Prezident George Bush Aq Yorttağı Oval bülmädän soñğı möräcäğäten 2003-nçe yılnıñ martında, Quşma Ştatlar ğäskärläre Ğiraqqa bärep kerergä torğanda yasağan ide. Saddamğa qarşı suğış başlawnı iğlan itkändä prezident tawışı kör häm ul üze bik kütärenke ruxta bulsa, anıñ xäzerge çığışında täwäkällelek inde azraq ide. 17 minut däwam itkän möräcäğättä Aq yort xucası 1940-nçı yılda natsilarğa qarşı suğış waqıtında britan premyerı Winston Churchill yasağan çığışnı iskä töşerde. Tarixqa "Qan, mixnät, yäşlär häm tir" digän isem belän kerep qalğan şul çığışta Churchil britannarğa, ciñügä ireşkänçe bezne aylarça köräş wä cäfa kötä dip beldergän ide. Xäzer inde Bush ta amerikannarğa yaqınça şunı uq äytä sıman.
Ul suğış başlaw öçen cawaplılıqnı üz östennän töşermi, Ğiraq mäs''äläseneñ amerikan cämğiaten ikegä bülüen dä tanuın belderä. Häm prezident Bush Ğiraqtağı täräqqiatneñ kötelgängä qarağanda äkrenräk baruın iqrar itä:
"Ğiraqtağı eşlär bigräk tä awır bulıp çıqtı - bez kötkängä qarağanda, küpkä awırraq. Tözekländerü dä, Ğiraqnıñ yaña iminlek köçlären äzerläw dä bik aqrın başlandı. Bez, suğış qağidälärenä häm başqa sıymağan wäxşilek belän eş itüçe doşmannıñ köç qullanuına şahidbız", dip zarlana amerikan prezidentı George Bush.
Ämma ul şuña da qaramastan, Saddam Xösäyenne xakimiattän alıp taşlaw, bu nindi genä säbäplär belän añlatılmasın, xaq eş ide, dip belderä. Häm xäzer Quşma Ştatlar anda inde ber kergäç, aşıq-poşıq çığıp kitü "namussız", "aqılsız" bulır ide, di George Bush:
"Minem moña inanuım şunnan kilä - terrorçılıq ul terrorçılarğa qarşı köräşü säbäple päyda bulmıy, bez alarnı kürmämeşkä salışıp qına oçındırabız. Bez ul terrorçılarnı alarnı çittä yuq itep häm totqarlap, alarnıñ posıp yatqan oyaların tuzdırıp, şul köräştä Ğiraq häm Äfğanstan kebek yaña tarafdarlarnı nığıtıp ciñä alabız", dip belderä Quşma Ştatlar prezidentı.
Şul çığışında Bush Ğiraqtağı suğışnı ciñü öçen öç yäple strategiäne bilgeläde. Berençedän, Quşma Ştatlar citäkçelegendäge berektäşlek Ğiraqta höcümçän qalaçaq häm ğisyançılarğa qarşı köräş belän bergä Ğiraqnıñ yaña iminlek köçlären äzerläwne alıp baraçaq. İkençedän, äle genä ütkän parlament saylawları sürätendä Quşma Ştatlar Ğiraqnıñ yaña xökümätenä ildä demokratik institutlarnı torğızuğa yardäm itäçäk. Häm nihayät, dip belderä Bush, beraz totqarlanğannan soñ Ğiraqnıñ iqtisadın canlandıru çaraları kürelä başlayaçaq.
Aq Yorttan yasağan çığışında amerikan prezidentı, üzeneñ Ğiraq mäs''äläsendä qabul itkän qayber qararlarınıñ zur yuğaltularğa kiterüen dä tanıdı. Ul kiläçäktä dä anda yaña höcümnär, yaña qan qoyular buluın farazlıy. Ämma amerikan xalqı öçen kiläçäkkä beraz yıraqqaraq qaraw häm suğışnıñ ciñü belän tämamlanaçağın añlaw möhim, di prezident Bush.
