Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ korabı Marsta tormış ezli


Fenixnıñ Marsqa töşüen sürätläwçe räsem
Fenixnıñ Marsqa töşüen sürätläwçe räsem

AQŞ ğäläm korabı Marsnıñ tönyaq qotıbı yanında uñışlı ğına töşep utırdı. Ul anda qayçan da bulsa tereklek öçen şartlar bulu-bulmawın açıqlarğa tırışaçaq.

Fenix isemle ğäläm korabı Marsqa 10 ay çaması elek oçıp kitkän ide. Ul çaqta quzğaluğa qädär qalğan waqıtnı sanağan bulsadar, uzğan yäkşämbedä qızıl planetğa töşep utırğanda qalğan bieklek sanaldı.

Häm NASAdağı idaräçe ğäläm korabınıñ Marsqa uñışlı töşep utıruın xäbär itte.

Küzätüçelärneñ anı şatlıq awazlarına kümde. Monıñ säbäpläre şaqtıy.

Berençedän töşep utırğanda anıñ ber genä fänni cihazına da zıyan kilmäde. Ä oçışnıñ soñğı köne şaqtıy qatlawlı ide.

Başta Marsnıñ tartu köçe korabnı säğätenä 20 çaqrımnan da artığraqqa tizlätte. Mars atmosferasına kergännän soñ häm paraşyutnı açqannan soñ Fenix kisäk aqrınaydı. Oçışnıñ soñğı serundlarında raketa motorları anı tağın da aqrınaytıp Fenix säğätenä 9 çaqrım tizlek belän genä xäräkät itte.

Häm ul näq aldan uylanılğan urınğa, tönyaq qotıp tiräsenä töşep utırdı. Ğalimnär anda qorı öslek belän qaplanğan qalın boz qatlamı bulırğa tieş dip isäpli. Marsta elek bulğan tormış ezlären tabarğa teläwçe ğalimnär inde küptännän kümelep qalğan şul boznı tikşerep qararğa teli. Häm menä xäzer alarğa berençe mömkinlek açıla.

Ğalimnär fikerençä, Fenix töşep utırğan urın elek zur ber okeannıñ töbe bulğan bulırğa mömkin. Östän kürenep torğan yarıqlar elekke cılıraq waqıtlarda boznıñ erüe näticäse bulırğa mömkin.

Boz eregän bulsa, anda su tirälege barlıqqa kilgän digän süz. Ä su isä iñ ğadi tormış öçen zarur bulğan şartlarnıñ berse. Tereklekkä tözeleş kisäkläre bularaq tağın minerallar häm organik matdälär dä kiräk.

Fenixnıñ robot qulı boz qatlamına ütep kerep annan tikşerü öçen qayber kisäklär alırğa tieş. Annan soñ Fenixtağı barlıq fänni cifazlar anda nindi ximik matdälär bulğanlığın açıqlıyaçaq.

Fenix üze töşep utırğan urınnı ğına tikşerä ala. Marsnı moñarçı öyrängän cihazlardan ayırmalı bularaq, Fenix töşep utırğan urınınnan küçä almıy.

Şulay da tirä yünne fotoğa töşerep alarnı cirgä cibärä ala. Berençe fotolar inde cirgä kilep citte dä.
Fenix Marsta barlığı 3 ay buyı tikşerülär alıp baraçaq. Ğalimnär qızıl planetta tormış tabarğa wäğdä itmäsä dä anıñ bulu-bulmawın açıqlawğa bu qädär yaqın kilgänebez yuq ide äle dilär.

Monnan tış Fenix ğälämgä bügen kiräksez bulıp kürenergä, ä kiläçäk buınğa bik qızıqlı bulırğa mömkin yök belän kilde.
Ul ber DVDğa yazdırılğan fantastik ädäbiät häm ğasırlar däwamında ğälämne öyränügä öleş kertkän 250 meñ keşeneñ isemnäre. Häm ul DVD Marsqa keşelärdän büläk suvenir bulıp, kilep aluçını kötep yataçaq.
XS
SM
MD
LG