälärneñ kübese haman hawada elenep qala birä. Maltabarlar berlege prezidentı Färit Äyupov ta moña iğtibar yünältte. Ul “Tuğan tel” oyışmasınıñ qayber xat-möräcäğätlären eçenä alğan “Nindi yazmış kötä sine, i tuğan tel?” isemle dokumentlar tuplanması belän tiränten tanışıp çıqqan ikän. Yäş ğalim Nurulla Ğarif tözegän kitapnıñ möxärrire - tarix fännäre doktorı Fayaz Xucin. Häm bu kitap Sember yaqlarında zur qızıqsınu uyattı.
Färit Äyupov äytüençä, “Tuğan tel” 18 yıl elek quyğan mäs’älälärneñ nibarı 15 – 20 protsentı ğına ütälgän. Älege mäs’älälärne barçabız isemennän berdäm quysaq, citäkçelek qarşı tora almas, tağın 30 protsent çamasın üti alır idek, dide maltabar.
Işanası kilä inde. Läkin älegä haman tatarğa qarata räsmi mönäsäbät, yomşaq qına itep äytsäk, qänäğätlänerlek däräcädä tügel. Ataqlı köräşçe, Dönya häm Awrupa çempionatlarında ciñep çıqqan Mirsäyet Tacetdinov zarlana: “Tatar köräşe buyınça däreslärgä urın yuq, çit-yatlar aldında telänep yörergä turı kilä. Däwläti sport kompleksında buşlay däreslär oyıştıruğa urın birsennär öçen, bez tülärgä tieş bulıp çığabız”. Yäş buınnı fizik yaqtan taza tärbiäläw burıçın iñbaşı Putin da quydı, ä Sember ölkäseneñ fizkul'tura häm sport komitetı citäkçese Vlasovqa aqça kiräk. Şul uq waqıtta anda yapon, qıtay köräşlärenä urın birelä. Mirsäyet tağın ber yämsez küreneşkä tuqtaldı. Milli sportnı cäyelderü öçen, bıltır 25 meñ rubl' aqça birelgän. Ä qullanışqa anıñ nibarı 7 meñe kilep citkän. 18 meñe qomğa salğan su kebek yuğalğan. Aqça aluğa qul quyuçılar da mäğlüm, läkin berkem yuğalğan aqçanı ezlärgä telämi.
Ayrat İbrahim, Sember.