"Amerika, bezneñ berektäşlek, Ğiraq citäkçeläre ber maqsat xaqına eşli - üzen yaqlıy alırlıq, terrorçılardan azat, bar Yaqın Könçığış öçen ireklek ürnäge bulğan demokratik Ğiraq", dip bilgeli töp maqsatnı George Bush.
Häm şuşı "awır, läkin zatlı wä zaruri maqsatqa" ireşü eşendä ul amerikan xalqın ciñügä ömeten cuymasqa, üze belän bergä buluğa öndi.
Kärim Kamal
Ul suğış başlaw öçen cawaplılıqnı üz östennän töşermi, Ğiraq mäs''äläseneñ amerikan cämğiaten ikegä bülüen dä tanuın belderä. Häm prezident Bush Ğiraqtağı täräqqiatneñ kötelgängä qarağanda äkrenräk baruın iqrar itä:
"Ğiraqtağı eşlär bigräk tä awır bulıp çıqtı - bez kötkängä qarağanda, küpkä awırraq. Tözekländerü dä, Ğiraqnıñ yaña iminlek köçlären äzerläw dä bik aqrın başlandı. Bez, suğış qağidälärenä häm başqa sıymağan wäxşilek belän eş itüçe doşmannıñ köç qullanuına şahidbız", dip zarlana amerikan prezidentı George Bush.
Ämma ul şuña da qaramastan, Saddam Xösäyenne xakimiattän alıp taşlaw, bu nindi genä säbäplär belän añlatılmasın, xaq eş ide, dip belderä. Häm xäzer Quşma Ştatlar anda inde ber kergäç, aşıq-poşıq çığıp kitü "namussız", "aqılsız" bulır ide, di George Bush:
"Minem moña inanuım şunnan kilä - terrorçılıq ul terrorçılarğa qarşı köräşü säbäple päyda bulmıy, bez alarnı kürmämeşkä salışıp qına oçındırabız. Bez ul terrorçılarnı alarnı çittä yuq itep häm totqarlap, alarnıñ posıp yatqan oyaların tuzdırıp, şul köräştä Ğiraq häm Äfğanstan kebek yaña tarafdarlarnı nığıtıp ciñä alabız", dip belderä Quşma Ştatlar prezidentı.
Şul çığışında Bush Ğiraqtağı suğışnı ciñü öçen öç yäple strategiäne bilgeläde. Berençedän, Quşma Ştatlar citäkçelegendäge berektäşlek Ğiraqta höcümçän qalaçaq häm ğisyançılarğa qarşı köräş belän bergä Ğiraqnıñ yaña iminlek köçlären äzerläwne alıp baraçaq. İkençedän, äle genä ütkän parlament saylawları sürätendä Quşma Ştatlar Ğiraqnıñ yaña xökümätenä ildä demokratik institutlarnı torğızuğa yardäm itäçäk. Häm nihayät, dip belderä Bush, beraz totqarlanğannan soñ Ğiraqnıñ iqtisadın canlandıru çaraları kürelä başlayaçaq.
Aq Yorttan yasağan çığışında amerikan prezidentı, üzeneñ Ğiraq mäs''äläsendä qabul itkän qayber qararlarınıñ zur yuğaltularğa kiterüen dä tanıdı. Ul kiläçäktä dä anda yaña höcümnär, yaña qan qoyular buluın farazlıy. Ämma amerikan xalqı öçen kiläçäkkä beraz yıraqqaraq qaraw häm suğışnıñ ciñü belän tämamlanaçağın añlaw möhim, di prezident Bush.
"Amerika, bezneñ berektäşlek, Ğiraq citäkçeläre ber maqsat xaqına eşli - üzen yaqlıy alırlıq, terrorçılardan azat, bar Yaqın Könçığış öçen ireklek ürnäge bulğan demokratik Ğiraq", dip bilgeli töp maqsatnı George Bush.
Häm şuşı "awır, läkin zatlı wä zaruri maqsatqa" ireşü eşendä ul amerikan xalqın ciñügä ömeten cuymasqa, üze belän bergä buluğa öndi.
Kärim Kamal