Tübän Novgorodta küptän tügel tatar milli-mädäni moxtäriäte oyışqan ide. Anıñ räise itep Tübän Novgorod möselmannarı Diniä Näzaräte räise urınbasarı Ğayaz Zakirov saylandı. Älege urınğa dini keşene saylaw yuqqa bulmağandır. Çönki Tübän Novgorodta milli häm dini tormış ta Cämiğ mäçete qarşında qaynıy. Xäzer isä mäçet yäşlärne dä üz tiräsenä tuplarğa uylıy. Ämma älege maqsatnıñ tormışqa aşuı öçen şaqtıy tırışırğa turı kiläçäk. Nik digändä, yäşlärneñ mäçet süze yualıqlı yäki tübätäyle qız-yegetlär belän küzallana. Ä zamana yäşlärenä diskoteka, küñel açu çaraları kiräk. Cıyılışqa da barlığı 300 keşe çaqırılğan bulğan. Mäçettä uzu säbäpleder (oyıştıruçılar üzläre şulay añlattı) yäşlär çağıştırmaça bik az kilgän ide. Alarnıñ da kübese yäkşämbe mäktäbendä uquçılar bulıp çıqtı.
Programma ike öleştän tora ide. Fiker alışu häm küñel açu çaralarınnan. Cıyılış açılğaç yäşlärne berençe bulıp Tübän Novgorod möselmannarı Diniä Näzaräte räise Ümär xäzrät İdrisov, Tatar milli-mädäni moxtäriäte räise Ğayaz Zakirov, “Mahinur” mädräsäse citäkçese Damir xäzrät Möxetdinov, ölkäneñ Mädäniät ministrlıysınnan, “Tuğan Yaq”, “Yaqtaşlar” tatar oyışmaları citäkçeläre, Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı wäkile qotladılar häm üz teläklären citkerdelär. Tatar moxtäriäte citäkçese Ğayaz Zakirov: “Mäçet qarşında eşläwçe “Mahinur” mädräsäsendä internetqa totaşqan komp'yuterlar, arxivlarda ğına saqlana torğan dokumentlar tuplanğan bik bay kitapxanä buluın bilgeläp uzdı. Kongress wäkile İlşat Nasıybullin cäy könne uzaçaq tatar yäşläre kongressı turında söyläde, yäşlärneñ täqdimnäre, fikerläre belän qızıqsındı. Läkin yäşlärdä älläni canlanu sizelmäde. Täqdimnär dä bulmadı. Äytergä kiräk, un yıl elek tözelgän “Mahinur” mädräsäse citäkçese Damir Möxetdinov yäş millättäşlärebezne bergä tuplar öçen quldan kilgänne eşläwen belderde. Şäriğät quşqannardan yıraq kitmiçä, zamança ısullar belän tartırğa tırışalar ikän yäşlärne. Mäsälän, mädräsä qarşında İslam teatrı oyışqan häm uñışlı ğına eşläp kilä, möselman yäşläre öçen diskoteka bar. Tizdän Şayan möselmannar klubın, yäğni KVM uzdırırğa cıyınalar.
Läkin şuña da qaramastan, yäşlär bik qızıqsınu beldermi ikän. Monıñ töp säbäben Mäskäwneñ yaqın buluı dip añlatalar. Çönki yäşlärneñ kübese uquların tämamlağaç Rusiä başqalasına kitä ikän.
Tübän Novgorodta qalğan yäşlärneñ kübese isä urıs millätennän bulğan yeget-qız belän ğailä qorıp cibärä. Qısqası, qatnaş nikaxlar könläp arta, assimilyatsiä köçle bara. Şul säbäptänder Tübän Novgorodta tanıştıru üzäge dä açıp cibärgännär. Tağın şunı bilgeläp uzarğa kiräk, Tübän Novgorod tatar yäşläreneñ kübese tuğan tellären añlamıy da. Ğailädä azmı-küpme mişärçä işetkännäre ber-ike süz äytkälilär, ä Qazan, yäğni ädäbi söyläm alarğa bötenläy yat. Cıyılıştan soñ uzğan küñel açu çarasında Milli rizıqlarnı, bäyrämnärne ataw buyınça uyın buldı. Yäşlärgä bu bik awır birem bulıp toyıldı. Kübese aptırap qaldı. Ämma iñ qızğanıçı yäşlärneñ “Tuğan tel” cırın belmäwe buldı.
Älege küreneşlärdän soñ tatar oyışmasın oyıştırıp cibärüdä şik tua. Yäş millättäşlärebez urıs moxitenä genä tartıla. Alarnıñ kiläçäklären küzallağanda, tatar telenä, mädäniätenä, ğöref-ğadätlärenä urın bulmas tösle.
Äytergä kiräk, älege cıyılışqa Tübän Novgorod şähäre tatar yäşläre genä çaqırılğan ide, awıllardağı yäşlär bälki tuğan tellären beläder dä. Ämma xäzer küp kenä ğailälär 2-3 qatlı yortların satıp balaların uqıtırğa dip awıllardan Mäskäwgä küçenä ikän. Ä Mäskäw inde bilgele barısın da yota. Anda din dä, millät tä onıtıla.
Landış Xarrasova
