Ul tantanalı mizgeldän başlandı. Ölkäneñ munitsipal' berämlekläre häm yuridik zatlar arasında barğan yarışta ciñüçelärgä Küçmä Qızıl bayraqlar tapşırıldı. Uzğan yılda iñ zur sotsial'-iqtisadi uñışlar yaulağannar arasında millättäşlärebez dä bar. Mäsälän, Rawil Nasıyrov citäklägän danlıqlı “Стройпластмасс” aksionerlıq cämğıäte tawarlarınıñ sıyfatı, alarnı çit illärgä küpläp satu, tözeleş yağınnan ciñüçe dip tabılğan. Rawil Nasıyrovqa Qızıl bayraq belän bergä diplom da tapşırdılar.
Munitsipal' berämleklär arasında Xanäfi Ramazanov citäklägän Çınlı rayonınıñ Çınlı qasabası da. Anıñ citäkçese Räis Safinnıñ eşçänlege layıqlı bäyälände.
Küñelle süzlär şunıñ belän tämam. Ölkä başlığı Sergey Morozovnıñ ölkä xälläre belän tanıştıruı xäwefle bik yañğıradı. Anıñ süzläre belän äytsäñ, “çäçläreñ ürä torırlıq”. Xalıqnıñ öçtän bere xäyerçelek xälendä yäşi. Häm bu – İdelbuyı federal' okrugı töbäkläreneñ küpçelegenä xas küreneş. Ölkädä xalıq sanı yıl sayın 10 meñgä kimi. Ölkä aqrınlap yuqqa çığu aldına kilep bastı. Här 1000 keşegä 800 awıru turı kilä. Tabiplar citeşmi. Mäğärif tarmağı da ayanıç xäldä. Soñğı yıllarda ölkädä balalar baqçaları 2 märtäbä kimegän. Mäktäpkäçä yäştäge balalarnıñ yartısı ğına alarda tärbiälänä. Ä Barış rayonında - nibarı 15 protsentı. Mäktäplär binaları kapital' remontqa moxtac. Uqıtuçılarnıñ 83 protsentı – xatın-qızlar, biştän bere – pensiä yäşendä. Gubernatornıñ ber ğibäräse ayıruça iğtibarğa layıqtır: “Bügen mäğärif uçaqları uqıtuçılar entuziazmı häm ata-analar yärdäme arqasında ğına kön kürä”, - dide ul. Cäyä eçendä genä şunı da östäp äytergä buladır: moña da qaramastan mäktäp sistemasınıñ töp maqsatı bulıp urıslaştıru säyäsäte qala birä.
Ölkä xakimiäte yaqın kiläçäktä uzğan ğasırnıñ 90-nçı yılları başındağı sotsial'-iqtisadi kürsätkeçlärgä qaytu östendä eşli ikän. İlbaşı Putin quyğan 4 milli proyektnı ğamälgä quyu buyınça Ölkä Şurası tözelgän, awıl cirendä dä maxsus komissiälär eşli başlağannar. Federal' üzäk bu maqsattan bik küp aqça birergä cıyına. “İzge eşkä birelgän aqçanı, zinhar, urlamağız, äräm-şäräm itep betermägez, ul tienenä qädär xalıqqa barıp citärgä tieş, ütenep sorıym, taläp itäm: däwlät aqçasına qul suzmağız!” – dide Sergey İvanoviç. Soñğı waqıtta qayber munitsipal' berämleklärdä uzğan tikşerülär näticäse prokuraturağa citkerelgän dä inde.
Ölkäneñ awıl xucalığı ministrı urınbasarı Margarita Salova üz tarmağı üseşe yulların barladı. Ul citäkçelärne ciñel şartlı kredit alırğa öndäde. Awıl xucalığında da xällär maqtanırlıq tügel. Soñğı 15 yılda ere mögezle terlek sanı 701 meñnän 168 meñ genä qalğan. Räsäy buyınça yılına can başına 74 kilo it aşalsa – bezdä nibarı 44 kilo ğına.
Tügäräk öställär utırışlarınnan soñ, gubernator kiñäşmägä yomğaq yasadı häm tağın da töbäk xällärenä tuqtaldı. Munitsipal' berämleklärneñ küpçelege byudjet keremen tä'min itü belän şöğellänmi. Bu yaqtan bigräk tä İske Kulatkı rayonına iğtibar itte gubernator. Anıñ elektr öçen burıçları arta bara, ğinwar planı ütälmägän. İnza häm Weşqayma rayonnarında tışqı idärä kertelä.
Ölkä başlığı yomğaq süzendä 2006-yılnıñ Yäşlär yılı dip iğlan itelüen dä iskä töşerde. Tärbiä citeşmi. Äytik, yäşlärneñ dürttän bere üzen Watanıbıznıñ patriotı dip sanamıy, 40 protsentı ölkäne başqa töbäklärgä quşu mäs’äläsenä bitaraf qarıy. Sotsiologik soraştırular kürsätüençä, yäşüsmerlär 12 yäştän alıp censi mönäsäbätlärdä yäşi. Yeget-qızlarnıñ küpçelege ber ük waqıtta berniçä partner belän yäşäwne hiç tä oyatqa sanamıy. Kiresençä, küppartnerlıq – ğorurlanırlıq küreneş. Yäşlär mondıy xälne demokratiä qazanışı, dip sanıylar.
Ayrat İbrahim, Sember.
