Törkiä Obama säfärennän küpne kötä

Berniçä könnän AQŞ prezidentı Barak Obama Törkiägä kiläçäk dip kötelä. Bu Ankaranıñ uñışı dip bäyälänä ala, di belgeçlär.
Törkiä Obamanı kötä

29 marttağı cirle saylawlarda xakimiattäge AK partia, kötkänenä ireşä almadı. 2007 yılğı parlament saylawında 47 % tawış cıyğan AK partia bu yulı nibarı 39 % tawış qına aldı.

Dimäk, ul ike yılda 8 % saylawçınıñ yaqlawın yuğaltqan.

Şul säbäple, alar başqa uñışlar belän xalıqnı qabat üz saflarına cälep itärgä tieş. Mondıy şartlar tuıp ta tora. Äytik, London sammitı näticäläre, İMF belän mönäsäbätlär…

Östäwenä 5-7 äprel könnärendä AQŞ prezidentı Barak Obamanıñ Törkiägä säfäre dä, Ankaranıñ uñışı dip bäyälänä ala. Prezident Obama Törek parlamentında da çığış yasayaçaq, ul ber ük waqıtta oppozisiadäge partia liderları belän dä küreşäçäk dip kötelä. Ankara bu säfärdän küpne kötä.

Ärmänstan-Törkiä mönäsäbätläre yaxşıramı?

Ataqlı amerikan «The Wall Street Journal» gazitendä, 16 äpreldä Törkiä Ärmänstan belän räsmi mönäsäbätlär başlayaçaq digän xäbär çıqqaç, Azärbaycan citäkçelege moña qatı reaksiä kürsätte.

3 äpreldä Londonda çığış yasağanda premer Erdoğan: «Ärmänstan belän Azärbaycan arasında Tawlı Karabax nizağında Minsk törkeme tarafınnan cişelmiçä torıp, ärmännär belän mönäsäbätlärne başlaw ölkäsendä ber näticägä kilüwebez mömkin tügel», dip äyte.

Şulay itep, ul amerikan gäziteneñ xäbären kire qaqtı. Ankara ärmännär belän aranı Kongresstan rezolusia çıqmasın öçen yaxşırtırğa teläsä dä, monıñ öçen genä Azärbäycannı açulandırırğa telämi. Çönki Baqı belän Ankara arasında tığız iqtisadi mönäsäbätlär, urtaq mänfäğätlär bar. Çönki Baqı-Tiflis-Cäyhan neft häm Baqı-Tiflis-
Erzurum ğaz ütkärgeçlärennän ike il dä fayda kürä. Yarlı Ärmänstan belän räsmi mönäsäbätlär başlawnıñ isä Törkiägä bernindi dä iqtisadi faydası yuq. Barı tik andıy mönäsäbätlär diaspora ämännären tınıçlandırır digän faraz bar. Läkin bu da ikele faraz.

G-20 Sammitı häm täsere

G20 dönyada citeşterelgän 85 % towarğa iä, dönya säwdäseneñ 80 %ın alıp bara häm dönya xalıq sanınıñ 2/3-nä dä ul xuca.

G20-gä industria yağınnan aldınğı cide ilgä östämä bularaq Latin Amerikasınnan Argentina, Brazilia häm Meksika; Yevraziädän Rusiä belän Törkiä; Aziädän Hindstan, İndoneziä, Soğud Ğäräbstanı, Könyaq Korea belän Qıtay; şulay uq Xalıqara Valuta Fondı (İMF) häm Dönya Bankı kerä.

G20 illäre tarafınnan İMF-na tapşırılaçaq 500 milliard dollar belän fond 750 milliard dollarlıq ber baylıqqa iä bulaçaq. Bu aqça iqtisadnı canlandıru öçen törle illärgä bülenäçäk.

Törkiädä dä bigräk tä eşquarlar İMF belän kileşü tözelsen digän taläplär kütärä başladı. Premyer-ministr Erdoğan İMF belän körçekkä terälgän söyläşülärne başlap cibärü öçen London sammitı waqıtında fondnıñ räise Dominique Strauss-Kahn belän oçraşıp berençe adımnı yasadı.

Şuşı oçraşudan soñ Erdoğan: “İMF belän söyläşülär uñay buldı, bu ayda alarnı çaqırabız, fond belän söyläşülärne qabat başlıybız”, dip belderde.

London sammitı qararları dönyadağı birjalarğa bik uñay yoğıntı yasadı. Şulay uq Törkiädä dä şuşı ike xäbär İstanbul birjasın canlandırdı, dollarnıñ bäyäse töşä başladı.