Populyar Rusiä gäziteneñ tatar awılına qarata provokatsion xäbäre tatarlarnı häm ğomumän möselman dönyasın bitaraf qaldırmadı. Bu xaqta respublikanıñ barlıq mäğlümat çaraları da şawladı. Häm bügen dä bu xällärgä awazdaş yazmalar matbuğatta oçrıy. “Watanım Tatarstan” gäzite jurnalistı Räşit Minhac Urta Äläzän tatarlarına ürnäk itep AQŞtağı törkilärneñ yäşäyeşen täqdim itä.
Küptän tügel Tatarstannan ber törkem ğalimnär Amerikağa barıp qayttı. Säfärneñ säbäbe islam dinenä bağışlanğan ğilmi cıyılışlarda qatnaşu ide. Ğadi genä äytkändä älege ike konferensiä dä islam dineneñ yäğni töreklärneñ amerikan cämğiätenä caylaşuın öyrängän. Süz üz yözeñne saqlap caylaşu xaqında bara. Andağı töreklär milli-dini üzençäleklären niçek saqlıy soñ? Zur şähärlär - megapolislar şartlarında milli üzençälekne saqlaw öçen här şähärdä üzläreneñ mädäni märkäzlären buldırğan alar, dip yaza “Watanım Tatarstan” jurnalistı. Älege märkäzlär qarşında sport zalların qorğannar. Daimi aralaşu, iftar kiçläre uzdıru urınına äylängän älege märkäzlär milli moxitneñ qaynap torğan urını.
Başlıça Törkiädä ük bayıp, üz biznesların buldırğan, nıqlap ayaqqa basqan töreklär kilep urnaşqan biregä. Alarnıñ balaları AQŞ universitetlarında uqığan yäisä xäzerge köndä uqıp bu cämğiät tormışın eçtän belüçe yäşlär. Törek xatınnarınıñ kübese öydä utırğanğa balağa yäşli dini, milli tärbiä birü mäs’äläse ğailädä xäl itelä. Ä iñ möhime möselman äxlağı nigezendä yäşi alar. Möselman äxlağı digändä berençe çiratta xäyriä cämğiätlären misal itep kiterälär. Yäğni andağı baylar yarlı yäisä qıyın xäldä qalğan qärdäşlärenä, cämğıäwi ähämiätle proyektlarğa aqça sarıf itä. Revolyutsiägä qädär bezneñ babaylarıbız da şuşılay yäşägän di Räşit Minhac. Tik xäzer küp närsäne onıtqanbız şul.
Amerikanıñ Pensil'vaniä ştatında cir kişärlege satıp alıp, mädräsä oyıştırğan Fätxullah Gülän Qazan ğalimnärenä zur tä'sir yasağan. Älege mädräsädä mäşhür xäzrät ilahiät belemen üzläşterüdä ayıruça ölgerlek kürsätkän sälätle törek şäkertlären uqıta. “Mäçetlärgä qädär iñ äwwäl mäktäplär tözegez. Çönki küpme genä mäçet salsañ da, nadan keşelär berqayçan da çın möselman bula almıy” - bu Fätxullah xäzrät süzläre. İñ möhime - bu xäzrät şärexli torğan islam xäzerge dönyağa bik neçkä ütep kerä, üz urının taba.
Cirle xakimiätlär, cämäğätçelek belän urtaq tel tabunıñ tağın ber ütemleräk çarası - ingliz telendä uqıtuçı törek xosusıy mäktäpläre. Xosusıy mäktäplärdä tärbiä eşe yaxşı quyıla, narkomaniä, censi bozıqlıq kebek sotsial' çirlärgä küz yomılmıy.
Xäzer Urta Äläzängä äylänep qaytıyq. Andağı millättäşlärebez dä bit mul yäşi. Ämma kürşe-tirädä fäqirlek, eçkeçelek çäçäk atqanda, mondıy tormışnı küpsenäçäkläre kön kebek açıq. Şulay da bay, buldıqlı tatar yegetläre üz mänfägat'lären genä qayğırtmıyça, kürşe-tirä, ğomumölkä xalqı mänfägat'lärenä turı kilä torğan proyektlar täqdim itä, şuña aqça kertä alır ide bit. Mäçetlärne dä cidene tügel, unnı salıp buladır. Tatar mäktäbe oyıştıra almawları - äläzänlelärneñ ber genä yaqlı üsülären kürsätä. Dini yäşäyeşne kütärü yaxşı, älbättä. Ämma bu ğına az. Äylänä-tirä belän imin-tatu yäşäw öçen kürşe-tirälärne üz däräcäñä citkerergä tırışu da kiräk äle. Älegä bu Penza taraflarında sizelmi, dip yaza “Watanım Tatarstan” jurnalistı Räşit Minhac.
Al'bina Zäynulla
