Accessibility links

İldä nilär bulıp yata? - 11.VI.2008


►Çıñğız Aytmatov Quqmara Sabantuyına çaqırulı ide ►Şärqıy xezmättäşlek xikmätläre ►Prezidentlıqqa qaraşlar qarşılıqlı ►Qazanda möselman näşerläre tuplana

-------------------------------------------------------------------------------------------

►Çıñğız Aytmatov Quqmara Sabantuyına çaqırulı ide


Çıñğız Aytmatovnıñ änise Näğıymäneñ näsel başı Quqmara rayonı Mäçkärä awılına barıp totaşa.

Bu xaqta 1996 yılda Rinat Äbdelwälievnıñ “İdel” jurnalında “Alar matur istälek qaldırdılar” digän yazma basılğaç kiñ cämäğätçelekkä bilgele bula. Rinat Äbdelwäliev “Min Çıñğız Aytmatovnıñ ike tuğanı. Minem babam Tuqtarğäli Quqmara rayonı Mäçkärä awılınnan” dip yaza. Bu xaqta “Azatlıq”qa Quqmara muzeyı direktorı Läbüdä Däwlätşina mäglümatlar birde.

Läbüdä xanım zamanında Çınğız Aytmatov belän oçraşqan, Aytmatov aña üzeneñ qultamğası belän kitapların da büläk itkän. Çıñğız Aytmatovnıñ änise Näğıymägä, Näğıymäneñ ätise Xämzägä qağılışlı şäcärä 17 ğasır urtasında başlana. Muzey direktorı Läbüdä Däwlätşina äytüençä,1997 yılda alar Mäçkärä awılına ekspeditsiagä çıqqaç, İşmän şäcäräsenä yulığa. Ğäräpçä yazılğan şäcärä artında kemnär yazmışı ikän dip qızıqsına başlıylar. Moña “İdel” jurnalındığa yazma da yärdäm itä.

“Quqmara rayonı başlığı Rawil Räxmätullin süzlärenä qarağanda, şuşı zur şäxesebez Çıñğız Aytmatovnıñ 80 yıllıq yübileyen rayonda da ütkärergä, Mäçkärädä Xämzä nigezendä çäy östäle oyıştırırğa, aña Quqmara
Sabantuyın kürsätergä telägännär.


--------------------------------------------------------------------------------------------

Şärqıy xezmättäşlek xikmätläre


Ğäräp illäre belän iqtisadi mönäsäbätlär qänäğätlänerlek tügel. Eş berlegenä yulnı açıp qına cibäräbez, dip sanıy Miñtimer Şäymiev.

Tatarstan prezidentı Miñtimer Şäymiev Islam üseş banqı prezidentı Äxmät Möxämmät Aline Kirmändä qabul itte.

Bügen “Korston” binasında Tatarstan üseşendäge perspektiv yünäleşlär belän kürgäzmä belän bergä xalıqara investisialär konferensiase däwam itä. Anda sänäğät häm säwdä ministrlığı äzerlägän kürgäzmä eşli. Biredä “KAMAZ», «Tübän Kama Neftexim», «Qazanorgsintez», «Tatneft», «Tübän Kama Şin» cämğeyätläre, «İnvestisia-vençur fondı», «Qazan motor tözü citeşterü berläşmäse, «Gorbunov isemendäge Qazan aviasia-citeşterü berläşmäse», «Qazan boralaq zavodı», «AlAz» citeştterü berläşmäse», «Alabuğa» maxsus iqtisadi zonası, Qazan şähäre, «İdeä» texnoparqı, «Ximgrad» texnopolisı turında çağıldırılğan.

Ä moñarçı bulğan mönäsäbätlärdän qänäğätsezlek bar. “Bez ğäräp illäre belän mönäsäbätlärne kirägençä qormadıq, xezmättäşlekneñ çın yulların tapmadıq. Xäzer isä tögälräk, qızuraq xezmättäşlekne başlaw waqıtı citte. Qazandağı cıyılış belän bez ğäräp illäre belän eş berlegenä yulnı açıp cibäräbez”, di Miñtimer Şäymiev.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Prezidentlıqqa qaraşlar qarşılıqlı

Prezident institutı beterelä digän xäbär Tatarstanda şaw-şu uyattı. Xalıqnıñ küpçelege qänäğätsezlek belderä.

Millätpärwärlär isä, monı Tatarstanğa çirattağı höcüm dip bäyäli, uram cıyının ütkärmäkçe bula. Anıñ qarawı, respublikanıñ qayber ütken telle basmalarında älege xällärgä qarata fikerlär kürergä bula. “Zvezda Povoljyä” möxärrire Räşit Äxmätov monı İrek Mortazinnıñ çirattağı ğaybäte dip atağan ide.

Gazetanıñ çärşämbe sanında ul, bu fikerlären däwam itterä. Rusiädä ber genä prezident qaldırırğa tırışu ğälämäte ildä inde 5 yıl tiräse bara. İñ aktiv ayırılıp çığırğa teläwçelär rätendä Çeçen belän Tatarstan respublikaların atap bula.


Tatarstannıñ berençe premer-ministrı Möxämmäd Sabirov ta Tatarstanda ayırım prezident bulunıñ kiräge yuq, di. Qanunnı çığaruçı häm anı ütäwçe idarälär bulsa, şul citä. Miña qalsa, Rusiädä ber prezident qaldıru säyäsäte, döres, di Möxämmäd Sabirov.
--------------------------------------------------------------------------------------------

►Qazanda möselman näşerläre tuplana


Şaqtıy dini kitap tıyılğan waqıtta Tatarstanda dini kitap kürgäzmäse açıla.

Qazanda berençe dini kitap kürgäzmä-yärminkäse uzaçaq. Ul “Märcani” mäçetendä oyıştırıla. Başlap yörüçe - Qazan möxtäsibäte. Kitaplar mäçet eçendä tügel, ä uramdağı çatırlarda kürsäteläçäk. Anda Qazannan "İman", Mäskäwdän "Sad", "Dilyä", "Ansar", "İslamskiy mir", "Harun Yahya", Ufadan "Kitap", Tübän Novğorodtan “Mädinä” ( “Medinä”) näşriätläre dä qatnaşa.

Oyıştıruçı Qazannıñ imam-möxtäsibe Mansur xäzrät Cälälov, xalıqqa kiler öçen uñaylı bulsın öçen uramda yasadıq dide. Şulay uq ul, qayber möselman kitapların tıydılar dip iskä aldı. “Şuña kürä bezgä näşerlärgä, tärcemäçelärgä awır xäldä qalmıyça eşlär öçen täcribä tuplarğa kiräk”, di ul. Qazan möselmannarı yulbaşçısı, şulay uq qayber kitaplarnı naxaqqa tıydılar, dip tä sanıy. Ul, kürgäzmägä kilüçelär, bu nisbättän dä “aqıllı süzen” äyter dip kötä.

Tatarstan başqalasında şulay uq äle “Rannur”, “Matbuğat yortı” kebek näşriätlär, Çallıda "İslam nurı" kebek şäxsi näşerlär dä dini ädäbiätne tarata. Rusiä İslam universitetında da näşriät bülege oyıştırıldı häm anda uqu kitapları, möselmannarğa törle dini kitaplar äzerlänep basıla.
XS
SM
MD
LG