Beslan faciğäse turında kimendä öç xisap bar. Alarnı baş prokuratura törkeme, Rusiä parlamentı häm Tönyaq Osetiä parlamentı komissiäläre äzerläde. Çärşämbedä Rusiä parlamentı komissiäse başlığı Aleksandr Torşin üz xisabın bäyän itkändä, Beslan faciğäse öçen nigezdä cirle räsmilär cawaplı dide, häm alarnı buldıqsızlıqta ğäyepläde. Ämmä çığış ber närsä, xisap ikençe. Torşin xisabın centekläp tikşergän belgeçlär, anıñ küp öleşläre süzen-süzgä baş prokuratura xisabın qabatlıy digän näticägä kilde.
Beslan facğiäse turında bäysez mäglümät tuplap barğan Pravda Beslana digän internet säxifäsendä bu ike xisaptan täñgäl kisäklär kiterelgän. Häm alar iñ möhim mäsälälärgä qarıy: totıq aluçılar quyğan taläplär, xärbilärneñ ğämällärennän alıp Aslan Masxadov belän söyläşülärgä qädär. Torşin üze atnakiç Exo Moskvı radiosına birgän äñgämäsendä üz xisabın prokuratura materialınnan küçerep yazu ixtimalın kire qaqtı. Bezneñ xisap irtäräk äzer buldı, prokuraturanıqın kürmädek, bälki kirsençä, alar bezdän küçergänder, dip şayarttı ul.
Dörese niçekter, ämmä täñgälleklär küp. Menä Pravda Beslana säxifäsennän, säyläşülärgä Masxadovnı cälep itügä qarağan ber özek. "Operativ ştab Masxadovnı cälep itü çaraların kürä. İminlek xezmätläre Londondağı Zakaev belän elemtägä kerä. 3 sintäber irtäsendä Zakaev Auşev häm Dzasoxov belän söyläşä. Zakaev Masxadovqa bu täqdimne citkerergä wäğdä itä, ämmä anıñ belän elemtä ber yaqlı ğına, cawabın kötergä kiräk di. Basaev belän totaştıru täqdimenä Zakaev anıñ belän naçar mönäsäbättä buluın äytä. Masxadov elemtägä çıqmıy." Prokuratura häm parlament xisaplarınıñ urtaq öleşlärennän sitat tämam.
Çeçen separatist xökümäteneñ räis urınbasarı Äxmät Zakaev radiobıznıñ Tönyaq Kafkaz bülegenä telefon aşa Londonnan bolarnı söyläde:
"2 sintäber könne miña Auşev belän Dzasoxov şaltırattı. Berdän-ber mäsälä tikşerdek – Masxadovnı cälep itü mömkinlegen. Şul uq kiçne Masxadov belän elemtägä kerä aldım, täqdimne citkerdem. Ul balalarnı qotqarırğa äzerlegen äytte, häm Beslanğa barunı äzerlärgä quştı. 3 sintäber irtäsendä bolarnıñ barın da Dzasoxovqa citkerdem. Ul räxmät uqıdı, sezdän başqasın kötmädem dide. Häm bu mäsäläne xäl itergä 2 säğät kiräk dide. Yartı säğät tä ütmäde, Beslan mäktäbenä höcüm başlandı. Min Auşev häm Dzasoxov belän genä söyläşkän. Läkin alar artında maxsus xezmätlär toruında şigem yuq ide. Minemçä, Dzasoxovqa mäsäläne xäl itergä näq menä alar birmägän, alar Masxadovnıñ kilüen telämägän, häm höcümne başlağan." di Äxmät Zakaev.
Torşin xisabında cirle räsmilär isemenä tänqit äytelügä Beslan anaları komitetı räise xuplaw belderde. Komitetnıñ başqa äğzaları isä xisapnı küz buyaq dip atadı. Komitet äzğası Yuri İvanov süzlärençä, bu xisap prezident Putinğa süz tidermäw maqsatı belän yazılğan.
Öçençe, Tönyaq Osetiä parlamentı komissiäse xisabına kilgändä, iñ qıyu näticälär şunda yasalğan. Läkin anı bäyän itkändä dä komissiä başı Stanislav Kesaev bar çeterekle mäsälälärne urap ütergä, yomşartırğa mäcbür buldı. Äytik bu komissiä, totıq aluçılarnıñ sanı räsmi äytelgännän kübräk buluı, alarnıñ qorallarnı aldan äzerläp quyğanı, qorbannarnıñ kübese xärbilärneñ awır qoralınnan häläk bulğanı turında dälillär tuplağan ide. Üzeneñ çığışnda Kesaev bu neçkäleklärne töşerep qaldırdı.
