Cırnıñ Youtubeqa quyıluına äle ber atna bulmasa da, anı 20 meñ keşe tıñlağan. Rap törkeme belän bulğan äñgämäne xäbärebez tanıştırır.
Tapäş törkemen oyıştırğan Ömet Pür Yosufi, bez ir-atlar tügel digän cırnıñ asılda irandağı xatın-qızlarnıñ duçar qalğan awır xälen täswerläwen häm bu cırda älege ğadelsezleknen tänqitlänüen äytä.
Yosufineñ Almaniada yäşäwenä inde 20 yıl tulsa da, ul irannan kilgän ğadätlärneñ äle saqlanuın äytä. İrannan kilgän xatın-qızlarnıñ ğailädäge kürgän awırlıqları Yewropada da xökem sörä di. Misal itep ul üz ğailäsen kiterä:
Iran -- Tapäş törkeme"Minem ğailäm şaqtıy täraqqi bulsa da, härwaqıt “ata keşe öyneñ xucası” digän ,äğnä iñ berençe yöri. Bu xäl isä 50 yıl äti belän bergä yäşägän äniyemne üze telägänne eşli almawğa kiterä.”
Älegä cırnın barlıqqa kilüe dä oçraqlı tügel. Soñgı waqıtta xatın-qız xoquqın yaqlawçı çaralarğa qarşı İran xaqimiäte basımın arttırdı. Bilgele bulğança ir-atlar belän xatın-qızlar xoquqları tigezlegen taläp itkän qarşılıq çarasında, 1 millionnan artıq imza cıyılğan ide. Bu İran xaqimiäteneñ açuın çığardı häm basımnı arttıruğa kiterde.
Misal öçen xatın-qızlar xoquqların yaqlaw çaraların başlap yörgän, Pärwin Ärdalan, 2007 yılda älege protest eşçänlege öçen şartlı räweştä törmä cäzasına xökem itelde. Monnan tış şul uq 2007 yılda Tähranda protest çaralarında qatnaşqan 3 aktivistxatın qızğa da şundıy uq cäza birelde.
Youtubeta xatın qızlar xoquqların yaqlap çıqqan Ma mard nishim” yäğni bez ir-atlar tügel digän cır turında qaldırılğan fikerlärgä qarağanda, anıñ mäğnäse belän kileşüçelär şaqtıy. Yağni anı yaratuçılarnıñ küp buluı kürelä.
Läkin cır süzlären yazğan 27 yäşlek, Şahin Näcafi, kiläçäktä cırğa qarata tänqit bulır dip farazlıy, bigräk tä ir -atlardan. Çönki İranda härdaim ir at xatın qızdan östenräk bulıp kilde häm bu cırnıñ İranda qarşılıq tudıruı bik ixtimal. Cır avtorı Şahin, üze bolay di:
“Bu çıñbarlıq. Ägär qılıy ikänsez häm monı kemder kilep sezgä gel äytep tora ikän bu bilgele açuığıznı kiterä. Läkin döreslektän qaçıp bulmıy. Bu iran xatın qızlar mäsläsen kötärgän ir-zat ikençelär tarafınnañ doşman bularaq qabul itelergä mömkin”
Näcafi icat tormışına İranda şiğirlär yazudan başlağan. 3 yıl elek Almaniağa kiler aldınnan da, Tähranda üz rap törkeme bulğan. Läkin ul yazğan cırlar İran xaqimiät tarafınnan tänqiti qabul itelgän häm basımnar arta başlağaç, ul Almaniagä köçenergä mäcbur bulğan. Häm anda üz törkemen oyıştırıp cibärä.
Iran -- Tapesh 2012 Xäzer anıñ rap törkemenä urıs häm alman milläte wäkilläre kerä. Häm alar cämäğatçelek problemnären çağıldırğan cırlar başqara. Tapäş törkeme 2012 yılda İran başqalasın Tähranda zur konsertların oyıştırırğa xıyallana.