-Ali Gilmi
Beslan facğiäse turında bäysez mäglümät tuplap barğan Pravda Beslana digän internet säxifäsendä bu ike xisaptan täñgäl kisäklär kiterelgän. Häm alar iñ möhim mäsälälärgä qarıy: totıq aluçılar quyğan taläplär, xärbilärneñ ğämällärennän alıp Aslan Masxadov belän söyläşülärgä qädär. Torşin üze atnakiç Exo Moskvı radiosına birgän äñgämäsendä üz xisabın prokuratura materialınnan küçerep yazu ixtimalın kire qaqtı. Bezneñ xisap irtäräk äzer buldı, prokuraturanıqın kürmädek, bälki kirsençä, alar bezdän küçergänder, dip şayarttı ul.
Dörese niçekter, ämmä täñgälleklär küp. Menä Pravda Beslana säxifäsennän, säyläşülärgä Masxadovnı cälep itügä qarağan ber özek. "Operativ ştab Masxadovnı cälep itü çaraların kürä. İminlek xezmätläre Londondağı Zakaev belän elemtägä kerä. 3 sintäber irtäsendä Zakaev Auşev häm Dzasoxov belän söyläşä. Zakaev Masxadovqa bu täqdimne citkerergä wäğdä itä, ämmä anıñ belän elemtä ber yaqlı ğına, cawabın kötergä kiräk di. Basaev belän totaştıru täqdimenä Zakaev anıñ belän naçar mönäsäbättä buluın äytä. Masxadov elemtägä çıqmıy." Prokuratura häm parlament xisaplarınıñ urtaq öleşlärennän sitat tämam.
Çeçen separatist xökümäteneñ räis urınbasarı Äxmät Zakaev radiobıznıñ Tönyaq Kafkaz bülegenä telefon aşa Londonnan bolarnı söyläde:
"2 sintäber könne miña Auşev belän Dzasoxov şaltırattı. Berdän-ber mäsälä tikşerdek – Masxadovnı cälep itü mömkinlegen. Şul uq kiçne Masxadov belän elemtägä kerä aldım, täqdimne citkerdem. Ul balalarnı qotqarırğa äzerlegen äytte, häm Beslanğa barunı äzerlärgä quştı. 3 sintäber irtäsendä bolarnıñ barın da Dzasoxovqa citkerdem. Ul räxmät uqıdı, sezdän başqasın kötmädem dide. Häm bu mäsäläne xäl itergä 2 säğät kiräk dide. Yartı säğät tä ütmäde, Beslan mäktäbenä höcüm başlandı. Min Auşev häm Dzasoxov belän genä söyläşkän. Läkin alar artında maxsus xezmätlär toruında şigem yuq ide. Minemçä, Dzasoxovqa mäsäläne xäl itergä näq menä alar birmägän, alar Masxadovnıñ kilüen telämägän, häm höcümne başlağan." di Äxmät Zakaev.
Torşin xisabında cirle räsmilär isemenä tänqit äytelügä Beslan anaları komitetı räise xuplaw belderde. Komitetnıñ başqa äğzaları isä xisapnı küz buyaq dip atadı. Komitet äzğası Yuri İvanov süzlärençä, bu xisap prezident Putinğa süz tidermäw maqsatı belän yazılğan.
Öçençe, Tönyaq Osetiä parlamentı komissiäse xisabına kilgändä, iñ qıyu näticälär şunda yasalğan. Läkin anı bäyän itkändä dä komissiä başı Stanislav Kesaev bar çeterekle mäsälälärne urap ütergä, yomşartırğa mäcbür buldı. Äytik bu komissiä, totıq aluçılarnıñ sanı räsmi äytelgännän kübräk buluı, alarnıñ qorallarnı aldan äzerläp quyğanı, qorbannarnıñ kübese xärbilärneñ awır qoralınnan häläk bulğanı turında dälillär tuplağan ide. Üzeneñ çığışnda Kesaev bu neçkäleklärne töşerep qaldırdı.
-Ali Gilmi