Läkin bu çaranı oyıştıru şaqtıy qatlawlı bulaçaq.
Häm törle qarşılıqlarğa oçrıyaçağın belgän Yosufi älege xıyalnıñ qayçanda bulsa çıñğa aşaçağına ışana:
“Xıyallana belü ul bik möhim. Ägär närsägäder çıñ küñeldän anın tormışqa aşaçağına ışanabız ikän bez aña niçektä bulsa ireşä alabız.”
Germaniadağı Tapäş 2012 dip isemlängän iran rap törkemeneñ xäzergäçä 2 albumı bar, tizdän 3se çığaçaq.
Tapäş törkemen oyıştırğan Ömet Pür Yosufi, bez ir-atlar tügel digän cırnıñ asılda irandağı xatın-qızlarnıñ duçar qalğan awır xälen täswerläwen häm bu cırda älege ğadelsezleknen tänqitlänüen äytä.
Yosufineñ Almaniada yäşäwenä inde 20 yıl tulsa da, ul irannan kilgän ğadätlärneñ äle saqlanuın äytä. İrannan kilgän xatın-qızlarnıñ ğailädäge kürgän awırlıqları Yewropada da xökem sörä di. Misal itep ul üz ğailäsen kiterä:
Älegä cırnın barlıqqa kilüe dä oçraqlı tügel. Soñgı waqıtta xatın-qız xoquqın yaqlawçı çaralarğa qarşı İran xaqimiäte basımın arttırdı. Bilgele bulğança ir-atlar belän xatın-qızlar xoquqları tigezlegen taläp itkän qarşılıq çarasında, 1 millionnan artıq imza cıyılğan ide. Bu İran xaqimiäteneñ açuın çığardı häm basımnı arttıruğa kiterde.
Misal öçen xatın-qızlar xoquqların yaqlaw çaraların başlap yörgän, Pärwin Ärdalan, 2007 yılda älege protest eşçänlege öçen şartlı räweştä törmä cäzasına xökem itelde. Monnan tış şul uq 2007 yılda Tähranda protest çaralarında qatnaşqan 3 aktivistxatın qızğa da şundıy uq cäza birelde.
Läkin cır süzlären yazğan 27 yäşlek, Şahin Näcafi, kiläçäktä cırğa qarata tänqit bulır dip farazlıy, bigräk tä ir -atlardan. Çönki İranda härdaim ir at xatın qızdan östenräk bulıp kilde häm bu cırnıñ İranda qarşılıq tudıruı bik ixtimal. Cır avtorı Şahin, üze bolay di:
“Bu çıñbarlıq. Ägär qılıy ikänsez häm monı kemder kilep sezgä gel äytep tora ikän bu bilgele açuığıznı kiterä. Läkin döreslektän qaçıp bulmıy. Bu iran xatın qızlar mäsläsen kötärgän ir-zat ikençelär tarafınnañ doşman bularaq qabul itelergä mömkin”
Näcafi icat tormışına İranda şiğirlär yazudan başlağan. 3 yıl elek Almaniağa kiler aldınnan da, Tähranda üz rap törkeme bulğan. Läkin ul yazğan cırlar İran xaqimiät tarafınnan tänqiti qabul itelgän häm basımnar arta başlağaç, ul Almaniagä köçenergä mäcbur bulğan. Häm anda üz törkemen oyıştırıp cibärä.
Läkin bu çaranı oyıştıru şaqtıy qatlawlı bulaçaq.
Häm törle qarşılıqlarğa oçrıyaçağın belgän Yosufi älege xıyalnıñ qayçanda bulsa çıñğa aşaçağına ışana:
“Xıyallana belü ul bik möhim. Ägär närsägäder çıñ küñeldän anın tormışqa aşaçağına ışanabız ikän bez aña niçektä bulsa ireşä alabız.”
Germaniadağı Tapäş 2012 dip isemlängän iran rap törkemeneñ xäzergäçä 2 albumı bar, tizdän 3se çığaçaq.
